Rau diếp cá rất phổ biến, dễ tìm và mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe – Ảnh: THU HIẾN
Bác sĩ Huỳnh Tấn Vũ – giảng viên khoa y học cổ truyền, Trường đại học Y Dược TP.HCM – cho biết cây rau diếp cá còn có tên là: rấp cá, cây giấp cá, dấp cá, ngư tinh thảo. Thành phần hóa học toàn cây diếp cá có chứa tinh dầu có tác dụng kháng khuẩn.
Trong Đông y, diếp cá có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, sát trùng.
Chính vì vậy, diếp cá được dùng trị bệnh trĩ, mụn nhọt, trẻ con lên sởi, viêm phổi hoặc phổi có mủ, đau mắt đỏ hoặc đau mắt do trực khuẩn mủ xanh, viêm ruột, bí tiểu tiện, kinh nguyệt không đều…
Một số bài thuốc từ cây diếp cá có thể sử dụng để hỗ trợ, điều trị bệnh
Chữa bệnh trĩ: Hằng ngày nên ăn sống diếp cá, ngoài ra có thể dùng lá diếp cá nấu nước để xông, ngâm, rửa lúc còn ấm.
Chữa táo bón: Sao khô 10 gam diếp cá, hãm với nước sôi khoảng 10 phút, uống thay trà hằng ngày, uống trong 10 ngày.
Chữa sốt ở trẻ em: Rau diếp cá 30 gam để tươi, rửa sạch, giã nát, thêm nửa bát nước nguội vào đun sôi, để nguội và uống làm một lần; đồng thời lấy bã đắp vào thái dương.
Chữa kinh nguyệt không đều: Cây diếp cá 40 gam, ngải cứu 30 gam (cả hai đều dùng tươi). Rửa sạch cây diếp cá và ngải cứu, giã nhỏ lọc bằng nước sôi để nguội, lấy một bát nước thuốc, uống làm 2 lần trong ngày, uống liền 5 ngày, uống trước kỳ kinh 10 ngày.
Chữa viêm âm đạo: Cây diếp cá 20 gam, bồ kết 10 gam, tỏi 1 củ (vừa), cho tất cả vào nồi cùng với 5 bát nước đun sôi thật kỹ, sau đó dùng nước đã nguội để ngâm, rửa. Ngày làm 1 lần, làm trong 7 ngày liền thì bệnh sẽ thuyên giảm hẳn.
Chữa mụn nhọt sưng đỏ: Lá diếp cá ăn sống hoặc giã nát đắp vào chỗ mụn nhọt.
Chữa bệnh viêm tai giữa: Lá diếp cá khô 20 gam, táo đỏ 10 gam, nước 60ml sắc còn 200ml chia uống 3 lần trong ngày.
Chữa viêm phế quản: Lá diếp cá, cam thảo đất mỗi thứ 20 gam. Sắc đặc, uống dần trong ngày.
Trị mụn nhọt sưng đỏ (chưa có mủ): 12 gam diếp cá, rửa sạch, giã nát đắp vào mụn nhọt rồi băng lại. Ngày thực hiện 2 lần. Làm trong 3 ngày, mụn nhọt sẽ đỡ sưng đau nhanh chóng.
Làm đẹp da
Dưỡng da mềm mịn: Lấy 10 lá diếp cá rửa sạch, nghiền nát, lấy bông mềm thấm phần nước cốt lau nhẹ lên da mặt và cổ. Sau đó, dùng các đầu ngón tay vỗ nhẹ khắp mặt khoảng 1 phút để nước cốt diếp cá thấm sâu vào da và rửa mặt sau 15 phút.
Với mặt nạ này, có thể để qua đêm, vì khi bôi nước cốt diếp cá lên da, nó sẽ thẩm thấu rất nhanh, nhìn da mặt như có một lớp màng mỏng tự nhiên. Khi thức dậy vào hôm sau, chỉ cần rửa mặt nhẹ nhàng là đã có thể cảm nhận sự mềm mại và mát dịu rõ rệt.
Giúp da săn chắc, giảm nhờn: Giã nát diếp cá với một chút muối hột được một hỗn hợp sền sệt và bôi lên mặt. Muối giúp da săn chắc hơn, điều tiết chất nhờn, đặc biệt là vùng chữ T. Ngoài ra, nó còn có tính sát khuẩn cao, giúp da thải độc, ngăn ngừa và chống lại mụn trứng cá.
Làm trắng da: 1 thìa mật ong nguyên chất trộn với 1 thìa nước cốt diếp cá. Mật ong giúp da dưỡng ẩm, kháng khuẩn, chống lão hóa, làm giảm vết mụn sưng tấy, giúp da sáng và mịn màng hơn. Khi dùng chung với diếp cá, sẽ cảm nhận được sự tươi mát và căng mịn.
Để mặt nạ lá diếp cá phát huy hiệu quả tốt nhất, nên dùng trước khi đi ngủ vì lúc đó làn da đã được nghỉ ngơi và có thể hấp thụ dưỡng chất nhiều nhất. Sử dụng 2 – 3 lần/tuần, trong khoảng 15 – 20 phút. Khi đắp mặt nên tránh các vùng da nhạy cảm như mắt, lông mày, khóe miệng.
Hỗ trợ điều trị trĩ ở mức độ nhẹ
Theo y học cổ truyền, rau diếp cá có tính hàn, vị cay, có tác dụng tiêu độc, giải nhiệt. Còn trong y học hiện đại, nó cũng được chứng minh có nhiều hoạt tính: chống ung thư, chống dị ứng, chống oxy hóa, kháng viêm (mụn, trĩ…), bền mạch máu (trĩ)… Rau diếp cá có thể dùng bằng các hình thức như: ăn nguyên lá, xay lấy nước ép.
Ở dạng ăn nguyên lá, ngoài những hoạt chất có sẵn, nó còn bổ sung thêm chất xơ. Chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa, giúp kích thích nhu động ruột, chất xơ tham gia hình thành phân, giúp phân ở trạng thái mềm, ngăn ngừa bệnh trĩ. Hơn nữa, nhờ hoạt tính kháng viêm, rau diếp cá hỗ trợ làm giảm sưng đau ở búi trĩ.
Ở dạng ép lấy nước, các hoạt chất có thể giữ nguyên nhưng lượng chất xơ đã được tách khỏi, nên khả năng làm nhuận trường cũng giảm xuống.
Bệnh trĩ có nhiều loại và nhiều mức độ khác nhau, nên việc sử dụng rau diếp cá hiệu quả hơn trong việc phòng bệnh và hỗ trợ điều trị trĩ ở những mức độ nhẹ. Nếu bệnh nặng hơn đôi khi cần những can thiệp chuyên sâu.
