Sống trong nơm nớp lo âu

Tại TP HCM, việc xử lý các chung cư cũ lâu nay còn gặp nhiều vướng mắc. Gần đây, những quy định cụ thể về thủ tục đầu tư, cơ chế ưu đãi cùng mức hỗ trợ được tin tưởng sẽ giải quyết rốt ráo chuyện này.

“Cấm lại gần”

Tháng 2-2023, chung cư Tôn Thất Thuyết ở phường 4, quận 4, TP HCM xảy ra sự cố sập đà, sàn hành lang và tường lan can lối đi lô C. May mắn là sự cố tại chung cư cấp D – thuộc diện nguy hiểm, hư hỏng nặng – này không gây thương vong.

Ghi nhận mới đây của phóng viên Báo Người Lao Động cho thấy khu vực bị ảnh hưởng được gia cố bằng trụ thép chống đỡ, chỗ hư hỏng được trám lại và sàn hành lang được phục hồi bằng bê-tông. Tuy nhiên, rào chắn bằng lưới B40 kèm biển cảnh báo “Cấm lại gần” tại chung cư này luôn tạo nỗi lo ngại với bất cứ ai ra vào.

Người dân địa phương cho hay UBND quận 4 đã tổ chức nhiều hội nghị về chất lượng chung cư Tôn Thất Thuyết cũng như bàn phương án di dời khẩn cấp nhưng đến nay, đa số cư dân vẫn chọn cách bám trụ.

Ông Lâm Nhật Đồng sống tại tầng 1 lô C chung cư Tôn Thất Thuyết hàng chục năm qua. Gia đình ông có 8 người thuộc 3 thế hệ và đều gắn bó với chung cư này bởi nhiều lý do dù biết nguy hiểm. Ông tâm sự không ai muốn rời bỏ ngôi nhà gắn bó cả đời và thuận tiện với cuộc sống hiện tại. Tuy nhiên, nếu chung cư bị giải tỏa thì người dân sẽ di dời, chỉ mong chính quyền có chính sách hỗ trợ phù hợp để họ ổn định cuộc sống tại nơi ở mới.

Dùng dằng chuyện ở hay đi

Cách đó không xa, chung cư Vĩnh Hội (quận 4) được xếp vào cấp D cách đây gần 10 năm, bao quanh là nhiều tấm biển đỏ cảnh báo nguy hiểm.

Nơi đây, trần nhà, lan can bong tróc phơi bày lõi thép gỉ sét, hệ thống chữa cháy hỏng, dây điện chồng chéo như mạng nhện khắp lối đi… Đáng lo ngại hơn, một số cột chịu lực ở ban công đang trong tình trạng nứt nẻ, sụt lún. Chính quyền địa phương đã gia cố tạm thời chung cư này bằng những thanh sắt chống đỡ và lưới sắt bao quanh trần nhà để hạn chế rủi ro.

Nhắc tới những lần hú vía khi bê-tông từ trên trần rơi xuống, bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, cư dân chung cư Vĩnh Hội, lo ngại: “Vẫn may vì chưa ai bị thương”. Người phụ nữ sống tại chung cư này cùng nhiều anh chị em từ năm 3 tuổi mong muốn khi thành phố giải tỏa, xây lại chung cư mới thì cư dân được hưởng chính sách tái định cư phù hợp, có được căn nhà để ổn định cuộc sống.

Cũng tại quận 4, chung cư cấp D Trúc Giang thể hiện sự xuống cấp qua những mảng tường đen sạm, cây cỏ đua nhau ngoi lên từ khe nứt. Cầu thang dẫn lên các căn hộ tầng trên đã bị khóa kín khiến tòa nhà gần như trở thành hoang phế. Cư dân đã chuyển đi nơi khác gần hết, còn 2 hộ chưa rời đi.

“Chính quyền địa phương đã nhiều lần tiếp xúc, đề nghị gia đình tôi chấp nhận di dời, sau khi chung cư được xây mới sẽ có cơ hội mua nhà với mức ưu đãi. Tuy nhiên, vì chưa thật yên tâm nên gia đình tôi chưa rời đi” – ông Lã Trọng Loan, một trong 2 hộ còn ở lại, nêu lý do.

Hơn 500 hộ thấp thỏm

Ngược về hướng quận Tân Bình, TP HCM, chung cư cấp D 137 Lý Thường Kiệt còn hàng chục hộ sinh sống. Họ cho hay nhà nào có con nhỏ là chịu không nổi cảnh chật chội, nhếch nhác, tường ẩm thấp, trần nhà thấm nước. Dù thành phố đã ra chỉ thị di dời từ năm 2018 nhưng quá trình thực hiện chưa hoàn tất.

“Chúng tôi đã chờ đợi suốt mấy năm nay mà chẳng thấy gì. Thành phố đã có phương án di dời từ lâu rồi nhưng cho đến nay, chúng tôi vẫn chưa thể đi đâu cả” – ông Hùng Anh, sống ở chung cư 137 Lý Thường Kiệt hơn 30 năm, bày tỏ. Ông cho rằng không ai muốn sống mãi trong những căn nhà đã mục nát, nguy hiểm như vậy nhưng “không có điều kiện để rời đi”.

Cách đó 100 m là chung cư 149-151 Lý Thường Kiệt. Hình ảnh nơi còn hơn 20 hộ dân sinh sống này cho thấy các cây cột chịu lực trong chung cư đã nứt toạc, nhiều vết nứt kéo dài từ dưới lên…

TP HCM có 474 chung cư cũ (753 lô) được xây dựng trước năm 1975. Qua kiểm định và phân loại, 16 chung cư thuộc cấp D. Trong đó, 14 chung cư cấp D được phân loại giai đoạn 2016-2017 và 2 chung cư xác định là cấp D vào năm 2020. Những chung cư này thuộc diện phải tháo dỡ, xây lại.

Theo số liệu từ Sở Xây dựng TP HCM, đến nay, toàn bộ 454 hộ dân ở 8 chung cư đã được di dời. 

Cụ thể, đó là chung cư 128 Hai Bà Trưng, chung cư 23 Lý Tự Trọng, chung cư 155-157 Bùi Viện (quận 1); chung cư 6 Bis Nguyễn Tất Thành (quận 4); chung cư 40/1 Tân Phước, chung cư 47 Long Hưng, chung cư 170-171 Tân Châu (quận Tân Bình) và chung cư 440 Trần Hưng Đạo (quận 5).

Thành phố có 4 chung cư di dời dở dang với 150/466 hộ, gồm: chung cư 11 Võ Văn Tần, quận 3 (18/19 hộ); chung cư 119B Tân Hòa Đông, quận 6 (70/80 hộ); chung cư Trúc Giang (121/123 hộ), chung cư Vĩnh Hội, quận 4 (lô A, B, C; 12/244 hộ).

Bốn chung cư còn lại với 274 hộ dân vẫn chưa di dời. Đó là chung cư 137 Lý Thường Kiệt, chung cư 149-151 Lý Thường Kiệt (quận Tân Bình); chung cư Tôn Thất Thuyết lô A, B, C (quận 4); chung cư Hoàng Diệu lô Y (quận 4). Như vậy, đến nay, trên địa bàn TP HCM còn hơn 500 trong số 1.194 hộ dân vẫn sống tại chung cư cấp D.