MỹMáy bay VS-300 là trực thăng với một rotor chính đầu tiên trên thế giới hoạt động được, đặt nền móng cho công nghệ máy bay trực thăng hiện đại.
Chuyến bay thử đầu tiên của trực thăng VS-300 diễn ra vào năm 1939. Ảnh: Rare Historical Photos
Vought-Sikorsky VS-300 là trực thăng một động cơ đầu tiên của Mỹ, do kỹ sư Mỹ gốc Nga Igor Sikorsky phát triển. Thiết kế ban đầu gồm một rotor (bộ phận quay) 3 cánh quạt, hoạt động nhờ động cơ 75 mã lực (56 kW). Thiết kế ban đầu, cùng với những cải tiến tiếp theo của mẫu máy bay này, ảnh hưởng lớn đến nhiều tính năng thường thấy trên những chiếc trực thăng hiện đại.
Quá trình phát triển mẫu trực thăng có thể hoạt động thực tế của Igor Sikorsky bắt đầu vào năm 1938, khi ông là quản lý kỹ thuật của đơn vị Vought-Sikorsky thuộc tập đoàn United Aircraft Corporation (UAC). Ông đã thuyết phục các giám đốc của UAC rằng những năm nghiên cứu của mình về các vấn đề liên quan đến máy bay cánh quay sẽ dẫn tới một sự đột phá.
Máy bay thử nghiệm đầu tiên của ông, VS-300, bay thử vào ngày 14/9/1939, trong khi vẫn nối với các dây cáp. Ngày 13/5/1940, VS-300 hoàn thành chuyến bay tự do đầu tiên. Là máy bay trực thăng một rotor chính đầu tiên trên thế giới hoạt động thành công, VS-300 đạt độ cao 4,5 – 6 m và tiến về phía trước 60 m, sau đó lơ lửng tại chỗ, đảo chiều và hạ cánh an toàn.
Một trong những chuyến bay đầu tiên của VS-300. Ảnh: Wikimedia
Khi phát triển máy bay cánh quay, Sikorsky là người đầu tiên chỉ sử dụng một động cơ duy nhất để cung cấp năng lượng cho cả hệ thống rotor chính và rotor đuôi. Với một số chuyến bay về sau của VS-300, Sikorsky bổ sung một bề mặt cánh bay dọc ở cuối đuôi nhằm hỗ trợ chống xoay, nhưng bộ phận này sau đó bị loại bỏ vì không hiệu quả.
Sikorsky cũng từng trang bị phao cho VS-300 và thực hiện cất hạ cánh trên mặt nước vào ngày 17/4/1941, biến nó trở thành trực thăng lội nước đầu tiên hoạt động được. Ngày 6/5/1941, Sikorsky lái mẫu máy bay này và lập kỷ lục thế giới về thời gian bay, đạt 1 giờ 32 phút 26,1 giây.
Tháng 5/1942, phiên bản hai chỗ ngồi của VS-300 được bàn giao cho Lục quân Mỹ. Biến thể cuối cùng của VS-300 được trang bị động cơ Franklin 150 mã lực. Đây là một trong những máy bay trực thăng đầu tiên có khả năng chở hàng.
Năm 1943, VS-300 được đưa về Bảo tàng Henry Ford ở Dearborn, Michigan, Mỹ. Chiếc trực thăng vẫn được trưng bày từ đó đến nay, trừ chuyến trở lại nhà máy Máy bay Sikorsky để phục hồi vào năm 1985.
Thành công của VS-300 và những bài học rút ra từ quá trình phát triển phương tiện này đã đặt nền móng cho những tiến bộ xa hơn trong công nghệ máy bay trực thăng. Những nghiên cứu và thử nghiệm liên tục của Sikorsky dẫn đến sự ra đời của những chiếc trực thăng phức tạp hơn và hoạt động tốt hơn, góp phần định hình ngành máy bay cánh quay hiện đại.
Thu Thảo (Theo Rare Historical Photos)
