Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, ngoài thí điểm dùng cát biển làm vật liệu san lấp cho các dự án cao tốc, Chính phủ còn chỉ đạo nghiên cứu dùng đá xay, nhập vật liệu từ Campuchia.
Chiều 4/6, sau khi Bộ trưởng TN-MT Đặng Quốc Khánh giải trình, trả lời nhiều vấn đề liên quan đến lĩnh vực tài nguyên, môi trường, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có phát biểu làm rõ thêm một số khía cạnh mà ĐBQH quan tâm.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, phiên chất vấn có 45 đại biểu nêu câu hỏi, tập trung vào các nhóm vấn đề: nhóm khoáng sản là đất hiếm, vật liệu san lấp; nhóm tài nguyên môi trường là ô nhiễm sông, quản lý chất thải rắn…; nhóm tài nguyên nước là an ninh nguồn nước, hạn hán, xâm ngập mặn; nhóm khai thác bảo vệ tài nguyên biển…
Về vật liệu xây dựng, Phó Thủ tướng cho biết, trước đây đã quy định phân cấp về địa phương, tuy nhiên còn một số vướng mắc về quy trình, thủ tục nên đã làm chậm trễ quá trình này. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tích cực chỉ đạo, đã được Quốc hội xem xét. Khoáng sản hiện tại sẽ phân thành 4 loại nhóm, trong đó nhóm vật liệu xây dựng thông thường sẽ được đơn giản hóa các thủ tục, tiếp tục thực hiện phân cấp triệt để.
Phó Thủ tướng nêu rõ, từ nay đến khi có Luật Khoáng sản có hiệu lực thì Quốc hội cũng ban hành các nghị quyết cho phép các cơ chế đặc thù trong đó liên quan đến gia hạn, nâng công suất các mỏ khai thác, đơn giản hóa thủ tục. Các vấn đề này đang được triển khai khá tốt, đặc biệt là đối với những vùng rất khó khăn về vật liệu xây dựng như ĐBSCL.
Tại khu vực này, Thủ tướng đã 2 lần xuống làm việc, các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cũng làm việc nhiều lần.
Bộ GTVT đã nghiên cứu đánh giá thử nghiệm về nguồn cát nhiễm mặn và ban hành hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật về công nghệ khai thác, công nghệ san lấp, đánh giá tính chất cơ lý, sức bền vật liệu, tính ảnh hưởng môi trường. Có các bước thử nghiệm từng khu vực khai thác, từng công trình, đưa ra tiêu chí về sử dụng cát biển – đây là yêu cầu tiên quyết.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, việc đánh giá, nghiên cứu thử nghiệm từng khu vực là hết sức cần thiết.
Phó Thủ tướng cho biết, qua đánh giá sơ bộ Tiền Giang, Bến Tre đã có 45 triệu tấn cát, nên “đối với ĐBSCL hoàn toàn tự chủ được việc cung cấp cát cho các dự án cao tốc”.
Ngoài ra, Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo bổ sung thêm từ các nguồn khác, trong đó có nghiên cứu sử dụng đá xay, nhập vật liệu từ Campuchia.
Phó Thủ tướng tin tưởng với nhiều giải pháp đồng bộ thời gian tới vấn đề này sẽ được giải quyết.
Ảnh minh hoạ: Xuân Ngọc
Về đất hiếm, Phó Thủ tướng dẫn thông tin từ đánh giá Cục Địa chất Mỹ cho biết, Việt Nam có tổng lượng đất hiếm chiếm 18% trên thế giới. Với 2 loại: đất hiếm nặng và đất hiếm nhẹ.
Thực tế thị trường đất hiếm hiện nay tăng khảng 4%/năm kể từ năm 2014 đến nay do nhu cầu sử dụng cao trong các lĩnh vực pin, nam châm, xe điện, ứng dụng vũ trụ. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng nhìn nhận đây cũng là thị trường hết sức phức tạp.
Do đó, việc khai thác đất hiếm này đã được Chính phủ chỉ đạo sát sao. Theo đó, đã có dự án điều tra, đánh giá trữ lượng các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào cung cầu của thị trường để khai thác; đáp ứng được công nghệ tuyển chọn, không xuất khẩu đất hiếm thô.
Về môi trường, Phó Thủ tướng khẳng định, Luật Bảo vệ môi trường rất toàn diện, đầy đủ và cụ thể. Từ 1/1/2025 đòi hỏi có sự chuẩn bị thật kỹ nhận thức của toàn dân và trách nhiệm của các cơ quan quản lý, đặc biệt là địa phương về xác định chuyển rác thành tài nguyên, xây dựng kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác.
Về phân loại rác, tái sử dụng rác, tuần hoàn rác, Phó Thủ tướng đề cập đến việc biến rác thành năng lượng là giải pháp hữu hiệu. Bộ TN&MT ban hành đơn giá, định mức; hoàn toàn thể lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt nhất để thực hiện việc này.
“Bài toán ở đây là để từng người dân phân loại rác tại nguồn ngay từ đầu, sau đó khâu xử lý sẽ đơn giản hơn. Và lộ trình của chúng ta là xử lý các bãi rác chôn lấp bấy lâu nay trên cơ sở công tư, phân loại, kết hợp bằng công nghệ phù hợp”, Phó Thủ tướng nói.
