Sáng tạo vị nhân yếu tố khác biệt xây dựng thương hiệu Thành phố Sáng tạo

Kinh tế sáng tạo là một lĩnh vực mà nhiều quốc gia, thành phố trên thế giới đã rất thành công. Hầu hết các nền kinh tế hàng đầu thế giới đều rất mạnh về kinh tế sáng tạo. New York (Hoa Kỳ) là ví dụ điển hình về một thành phố sáng tạo mạnh mẽ, nơi mà sáng tạo không chỉ thúc đẩy sự phát triển văn hóa mà còn đóng góp đáng kể vào phát triển kinh tế. Thành phố này có một hệ sinh thái phong phú, nơi các ý tưởng, cảm hứng sáng tạo bất tận, đổi mới và thử nghiệm được tự do phát triển trong nhiều lĩnh vực, từ nghệ thuật đến công nghệ, từ văn hóa đến kinh tế.

Về nghệ thuật và văn hóa phải kể đến hàng nghìn bảo tàng, phòng triển lãm, nhà hát và các sự kiện nghệ thuật lớn như Museum of Modern Art, The Metropolitan Museum of Art, cùng với các sự kiện như New York Fashion Week hay Broadway đã giúp thành phố khẳng định vai trò là thủ đô sáng tạo của thế giới.

Về thiết kế và kiến trúc, New York là nơi hội tụ của các kiến trúc sư, nhà thiết kế, và các công ty sáng tạo lớn, các công trình kiến trúc nổi bật như: Empire State Building, One World Trade Center hay The Vessel.

Thành phố New York cũng là một trung tâm của ngành công nghệ sáng tạo với sự phát triển mạnh mẽ của các công ty công nghệ, startup sáng tạo, nơi mà các ý tưởng công nghệ, ứng dụng, game, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) được thử nghiệm và phát triển. Là quê hương của những nền văn hóa âm nhạc như Jazz, Hip-hop, New York tạo ra một cộng đồng sáng tạo nơi những người nghệ sĩ có thể thể hiện tài năng và xây dựng sự nghiệp.

New York cũng chính là bối cảnh xuất hiện trong vô số phim Hollywood, từ những tác phẩm mang tính biểu tượng cho đến những bộ phim giải trí phổ biến. Thành phố này không chỉ là một địa điểm quay phim, mà còn là một “nhân vật sống động”, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng không khí, cảm xúc và chủ đề của các bộ phim.

Việt Nam có nền văn hóa, lịch sử rất lâu đời với những truyền thống hào hùng về dựng nước và giữ nước, đó là những giá trị không phải quốc gia, dân tộc nào cũng có được. Chúng ta hoàn toàn có thể biến di sản thành tài sản để xây dựng thương hiệu quốc gia Việt Nam cũng như phát huy yếu tố sáng tạo để gia tăng sức mạnh cho nền kinh tế. Khi sáng tạo được kết hợp với các yếu tố văn hóa, lịch sử và công nghệ, thương hiệu quốc gia sẽ có sức hút mạnh mẽ và tạo được sự khác biệt. Việt Nam đã được UNESCO công nhận Hà Nội, Đà Lạt và Hội An là thành phố sáng tạo trong Mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu của UNESCO (UCCN).

Thành phố Hồ Chí Minh đang có những nỗ lực rất lớn cũng như đặt ra mục tiêu trong Đề án phát triển ngành công nghiệp văn hóa đến năm 2030 là phấn đấu trở thành thành phố sáng tạo thuộc UCCN. Tuy nhiên, lựa chọn thành phố sáng tạo nào trong 7 lĩnh vực (thủ công và nghệ thuật dân gian, thiết kế, điện ảnh, ẩm thực, văn học, nghệ thuật truyền thông và âm nhạc) là bài toán khó giải. Và đâu sẽ là điểm khác biệt giữa sáng tạo của Thành phố Hồ Chí Minh với các thành phố khác của Việt Nam cũng như các thành phố lớn trên thế giới, để góp phần vào việc xây dựng thương hiệu thành phố, thương hiệu quốc gia Việt Nam?

