‘Sát thủ thầm lặng’ của dân văn phòng

Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho thấy giãn tĩnh mạch chi dưới thường gặp ở khoảng 35% người đang làm việc… Một số nghiên cứu cho thấy những người dành nhiều thời gian ngồi hơn có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường cao hơn.

Dù đã cảnh báo nhưng thực tế nhiều người trẻ vẫn không thay đổi được thói quen này.

Mắc đủ bệnh vì ngồi nhiều

Nhiều người trẻ mới U30 hoặc hơn tí nhưng xương khớp như U60. Là nhân viên hành chính tại một công ty xuất nhập khẩu ở Hà Nội, Minh Anh (32 tuổi) hằng ngày đều dành hơn 8 tiếng ngồi trước màn hình máy tính, xử lý giấy tờ, số liệu và các báo cáo. Công việc tưởng chừng nhẹ nhàng nhưng lại mang đến nhiều vấn đề sức khỏe mà Minh Anh không ngờ tới.

Ban đầu, Minh Anh chỉ cảm thấy mỏi cổ và vai gáy sau những giờ làm việc dài. Nhưng dần dần, những cơn đau lan xuống lưng khiến cô khó khăn khi cúi hay xoay người. Chưa kể tình trạng tê bì chân tay xuất hiện, nhất là khi ngồi lâu, ít vận động.

Không chỉ xương khớp, đôi chân của Minh Anh cũng bắt đầu có dấu hiệu giãn tĩnh mạch. Những vết gân xanh nhạt nổi lên, cảm giác căng tức mỗi khi đứng lên ngồi xuống. Đôi khi cô cảm thấy chân nặng nề, đau nhức vào buổi tối, do ngồi quá lâu trong một tư thế, máu không được lưu thông tốt.

Tại cơ sở y tế, Minh Anh được bác sĩ chẩn đoán cô bị thoái hóa đốt sống cổ sớm, cùng với nguy cơ thoát vị đĩa đệm do tư thế ngồi sai, ít vận động.

Có lẽ tình trạng của Minh Anh cũng là tình trạng của nhiều người làm việc văn phòng đang gặp phải. Ban đầu chỉ là những cơn đau thoáng qua, nhưng dần dần trở thành bệnh lý mạn tính. Trong đó, phổ biến nhất là các bệnh lý cơ xương khớp như thoái hóa đốt sống cổ, thoát vị đĩa đệm…

Ông Nguyễn Văn Hùng – giám đốc Trung tâm cơ xương khớp, Bệnh viện Bạch Mai – nhận định các bệnh lý cơ xương khớp đang có vẻ xuất hiện ở người trẻ tuổi hơn.

Đặc biệt là thoái hóa khớp ở người trẻ liên quan đến thói quen ít vận động, lối sống tĩnh tại, ít di chuyển, ngồi nhiều, béo phì.

Theo PGS Hùng, việc phải thường xuyên làm việc máy tính mỗi ngày gây ảnh hưởng đến cơ xương khớp là điều không thể tránh khỏi. Việc đứng hoặc ngồi làm việc quá lâu gây ảnh hưởng đến tuần hoàn máu ở chân sẽ giảm, cơ mông, hông ngày càng kém linh hoạt.

Xương dần mỏng đi, giòn và dễ gãy hơn. Các xương cánh tay, cổ tay luôn luôn phải hoạt động với chuột và bàn phím khiến cơ chịu sức ép khi phải hoạt động liên tục.

Thói quen ngồi lâu, liên tục quá 2 giờ sẽ làm mỏi nhóm cơ cạnh cột sống, khiến chúng ta còm lưng và cúi ra trước khiến căng các nhóm cơ, dây chằng phía sau cột sống. Sự mệt mỏi của hệ thống giữ vững này gây đau, kéo dài dẫn đến tổn thương đốt sống, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa đốt sống cổ…

Người trẻ với hàng loạt bệnh khó chữa

Các chuyên gia y tế cho hay người ngồi lâu, ít vận động cũng có nguy cơ béo phì, tích tụ mỡ, nhất là phần bụng. Bên cạnh đó, hệ tiêu hóa bao gồm các bộ phận như dạ dày, ruột, đại tràng… sẽ có xu hướng tiêu hóa chậm gây ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa chất từ thức ăn.

Vì thế, đối với những người ngồi nhiều sẽ dễ gặp các triệu chứng như ợ hơi, táo bón… Tình trạng ngồi nhiều kéo dài thường xuyên cũng khiến dễ mắc phải tình huống trĩ do táo bón lâu ngày.

Đặc biệt, một số nghiên cứu cho thấy những người dành nhiều thời gian ngồi hơn có nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường cao hơn 112%. Bác sĩ Nguyễn Quang Bảy, trưởng khoa nội tiết – đái tháo đường Bệnh viện Bạch Mai, cũng cho hay đái tháo đường đang ngày càng gặp nhiều ở người trẻ.

“Trước đây, đái tháo đường type 2 thường gặp ở những người sau tuổi 40 là nhóm đối tượng nguy cơ cao, thì nay người trẻ trước tuổi 35 gặp khá phổ biến. Trong đó, béo phì liên quan mật thiết với đái tháo đường.

Thực tế hiện nay lối sống thay đổi, vận động ít đi (trước đây ta đi bộ, đi xe đạp là những phương tiện phải vận động, giờ đi xe máy, đi ô tô làm vận động của con người cũng giảm đi), ngồi xem ti vi nhiều, ăn thức ăn nhiều chất béo… là tác nhân gây gia tăng bệnh đái tháo đường”, bác sĩ Bảy cho hay.

Hãy “đứng lên” để giữ gìn sức khỏe

Theo bác sĩ Bảy, 90% đái tháo đường type 2 có thể ngăn ngừa được bằng thay đổi lối sống, kiểm soát cân nặng, chế độ ăn uống, tập luyện thể lực. “Vì vậy mỗi người cần duy trì cân nặng hợp lý bằng chế độ ăn khoa học, duy trì hoạt động thể lực đều đặn ít nhất 30 phút/ngày”, bác sĩ Bảy khuyến cáo.

Đối với dân văn phòng thường xuyên phải ngồi lâu làm việc, bác sĩ Hùng khuyến cáo không nên ngồi liên tục quá 3 tiếng mỗi ngày, ngoài gây ảnh hưởng đến cơ xương khớp còn có thể gây tổn thương tim, suy giãn tĩnh mạch.

“Khoảng 1-2 giờ đồng hồ, chúng ta có thể đứng lên di chuyển hoặc tập một vài bài tập nhẹ nhàng, thực hiện một số hoạt động khác như uống nước… Nghỉ ngơi, vận động khoảng 5-7 phút mới quay lại làm việc.

Bên cạnh đó, khi làm việc cần chú ý để màn hình máy tính thẳng ngay ngắn với góc nhìn của mắt, nên sử dụng ghế mặt phẳng có thể điều chỉnh cao thấp, ghế vững… Điều chỉnh làm sao để khi tay đặt lên bàn phím được thẳng, tránh tình trạng co cơ, mỏi mắt”, bác sĩ Hùng tư vấn.