(Tổ Quốc) – Từ nguồn tài nguyên là giống hoa Hoàng mai bản địa, qua bàn tay tài hoa của người nghệ nhân đã hình thành nên loại trà mang phong vị mùa Xuân xứ Huế, góp phần kiến tạo tinh hoa trà cho “Kinh đô ẩm thực Việt Nam”.
Tinh hoa từ “báu vật” cố đô
Mai vàng là loại hoa nổi tiếng của Việt Nam. Đối với Huế, mai vàng có nguồn gen bản địa đặc hữu thường được gọi là Hoàng mai, loài hoa này được xem như là “báu vật” của cố đô. Từ xưa, cây Hoàng mai ở Huế đã được trồng nhiều trong cung đình, phủ đệ, dinh thự, sân đình, cửa chùa, sân nhà dân… tạo nên vẻ đẹp sang trọng. Hoàng mai với sắc vàng rực rỡ và mùi hương thanh khiết, dịu nhẹ trở thành biểu tượng của mùa Xuân xứ Huế.
Những năm qua, với quyết tâm khôi phục và phát triển Hoàng mai, nhiều vườn mai đã được quy hoạch, trồng đúng giống mai bản địa và mang lại những kết quả tích cực. Hoàng mai Huế đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Các sản phẩm từ Hoàng mai được quan tâm nghiên cứu, phát triển trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, có giá trị văn hóa và kinh tế cao. Trong đó, có thể kể đến dự án “Nghiên cứu, sáng tạo trà Hoàng mai Huế – góp phần kiến tạo tinh hoa trà cho kinh đô ẩm thực Việt Nam” vừa xuất sắc giành giải Nhất tại cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) năm 2024.
Nghệ nhân trà Trần Thị Thanh Nhị, người đồng sáng lập dự án cho hay, trà Hoàng mai được hình thành từ nguồn tài nguyên là giống Hoàng mai bản địa. Qua bàn tay khéo léo và sự sáng tạo của người nghệ nhân đã tạo ra một thức uống không những mang hương vị độc đáo, đặc biệt tốt cho sức khỏe mà còn hàm chứa những câu chuyện văn hóa sâu dày. Mỗi tách trà như phương tiện để kết nối quá khứ với hiện tại, góp phần nuôi dưỡng Chân, Thiện, Mỹ, bảo tồn những giá trị văn hóa cổ xưa và phát triển nó trong bối cảnh đương đại.
Để tạo nên trà Hoàng mai Huế cần trải qua nhiều công đoạn và thực hiện một cách công phu, tỉ mỉ, cầu kỳ từ chọn nguyên liệu, thu hái, vào hương hoa cho trà, ủ hương, thông hương, tách nguyên liệu, sấy, ủ, kiểm tra… Mỗi bước đều có vai trò quan trọng riêng, chỉ cần không cẩn thận một khâu thì không thể tạo nên sản phẩm hoàn hảo.
“Khó khăn nhất trong quá trình làm trà Hoàng mai là khâu cân bằng giữa khí chất mạnh mẽ của nền trà shan tuyết cổ thụ và hương thơm thanh khiết, dịu nhẹ của hoa mai. Để trà “ăn hương”, hương hoa bám vào nền trà, đòi hỏi phải nghiên cứu rất lâu, trải qua nhiều năm và tốn rất nhiều nguyên liệu”, nghệ nhân trà Thanh Nhị chia sẻ.
Công phu “luyện” trà
Theo nghệ nhân trà Thanh Nhị, có rất nhiều điểm khác biệt của trà Hoàng mai với các dòng trà hoa khác. Thứ nhất, về nguyên liệu, trà Hoàng mai sử dụng nền trà được tuyển lựa trên những cây trà 500-600 năm tuổi, hoàn toàn hoang dã và giống hoa Hoàng mai bản địa Huế. Thứ hai, trà được làm thủ công theo phương pháp “luyện hương”. Quá trình ủ, xử lý nền nguyên liệu và vào hương diễn ra công phu với thời gian kéo dài nhiều năm; việc vào hương diễn ra rất nhiều lần.
Thứ ba, về mùi vị, trà Hoàng mai rất đặc trưng khác biệt. Mùi hương của trà ngọt đậm như mật ong rừng, ngậy – nồng êm như rượu nếp ủ lâu năm, hun hút, sâu thẳm như nước giếng đá ong núi cao. Hương thơm của trà Hoàng mai sang trọng, quyến rũ, dễ cảm sang vị của hoa và quả chín quyện lẫn. Tất cả như được dậy hương lên trong nắng mới mùa Xuân.
Thứ tư, về độ bền hương, trà có thể uống được trên 10 lần pha mà vẫn bền hương và vị. Thứ năm, trà Hoàng mai thuộc dòng trà Lễ, được dùng trong những dịp quan trọng như tế Trời – Đất; cúng giao thừa, năm mới, cúng nhà mới, mừng sinh con, tiếp đãi khách quý…
“Trà Hoàng mai có tính bản địa, được các nghệ nhân đánh giá cao về giá trị văn hoá, tính thương mại và khả năng bổ sung một mảng khuyết (phần ẩm – đồ uống) trong bức tranh “ẩm thực cung đình”. Tôi hy vọng, thông qua sản phẩm này sẽ giới thiệu thêm về văn hóa trà Huế và đóng góp vào danh sách quà tặng đậm phong vị xứ Huế. Để du khách trong và ngoài nước khi đến Huế có thêm một sự lựa chọn đặc sắc”, nghệ nhân trà Thanh Nhị chia sẻ.
Những ngày đầu Xuân, trong không gian Hiên trà Nhị Độ Mai của nghệ nhân trà Thanh Nhị sát bên Kinh thành Huế, nhấm nháp tách trà Hoàng Mai là trải nghiệm thú vị cho nhiều du khách. Mỗi tách trà Hoàng Mai lưu giữ hương thơm mùa Xuân xứ Huế, mang lại những năng lượng tích cực, hạnh phúc. Tại đây, du khách sẽ được giới thiệu về nguồn gốc, ý nghĩa, công dụng của trà Hoàng mai đối với sức khỏe. Được hướng dẫn cách pha, thưởng trà. Đặc biệt, được tìm hiểu về văn hóa Huế xung quanh trà Hoàng mai.
Nhấp một tách trà Hoàng mai, du khách không chỉ cảm nhận được hương vị của đất trời xứ Huế những ngày vào Xuân mà còn lắng nghe câu chuyện về tình yêu văn hóa, lòng yêu nghề, sự tận tụy của những người làm trà ở vùng đất cố đô.
Nguồn: https://toquoc.vn/phong-vi-ngay-xuan-trong-tach-tra-hoang-mai-xu-hue-202501132324161.htm