Sáng tạo vị nhân

Sáng tạo vị nhân, sáng tạo kể được câu chuyện bền vững sẽ là hướng đi đầy tiềm năng để tạo sự khác biệt cho Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng và các thành phố sáng tạo khác của Việt Nam nói chung. Sáng tạo vị nhân là giải quyết các vấn đề của xã hội và con người một cách hiệu quả, có quy mô, nhằm góp phần làm cho thế giới tốt đẹp hơn. Đây không chỉ là vai trò của từng cá nhân hay tổ chức nào, mà cần sự chung tay sáng tạo từ cả cộng đồng. Để hiện thực hóa, có thể áp dụng mô hình 5T: Tò mò, Thấu cảm, Tạo ý tưởng, Thử nghiệm và Triển khai quy mô. Đây là một vòng lặp khép kín, không ngừng vận hành và phát triển.

Một ví dụ tiêu biểu trong việc sáng tạo vị nhân giúp tạo sự khác biệt và nâng tầm thương hiệu quốc gia chính là bài học của Thương hiệu quốc gia Hàn Quốc. Thông qua sáng tạo ở nhiều lĩnh vực như K-pop, điện ảnh, nghệ thuật, thiết kế… Hàn Quốc xây dựng được câu chuyện thương hiệu mạnh mẽ và khẳng định vị thế quốc tế. Nhìn vào các thành phố sáng tạo của Hàn Quốc, chúng ta thấy được câu chuyện ở các lĩnh vực đều giải quyết được các vấn đề xã hội và hướng đến bền vững. Các bộ phim như “Parasite” và “It’s Okay To Not Be Okay” không chỉ mang giá trị giải trí mà còn là tiếng nói mạnh mẽ về các vấn đề xã hội như bình đẳng giới, bạo lực gia đình, phân chia giai cấp. Từ đó, khuyến khích sự thay đổi tích cực để xây dựng một cộng đồng bình đẳng, nhân văn hơn. Việc ứng dụng thiết kế, sáng tạo vào phát triển các sản phẩm như Samsung, LG… không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn mang lại nhiều giá trị ý nghĩa cho cuộc sống con người, từ nâng cao tiện nghi, cải thiện hiệu suất lao động, đến góp phần thúc đẩy sự kết nối và phát triển bền vững.

Khai thác yếu tố Sáng tạo vị nhân

Thành phố Hồ Chí Minh hoàn toàn có thể tận dụng yếu tố sáng tạo vị nhân, kể câu chuyện tạo ra sự phát triển bền vững cho Việt Nam. Bởi, tương tự như New York, Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều lợi thế khi sở hữu cộng đồng dân cư trẻ, năng động, sáng tạo và đầy nhiệt huyết. Đây còn là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội quan trọng của Việt Nam và khu vực.

Một số hoạt động Thành phố Hồ Chí Minh có thể triển khai như phát triển ngành công nghiệp văn hóa: Đầu tư vào điện ảnh, âm nhạc và nghệ thuật với nội dung giải quyết các vấn đề xã hội, tạo cảm hứng và giá trị bền vững; Tích hợp công nghệ với yếu tố vị nhân, đẩy mạnh các sáng kiến công nghệ nhằm cải thiện chất lượng sống của người dân, như giao thông thông minh, đô thị xanh và các sản phẩm công nghệ giúp giải quyết các vấn đề môi trường; Xây dựng cộng đồng sáng tạo hướng đến kết nối và hỗ trợ các nghệ sĩ, doanh nghiệp cùng nhau kể câu chuyện về một Thành phố Hồ Chí Minh phát triển bền vững và nhân văn. 

Việc khai thác yếu tố sáng tạo vị nhân không chỉ nâng tầm thương hiệu Thành phố Hồ Chí Minh mà còn góp phần làm nổi bật hình ảnh Việt Nam trên bản đồ quốc tế.