Cũng trong bài phát biểu tại Viện nghiên cứu Chiến lược quốc tế Hoa Kỳ (CSIS) ở Washington D.C, rạng sáng 12/5/2022 (giờ Việt Nam), người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đã nhấn mạnh: Sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm là chìa khóa để các quốc gia giải quyết các vấn đề còn bất đồng, khác biệt trong một thế giới đầy biến động như hiện nay. Sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm cũng đã góp phần quan trọng tạo nên sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ Việt Nam -Hoa Kỳ trong gần 30 năm qua.
Trước đó trong chuyến thăm lịch sử tới Hoa Kỳ năm 2015, trong bài nói chuyện tại CSIS, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: Sự phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong 20 năm qua là tích cực, đúng hướng, đem lại lợi ích thiết thực cho hai nước và nhân dân hai nước, có lợi cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở châu Á – Thái Bình Dương và trên thế giới. Đó là kết quả nỗ lực của lãnh đạo và nhân dân hai nước với tinh thần gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai. Đó cũng là thí dụ thành công về quan hệ giữa các nước từng đối đầu trong quá khứ, có thể chế chính trị khác nhau, phù hợp với xu thế hòa bình, hợp tác của thời đại.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội đàm với Tổng thống Barack Obama, ngày 7/7/2015, tại Nhà Trắng ở Thủ đô Washington D.C trong chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ từ ngày 6-10/7/2015. Đây là chuyến thăm đầu tiên tới Hoa Kỳ của người lãnh đạo cao nhất Đảng Cộng sản Việt Nam kể từ sau khi kết thúc chiến tranh, đánh một dấu mốc quan trọng mới, mở ra một trang mới trong quan hệ giữa hai nước. Ảnh: Trí Dũng/TTXVN.
Cũng trong chuyến thăm này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhắc đến câu nói của Tổng thống Hoa Kỳ Thê-ô-đo Ru-dơ-ven: “Khi tin là có thể, thì bạn đã đạt được một nửa thành công” khi bày tỏ niềm tin về tầm nhìn tươi sáng của quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ. Cũng trong chuyến thăm lịch sử tới Hoa Kỳ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói: “Từ hai nước cựu thù, chúng ta đã trở thành những người bạn, đối tác và đối tác toàn diện. Quá khứ không thể thay đổi nhưng tương lai thuộc về trách nhiệm của chúng ta”.
Và thực tế, như khẳng định của Thủ tướng Phạm Minh Chính, chính sự chân thành, lòng tin và trách nhiệm đã góp phần quan trọng tạo nên sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ Việt – Hoa Kỳ trong gần 30 năm qua.
Sự kiện đêm 11/7/1995 (giờ Hoa Kỳ), Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton chính thức tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam; rạng sáng ngày 12/7/1995 (giờ Việt Nam), Thủ tướng Chính phủ Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Võ Văn Kiệt chính thức tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ, đã là dấu mốc lịch sử mang tính bước ngoặt trong quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ.
Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng thống Barack Obama trong chuyến thăm lịch sử tháng 7/2013, hai bên tuyên bố hai nước thiết lập quan hệ đối tác toàn diện. Ảnh TTXVN
Từ thời khắc ấy, quan hệ hai nước liên tục phát triển. Từ năm 2000, Lãnh đạo cấp cao hai nước đã thực hiện rất nhiều chuyến thăm lẫn nhau. Về phía Việt Nam: Tháng 6/2005, Thủ tướng Phan Văn Khải thăm Hoa Kỳ theo lời mời của Tổng thống George W.Bush. Đây là lần đầu tiên một Thủ tướng Việt Nam thăm Hoa Kỳ sau chiến tranh; chuyến thăm chính thức Hoa Kỳ của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết tháng 6/2007, chuyến thăm của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tháng 6/2008; chuyến thăm năm 2013 của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, xác lập quan hệ Đối tác toàn diện; Chuyến thăm năm 2015 của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng – lãnh đạo Đảng cao nhất lần đầu thăm chính thức Hoa Kỳ; chuyến thăm năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. Gần đây là chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 5/2022.
Về phía Hoa Kỳ, có một điều rất đáng lưu ý là kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, tất cả các tổng thống Hoa Kỳ, dù thuộc đảng Cộng hòa hay Dân chủ, đều đã thăm Việt Nam. Tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên đến Việt Nam sau khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao là ông Bill Clinton (tháng 11/2000), sau đó là Tổng thống George W. Bush (tháng 11/2006), Barack Obama (tháng 5/2016).
Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton thăm Khu di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám (Hà Nội), ngày 17/11/2000, trong chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 16-19/11/2000. Ảnh: Trọng Nghiệp/TTXVN.
Riêng Tổng thống Donald Trump, trong nhiệm kỳ từ năm 2017 – 2021 đã hai lần sang thăm Việt Nam. Chuyến thăm của Tổng thống Biden tới Việt Nam những ngày tháng 7 này, đánh dấu ông là vị tổng thống Hoa Kỳ thứ hai kể từ năm 1995 đến Việt Nam trong nhiệm kỳ đầu và nếu tính cả chuyến thăm Việt Nam của Phó tổng thống Kamala Harris tháng 8/2021, thì đây là lần đầu tiên cả tổng thống và phó tổng thống Hoa Kỳ sang thăm Việt Nam trong cùng một nhiệm kỳ.
Tổng thống Hoa Kỳ Joseph Robinette Biden Jr. đón Thủ tướng Phạm Minh Chính vào tháng 5/2022. Ảnh: Dương Giang/TTXVN.
Các chuyến thăm cấp cao của lãnh đạo hai nước đã thực sự làm sâu sắc thêm quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, thúc đẩy đà phát triển quan hệ trên cơ sở đôi bên cùng có lợi, bình đẳng, tôn trọng độc lập, chủ quyền, thể chế chính trị của nhau.
Cùng với quan hệ chính trị tốt đẹp, quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ liên tục phát triển về nhiều mặt, đặc biệt là kinh tế, thương mại. Hiện Hoa Kỳ là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, là thị trường xuất khẩu đầu tiên của Việt Nam vượt mốc 100 tỷ USD.
Quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ liên tục phát triển về nhiều mặt, đặc biệt là kinh tế, thương mại. Trong ảnh: Công ty TNHH hệ thống dây Sumi-Hanel tại khu công nghiệp Sài Đồng B (Hà Nội) chuyên lắp ráp hệ thống dây dẫn điện cho các loại ô tô, xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ. Ảnh: Huy Hùng – TTXVN
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã tăng hơn 240 lần, từ 451 triệu USD (năm 1995) lên 7,8 tỷ USD (năm 2005), 45,1 tỷ USD (năm 2015), 47,15 tỷ USD (năm 2016), 50,8 tỷ USD (năm 2017) và 60,3 tỷ USD (năm 2018) lên hơn 123 tỷ USD vào năm 2022.
Giai đoạn 2020-2022, mặc dù đại dịch COVID-19 và xung đột thương mại, địa chính trị diễn biến gay gắt, nhưng Hoa Kỳ vẫn duy trì vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, trong khi Việt Nam tiếp tục vươn lên, trở thành đối tác thương mại lớn thứ 7 của Hoa Kỳ.
Về đầu tư, nhiều năm qua, Hoa Kỳ luôn là một trong những đối tác có đầu tư lớn nhất tại Việt Nam, với gần 1.150 dự án đang hoạt động, tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 10,3 tỷ USD, xếp thứ 11/141 nền kinh tế có đầu tư tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, hợp tác quốc phòng – an ninh giữa Việt Nam và Hoa Kỳ duy trì đà phát triển. Hợp tác nhân đạo, khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là ưu tiên và đạt nhiều kết quả cụ thể. Hoa Kỳ tiếp tục tăng ngân sách cho dự án tẩy độc sân bay Biên Hòa, hỗ trợ người khuyết tật ở các vùng bị nhiễm độc dioxin. Các cơ quan Việt Nam đã phối hợp cùng phía Hoa Kỳ tìm kiếm, xác định và trao trả hài cốt của quân nhân Hoa Kỳ mất tích. Hợp tác giáo dục gần đây đạt nhiều bước tiến tích cực, với nỗ lực thúc đẩy chuyển giao công nghệ, trong khi hợp tác y tế và phục hồi kinh tế – xã hội sau đại dịch Covid-19 tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ hai nước, nhất là trong việc hỗ trợ lẫn nhau về trang thiết bị y tế, tiếp cận vắc-xin, chia sẻ kinh nghiệm phòng chống dịch và bảo hộ công dân. Thời gian qua, trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động, hai nước vẫn duy trì và mở rộng cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực mới, như: Chống biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, kinh tế xanh, an ninh lương thực…
Sau 28 năm kể từ khi chính thức xác lập quan hệ ngoại giao và tròn 10 năm kể từ khi xác lập quan hệ Đối tác toàn diện, quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đã đạt được những bước phát triển toàn diện, thực chất, ngày càng đi vào chiều sâu, đóng góp tích cực cho an ninh, hòa bình, hợp tác và phát triển tại khu vực và trên thế giới.
Như nhìn nhận của Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ Nguyễn Quốc Dũng: “Điểm nổi bật chung là 10 năm qua quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đã phát triển mạnh mẽ và đi vào chiều sâu trong tất cả các lĩnh vực từ chính trị, ngoại giao, kinh tế – thương mại đến văn hoá, giáo dục, khoa học – công nghệ, y tế, quốc phòng – an ninh, giao lưu nhân dân… đúng với ý nghĩa “Đối tác toàn diện”. Ở mỗi lĩnh vực hợp tác có những điểm nổi bật riêng. Trong chính trị, ngoại giao, nổi bật nhất là sự hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau đã tăng lên rõ rệt. Hai bên luôn thể hiện tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và thể chế chính trị của nhau”.
Nguyễn Hà
