Sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương theo hướng chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp

Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 được Quốc hội khóa XV thông qua và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/3/2025. Luật đã được sửa đổi, bổ sung toàn diện, phân định rõ thẩm quyền, đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, ủy quyền giữa cơ quan nhà nước ở Trung ương với địa phương; giữa các cấp chính quyền địa phương và khắc phục những bất cập, tồn tại, hạn chế trong quá trình thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.

Do quy định về đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền địa phương tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành đang được thiết kế theo 03 cấp (gồm cấp tỉnh, cấp huyện, xã). Việc sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương để thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp (cấp tỉnh, cấp cơ sở; không tổ chức cấp huyện) phù hợp với địa bàn đô thị, nông thôn, hải đảo, đơn vị hành chính kinh tế – đặc biệt. Theo đó, Cấp tỉnh giữ như quy định hiện hành (gồm: tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương), nhưng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh để bảo đảm đạt tiêu chuẩn theo quy định, đồng thời để mở rộng không gian phát triển; Tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp xã hiện nay để hình thành các đơn vị hành chính cấp cơ sở (gồm: xã, phường và đặc khu ở hải đảo) để phù hợp với mô hình tổ chức mới; đơn vị hành chính kinh tế – đặc biệt giữ như quy định hiện hành do Quốc hội quyết định thành lập.

Việc sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương sẽ tạo lập hành lang pháp lý để các cơ quan, tổ chức trong bộ máy nhà nước đi vào hoạt động theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp, bảo đảm tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước.

Dự thảo Luật gồm 07 chương, 49 điều, được thiết kế chặt chẽ và khoa học, trong đó:

– Giữ nguyên 09 điều;

– Bỏ 03 điều liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện;

– Bổ sung 02 điều mới do tách quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân tỉnh với thành phố trực thuộc trung ương và của xã với phường để quy định cụ thể hơn nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng nhân dân tại các đơn vị hành chính theo từng lĩnh vực;

– Sửa đổi, bổ sung 35 điều để phù hợp với việc chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương thành 02 cấp.

Cụ thể, cấu trúc của Luật bao gồm:

– Chương I: Những quy định chung, gồm 07 điều (từ Điều 1 đến Điều 7);

– Chương II: Tổ chức đơn vị hành chính, thành lập, giải thể, nhập, chia đơn vị hành chính, điều chỉnh địa giới hành chính và đổi tên đơn vị hành chính gồm 03 điều (từ Điều 8 đến Điều 10);

– Chương III: Phân định thẩm quyền giữa chính quyền địa phương các cấp, gồm 04 điều (từ Điều 11 đến Điều 14);

– Chương IV: Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, gồm 11 điều (từ Điều 15 đến Điều 25);

– Chương V: Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, gồm 14 điều (từ Điều 26 đến Điều 39);

– Chương VI: Tổ chức chính quyền địa phương trong trường hợp thay đổi địa giới đơn vị hành chính và các trường hợp đặc biệt khác, gồm 07 điều (từ Điều 40 đến Điều 46);

– Chương VII: Điều khoản thi hành, gồm 03 điều (từ Điều 47 đến Điều 49).

Để đóng góp ý kiến cho dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), nhân dân có thể truy cập vào trang Văn bản dự thảo trên Cổng TTĐT Bộ Nội vụ để góp ý cho Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) tại đây.