Quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Thủ tướng Chính phủ trong mối quan hệ với chính quyền địa phương

Báo cáo tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) quy định về vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức và trách nhiệm của Chính phủ; nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ; vị trí, chức năng của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ; nguyên tắc tổ chức và hoạt động, chế độ làm việc của Chính phủ; mối quan hệ công tác giữa Chính phủ với các cơ quan liên quan trong thực hiện quyền hành pháp.

Dự thảo Luật gồm 5 chương, 35 điều. So với Luật hiện hành giảm 2 chương, giảm 15 điều.

Trên cơ sở nội dung 3 chính sách đề xuất tại Hồ sơ đề xuất xây dựng Luật, dự thảo Luật nêu cụ thể:

Một là, hoàn thiện các quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ trong mối quan hệ với các cơ quan nhà nước ở Trung ương (Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam).

Hai là, hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ và mối quan hệ giữa các cơ quan của Chính phủ.

Ba là, hoàn thiện các quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ trong mối quan với chính quyền địa phương.

Thẩm tra dự án Luật, ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội nêu quan điểm, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa đổi toàn diện Luật Tổ chức Chính phủ.

Về nguyên tắc phân định thẩm quyền (Điều 7), Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với quy định về nguyên tắc phân định thẩm quyền tại Điều 7 của dự thảo Luật. Để xử lý các nội dung còn giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Chính phủ theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với quy định của dự thảo Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội đã bổ sung quy định về những nội dung cần được quy định bằng luật (khoản 1 Điều 1 của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 5 của Luật Tổ chức Quốc hội hiện hành).

Về phân cấp (Điều 8), Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với nội dung về phân cấp trong dự thảo Luật nhằm thể chế hóa kết luận của Bộ Chính trị tại Công văn số 13078-CV/VPTW ngày 14/1/2025, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để “tăng cường quyền tự chủ, tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, địa phương gắn với nâng cao trách nhiệm giải trình của người đứng đầu, kiểm soát quyền lực chặt chẽ”.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện nội dung nguyên tắc phân cấp tại Điều 8 của dự thảo Luật như sau: Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện quy định về “phân cấp”, “ủy quyền” tại dự thảo Luật. Đồng thời làm rõ chủ thể được phân cấp, cơ chế chịu trách nhiệm của cơ quan được phân cấp để bảo đảm đồng bộ, thống nhất với quy định của dự thảo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (sửa đổi).

Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung nguyên tắc phân cấp theo hướng: khi thực hiện phân cấp phải bảo đảm đồng bộ giữa phân cấp nhiệm vụ, quyền hạn với phân cấp về giải quyết thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan được phân cấp chủ động trong giải quyết công việc, thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính gắn với tăng cường trách nhiệm của các cơ quan và nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Ông Tùng cũng cho hay, Thường trực Uỷ ban Pháp luật đề nghị làm rõ về việc cơ quan nhận phân cấp có thể phân cấp tiếp cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan nhà nước cấp dưới hay không. Thường trực Ủy ban Pháp luật và các cơ quan tham gia thẩm tra đề nghị cân nhắc không nên quy định phân cấp tiếp để bảo đảm gắn việc phân cấp với các điều kiện, nguồn lực cần thiết và xác định rõ trách nhiệm của cơ quan được phân cấp, tránh tạo thêm khâu trung gian trong quá trình tổ chức thực hiện.