Quốc hội thông qua Nghị quyết của Quốc hội về bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An

(MPI) – Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, ngày 26/6/2024, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An với kết quả 93,21% đại biểu biểu quyết tán thành.

Toàn cảnh kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quochoi.vn

Theo chương trình kỳ họp, trong các ngày 31/5/2024 và 06/6/2024, đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại Tổ và tại phiên họp toàn thể về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An. Trên cơ sở ý kiến thảo luận tại Tổ và tại phiên họp toàn thể, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Cơ quan thẩm tra, Cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết.

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội về Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành về sự cần thiết ban hành Nghị quyết của Quốc hội về bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An và cho rằng, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định đối với Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An là có căn cứ chính trị, căn cứ pháp lý và đúng thẩm quyền.

Về ý kiến đề nghị đánh giá tác động kỹ hơn, cụ thể hơn về mặt tích cực và những thách thức, nhất là các chính sách tác động đến lĩnh vực thu, chi ngân sách nhà nước (NSNN), đến nguồn lực, bảo đảm thực hiện chính sách và đánh giá chi tiết hơn về kết quả đầu ra, các chính sách đặc thù đã được đánh giá tác động cụ thể tại Báo cáo đánh giá tác động của các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An. Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có Báo cáo số 4331/BC-BKHĐT ngày 05/6/2024 bổ sung đánh giá tác động về những thuận lợi, thách thức của chính sách đặc thù tại tỉnh Nghệ An; trong đó, thể hiện rõ việc ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An đã được cân nhắc, nghiên cứu, tính toán phù hợp với khả năng của NSTW và cân đối chung của cả nước. Việc áp dụng chính sách này sẽ góp phần giúp Nghệ An có thêm nguồn lực để thực hiện thành công các mục tiêu, nhiệm vụ của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 39-NQ/TW về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Về ý kiến đề nghị làm rõ hơn tính cấp bách và sự cần thiết khi ban hành tại Kỳ họp thứ 7, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, về căn cứ chính trị: Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 giao Ban cán sự Đảng Chính phủ chỉ đạo xây dựng một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An trình Quốc hội ban hành và giao: “Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo rà soát, ban hành bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù để vừa tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 36/2021/QH15 của Quốc hội và mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết của Bộ Chính trị”.

Các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An được Quốc hội cho phép tại Nghị quyết số 36/2021/QH15 bước đầu đã phát huy hiệu quả, song chưa bảo đảm để thực hiện mục tiêu phát triển tỉnh Nghệ An trong bối cảnh mới và chưa thực sự bảo đảm để thực hiện được thành công các mục tiêu, nhiệm vụ được Bộ Chính trị đề ra tại Nghị quyết số 39-NQ/TW.

Tại Nghị quyết số 36/2021/QH15 ngày 13/11/2021 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An, Quốc hội giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, xây dựng bổ sung các cơ chế, chính sách khác phù hợp với đặc điểm và tình hình thực tế để thể chế hóa đầy đủ Nghị quyết của Bộ Chính trị khi tổng kết thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An.

Các quy định trong Dự thảo Nghị quyết đã nghiêm túc tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Cơ quan thẩm tra, và ý kiến  đại biểu Quốc hội qua 02 lần thảo luận; được rà soát, đối chiếu kỹ lưỡng với các Dự thảo luật liên quan để bảo đảm tính thống nhất, hợp lý. Hồ sơ kèm theo Tờ trình số 258/TTr-CP đã đầy đủ các nội dung theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua tại một kỳ họp.

Vì vậy, để bảo đảm kịp thời triển khai thực hiện Nghị quyết 39-NQ/TW của Bộ Chính trị và tuân thủ Nghị quyết số 36/2021/QH15 của Quốc hội, tạo cơ sở cho tỉnh Nghệ An kịp thời triển khai, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc thông qua Nghị quyết tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV là phù hợp.

Về quan điểm, nguyên tắc ban hành Nghị quyết và phạm vi chính sách, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An đã rà soát và tiếp thu, điều chỉnh các chính sách nhằm bám sát chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị, phát huy cao nhất tiềm năng, thế mạnh, xây dựng, phát triển tỉnh Nghệ An toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của cả nước, quy hoạch quốc gia và quy hoạch vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ. Tuy nhiên, việc xây dựng chính sách cần bảo đảm thận trọng, chỉ quy định những nội dung “đã chín, đã rõ”, không quy định những vấn đề chưa được đánh giá kỹ lưỡng. Do vậy, tại thời điểm hiện nay, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho phép giữ như quy định tại Dự thảo Nghị quyết.

Để các chính sách sớm đi vào thực tiễn, tránh việc lạm quyền, lợi dụng chính sách, Dự thảo Nghị quyết đã quy định rõ trong điều khoản thi hành những công việc cần triển khai; quy định cơ chế để kiểm soát chặt chẽ; giao trách nhiệm cụ thể và quy định về tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện.

