Quảng Ngãi nỗ lực tìm nhân thân cho hơn 1.000 anh hùng liệt sỹ vô danh

Lấy mẫu ADN hơn 1.000 liệt sỹ chưa xác định danh tính

Viện Pháp y quốc gia phối hợp Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Ngãi khai quật, lấy mẫu sinh phẩm để xác định ADN hàng nghìn liệt sỹ chưa xác định danh tính đang được chôn cất tại các nghĩa trang liệt sỹ trên địa bàn tỉnh để xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ việc tìm kiếm thân nhân các anh hùng liệt sỹ.

Đây là lần đầu tiên Quảng Ngãi triển khai việc này nhằm mở thêm cơ hội tìm được thân nhân của các liệt sĩ được chôn cất tại các nghĩa trang liệt sỹ nhưng lâu nay chưa xác định được danh tính.

Tại nghĩa trang liệt sĩ xã Đức Phú, huyện Mộ Đức, việc lấy mẫu rất khẩn trương. Ông Nguyễn Giáp Thìn, Chủ tịch UBND xã, liên tục tới lui, nắm bắt việc lấy 282 mẫu ADN tại các ngôi mộ được khai quật lần này.

Ông Thìn cho hay, bất cứ việc gì đoàn cần, địa phương lập tức cử người hỗ trợ. Chúng tôi cũng hy vọng rất nhiều, mong sớm có thông tin về liệt sỹ vì họ đã hy sinh để đổi lấy hòa bình hôm nay. Việc lấy mẫu được thực hiện khẩn trương, nhưng cũng hết sức cẩn thận. Phần lớn các mẫu sinh phẩm đủ điều kiện để giám định ADN.

Tại nghĩa trang liệt sỹ xã Nghĩa Thắng, huyện Tư Nghĩa, hơn một tuần qua cán bộ pháp y khai quật 396 mộ liệt sĩ chưa xác định danh tính, lấy mẫu sinh phẩm để xét nghiệm ADN trong tổng số 786 phần mộ liệt sỹ được chôn cất tại đây.

Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thắng Võ Sinh Quân cho biết, trong số 396 mộ chưa biết thông tin, có nhiều chiến sĩ là người miền Bắc vào Quảng Ngãi chiến đấu và hy sinh, nên các gia đình rất trông chờ tìm được phần mộ người thân. Xã đã phân công lực lượng dân quân hỗ trợ khai quật lấy mẫu để giám định ADN.

“Nhiều lần, thân nhân lần theo đơn vị chiến đấu tìm về Nghĩa Thắng, nhưng giữa các hàng bia mộ chưa xác định danh tính, cơ quan chức năng không thể trả lời phần mộ nào là liệt sĩ mà người thân đang tìm.

Việc lấy mẫu sinh phẩm, xét nghiệm ADN thật sự quá ý nghĩa. Địa phương đã phân công lực lượng dân quân hỗ trợ khai quật, giúp việc lấy mẫu diễn ra nhanh hơn. Chúng tôi hy vọng sớm tìm được thân nhân cho các liệt sĩ”, ông Quân nói.

Được biết, trong đợt lấy mấu ADN để xác định danh tính, tìm thân nhân các liệt sỹ đợt này, Sở LĐ, TB&XH đã phối hợp với Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm để xác định ADN đối với 1.096 hài cốt liệt sĩ chưa xác định được danh tính đang an táng tại nghĩa trang liệt sĩ (NTLS) các xã: Nghĩa Thắng (Tư Nghĩa), Đức Phú (Mộ Đức), Tịnh Minh (Sơn Tịnh), Hành Phước (Nghĩa Hành) và phường Phổ Hòa (TX.Đức Phổ).

Việc làm ý nghĩa với tiền nhân

Dù công cuộc khai quật, lấy mẫu ADN được triển khai mang ý nghĩa lớn để phần nào an ủi thân nhân các anh hùng liệt sỹ ngã xuống vì độc lập dân tộc. Song, qua lấy mẫu, phân tích 1.096 mộ được khai quật, chỉ 427 mộ còn mẫu sinh phẩm có thể giám định ADN. Những phần mộ còn lại rất khó khăn trong việc lấy mẫu vì hài cốt được chôn lâu.

Dẫu vậy, đoàn vẫn nỗ lực tìm mẫu với hi vọng dù là nhỏ nhoi nhất. Ghi nhận tại các buổi lấy mẫu cho thấy, nhân viên làm việc rất trách nhiệm với tiền nhân, với thân nhân các liệt sĩ luôn đau đáu trong lòng những người làm nhiệm vụ.

Trong 3 năm qua, tỉnh Quảng Ngãi đã không ngừng nỗ lực trong việc xác minh, giám định ADN cho liệt sĩ. Các mẫu ADN của liệt sĩ được lưu giữ và bảo quản tại Ngân hàng ADN liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ cả nước.

Qua đó giúp thân nhân liệt sĩ tra cứu, đối chiếu mẫu ADN nhằm xác định danh tính liệt sĩ, tìm được phần mộ và đưa về an táng tại quê nhà.

Song song với lấy mẫu, những năm qua chính quyền Quảng Ngãi cũng đến tận nhà, lấy mẫu của thân nhân các liệt sĩ chưa tìm được.

Vừa qua, Công an phường Phổ Ninh, thị xã Đức Phổ đến nhà bà Nguyễn Thị Chi (91 tuổi, tổ dân phố An Trường, phường Phổ Ninh) làm thủ tục lấy mẫu ADN.

Như trút bỏ phần nào nỗi niềm nửa thế kỷ qua tìm kiếm phần mộ con trai, bà Chi thầm cảm ơn tấm lòng của những “người con” đang đi tìm danh tính cho con trai mình.

“Cả đời tôi chỉ ước biết được con mình ở đâu. Hy vọng lần này các cháu sẽ giúp tôi sẽ tìm được con mình”, bà Chi thổ lộ.

Thấu hiểu nỗi niềm của thân nhân các liệt sĩ, công an các địa phương ở Quảng Ngãi đã khẩn trương rà soát dữ liệu thông tin hài cốt liệt sĩ và nhân thân gia đình có liệt sĩ chưa xác định thông tin hài cốt để thu mẫu đối chiếu; làm sạch thông tin nhân thân liệt sĩ và tạo lập kho dữ liệu trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Qua đó sẵn sàng tích hợp thông tin ADN hài cốt liệt sỹ và thân nhân với cơ sở dữ liệu căn cước, chuẩn bị cho hành trình tìm kiếm, xác định và đưa liệt sĩ về đoàn tụ với người thân.

Giám đốc Sở LĐ, TB&XH Quảng Ngãi Nguyễn Thị Ánh Lan cho biết, Sở đã tập trung chỉ đạo đơn vị liên quan đẩy nhanh tiến độ lấy mẫu, phấn đấu đến cuối năm 2024 hoàn thành việc lấy mẫu sinh phẩm các hài cốt liệt sĩ chưa xác định danh tính để giám định ADN.

Đây là một trong những nghĩa cử nhằm tri ân và đền ơn đáp nghĩa đối với các anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh đang an táng tại các NTLS mà chưa xác định được thông tin.