Về tên gọi của Nghị quyết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, Nghị quyết số 39-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 giao: “Đảng đoàn Quốc hội lãnh đạo rà soát, ban hành bổ sung một số cơ chế, chính sách đặc thù để vừa tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 36/2021/QH15 của Quốc hội và mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết của Bộ Chính trị”. Như vậy, để bảo đảm việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 36/2021/QH15 do chưa được sơ kết, đồng thời vừa bổ sung kịp thời cơ chế chính sách đặc thù mới cho tỉnh Nghệ An theo tinh thần Nghị quyết 39-NQ/TW, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc ban hành Nghị quyết bổ sung, không tích hợp với Nghị quyết 36/2021/QH15 của Quốc hội là phù hợp. Đồng thời, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã điều chỉnh tên gọi của Nghị quyết thành: “Nghị quyết của Quốc hội về bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An”.

Báo cáo cũng nhấn mạnh đến những nội dung quy định cụ thể về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước (Điều 3), gồm: các chính sách phí, lệ phí (khoản 1 Điều 3); chính sách hỗ trợ ngân sách giữa các cấp, các địa phương (khoản 2 Điều 3); chính sách cho phép tỉnh Nghệ An khi xác định số bổ sung cân đối từ NSTW cho NSĐP không tính đối với nguồn thu thuế từ các cơ sở sản xuất thủy điện, nguồn thu nội địa từ hoạt động khai khoáng… để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội địa bàn miền Tây Nghệ An (khoản 3 Điều 3); chính sách phân bổ thêm 50% số vốn đầu tư công nguồn NSTW bổ sung có mục tiêu cho tỉnh Nghệ An (khoản 4 Điều 3)

Về quản lý đầu tư (Điều 4), gồm thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư (khoản 1 Điều 4); điều chỉnh chủ trương đầu tư (khoản 2 Điều 4); Thực hiện dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Khoản 3 Điều 4). Trong đó, về quy định bổ sung lĩnh vực thể thao, văn hóa được thực hiện theo phương thức đối tác công tư, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho phép giữ như quy định tại Dự thảo Nghị quyết, song đề nghị HĐND tỉnh Nghệ An khi lựa chọn các dự án PPP đối với các dự án đầu tư trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, cần ưu tiên các dự án quan trọng, có khả thi; đồng thời, tăng cường huy động nguồn lực và sử dụng nguồn lực hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí.

Về quy định mở rộng phạm vi điều chỉnh tăng tỉ lệ vốn nhà nước tham gia không quá 70% tổng mức đầu tư đối với các dự án trong lĩnh vực văn hóa, thể thao; các dự án thực hiện trên địa bàn miền Tây Nghệ An so với chính sách được áp dụng tại TP. Hồ Chí Minh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định tại Dự thảo Nghị quyết là phù hợp. Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, trong quá trình triển khai thực hiện, căn cứ tình hình thực tế tại địa phương, đề nghị HĐND xem xét, quyết định việc đầu tư đối với từng dự án cụ thể có cấu phần thương mại phù hợp, bảo đảm có nguồn thu bù đắp theo ý kiến đại biểu Quốc hội đã nêu.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin Quốc hội cho phép giữ như quy định tại Dự thảo Nghị quyết về quy định thực hiện hình thức hợp đồng theo phương thức xây dựng – chuyển giao (BT) (Khoản 4 Điều 4); đồng thời báo cáo làm rõ thêm các nội dung về chính sách tách dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án đầu tư công (khoản 5 Điều 4);Về quản lý đô thị, tài nguyên rừng (Điều 5) (về cơ chế chính sách khai thác, phát triển quỹ đất đô thị (Khoản 1 Điều 5); sử dụng nguồn kinh phí trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác (khoản 2 Điều 5); Về tổ chức bộ máy và biên chế (Điều 6).

Về tổ chức thực hiện (Điều 7), tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thể hiện tại điểm a khoản 1 Điều 7 như sau: “Trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, có trách nhiệm tổ chức thực hiện Nghị quyết này; sơ kết 03 năm việc thực hiện Nghị quyết và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2027; tổng kết 05 năm việc thực hiện Nghị quyết và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2029”.

Về điều khoản thi hành (Điều 8), một số ý kiến đề nghị quy định cụ thể trong Nghị quyết thời hạn áp dụng là 05 năm. Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, ý kiến các vị đại biểu Quốc hội là xác đáng và xin tiếp thu bổ sung thời gian hiệu lực của của Dự thảo Nghị quyết là 05 năm tương tự các Nghị quyết của Quốc hội đã được ban hành và đã thể hiện lại tại khoản 1 Điều 8 Dự thảo Nghị quyết./.

Tùng Linh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư