Phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025

Toàn cảnh phiên toàn thể cấp cao trong khuôn khổ Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025, ngày 26/2. (Ảnh: Tuấn Anh)

Xem trực tiếp livestream của Báo Thế giới và Việt Nam tại Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 tại đây:

Tham dự phiên toàn thể có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon và Tổng thống Timor Leste Jose Ramos-Horta; Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; cùng đại diện lãnh đạo các nước, tổ chức quốc tế, cơ quan nghiên cứu nước ngoài, đại diện các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp… Đông đảo nhà ngoại giao, chuyên gia, học giả, phóng viên báo chí… trong và ngoài nước đã tham dự sự kiện.

ASEAN – ngọn hải đăng của hy vọng

Phát biểu dẫn đề tại phiên toàn thể cấp cao, Chủ tịch ASEAN 2025, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhấn mạnh, Việt Nam là một câu chuyện phát triển thành công đáng ngưỡng mộ, là minh chứng cho hành trình vươn lên từ nghèo khó; là quốc gia hiện đại, tiên tiến, có thể tăng cường phát triển kinh tế hiện đại.

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim phát biểu tại phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025, ngày 26/2. (Ảnh: Tuấn Anh)

Thủ tướng chia sẻ ông đã tới Việt Nam khi còn rất trẻ và đã quen với các câu nói nổi tiếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người dân Malaysia ủng hộ tinh thần của người dân Việt Nam. “Cá nhân tôi muốn tới Điện Biên Phủ – biểu tượng của chiến tranh du kích Việt Nam. Việt Nam đã đạt được mục tiêu phát triển 7% trong năm qua, đó là một nỗ lực ấn tượng.

Các bạn đã cho thấy nỗ lực kiên cường trong phát triển kinh tế, đảm bảo công nghiệp hóa, hiện đại hóa với nền ngoại giao đặc sắc. Tôi đã học hỏi được rất nhiều từ Thủ tướng Phạm Minh Chính”, Thủ tướng Anwar Ibrahim chia sẻ.

Theo Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, thế giới đang ở một “điểm uốn” địa chính trị với không ít sự gián đoạn toàn cầu mà ASEAN phải trải qua, có thể gây ra không ít hậu quả nghiêm trọng đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực cũng như đối với phúc lợi của người dân Đông Nam Á.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh, ASEAN phải tỏa sáng như một “ngọn hải đăng của hy vọng”, thúc đẩy một khu vực bền vững, hài hòa và năng động về kinh tế. ASEAN phải thúc đẩy vai trò trung tâm, tự chủ chiến lược.

Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh, ASEAN phải tỏa sáng như một “ngọn hải đăng của hy vọng”, thúc đẩy một khu vực bền vững, hài hòa và năng động về kinh tế. (Ảnh: Tuấn Anh)

Theo Thủ tướng Anwar Ibrahim vai trò trung tâm là một “quyền lợi” nhưng cũng sẽ trở nên vô nghĩa nếu như ASEAN chia rẽ. Do vậy, ASEAN may mắn là một trong những khu vực an toàn và hòa bình nhất, phát triển kinh tế nhanh nhất trên thế giới hiện nay.

Các quốc gia ASEAN đang từng bước vươn lên thành công và Thủ tướng Anwar Ibrahim khẳng định ASEAN sẵn sàng chia sẻ tinh thần này với bạn bè quốc tế, thể hiện sự đoàn kết của ASEAN và đảm bảo tương lai Hiệp hội. ASEAN sẵn sàng đi đầu trong những nỗ lực như chuyển đổi năng lượng, số hóa, năng lượng sạch, cơ sở hạ tầng xanh, xây dựng chuỗi cung ứng tự cường, bền vững cho tương lai.

“Khi chúng ta thúc đẩy chương trình nghị sự của ASEAN trong bối cảnh này, cần đề phòng với các rủi ro địa chính trị; cơ hội và thách thức luôn tồn tại song song”, Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh, đồng đề cập tới việc phải cân bằng quan hệ nước lớn, trong đó có quan hệ với Mỹ, Trung Quốc.

Phiên toàn thể cấp cao có sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim; Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon và Tổng thống Timor Leste Jose Ramos-Horta. (Ảnh: Tuấn Anh)

Thủ tướng Malaysia chia sẻ chủ đề của Năm Chủ tịch ASEAN 2025 “Bao trùm và Bền vững”, nhận được sự đồng tình của các nước thành viên và phản ánh một thời điểm quan trọng trong lịch sử đối với cả ASEAN và thế giới nói chung.

Chủ đề này cũng có ý nghĩa sâu sắc khi ASEAN tiến tới một kỷ nguyên mà sự đoàn kết và hợp tác là yếu tố quan trọng trong việc giải quyết các thách thức chung và khai thác các cơ hội mới. “Tôi tin rằng ASEAN đang đứng trước ngưỡng cửa của sự đổi mới và chuyển mình.

Chúng ta không còn là người ngoài cuộc trong các vấn đề toàn cầu mà là một lực lượng năng động và có ảnh hưởng thúc đẩy sự thay đổi tích cực. Và tôi hoàn toàn đồng ý với Thủ tướng Chính khi ông mô tả rằng ASEAN là một khu vực có sức sống phi thường”, Thủ tướng Anwar Ibrahim kết lại.

Thương mại là huyết mạch giữa ASEAN-New Zealand

Bày tỏ vinh dự và vui mừng khi tới Việt Nam dự Diễn đàn ASEAN năm 2025, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon cho rằng, đây là sự kiện mang tính thời sự, quan trọng với quan hệ ASEAN-New Zealand. Đây cũng cơ hội để có thể đề cập tới thách thức mà thế giới và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang phải đối mặt, tầm quan trọng của ASEAN với New Zealand.

Thủ tướng Christopher Luxon cho biết, 2025 là một năm nhiều kỷ niệm với New Zealand như Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữaViệt Nam với New Zealand.

Về khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Thủ tướng chỉ rõ, khu vực này luôn đóng vai trò quan trọng trong chính sách của New Zealand nhưng hiện tại, có nhiều điều giữa khu vực này với đất nước có nhiều thay đổi. Đơn cử như: Vai lãnh đạo trên toàn cầu về biến đổi khí hậu, an ninh đang có những biến động nhất định.

Để duy trì hòa bình, thịnh vượng, trong tương lai, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon cam kết sẽ cải thiện quan hệ với ASEAN, hợp tác chặt chẽ với khối và tìm kiếm thêm các cơ hội mới cùng nhau. (Ảnh: Tuấn Anh)

“Từ phía New Zealand, chúng tôi có nhiều điểm tương đồng với các quốc gia Đông Nam Á. Trong bối cảnh nhiều bất ổn, chúng ta cần tiếp tục duy trì cam kết có nhận thức chung về an ninh, tập thể”. Thủ tướng Christopher Luxon nói.

Với ASEAN, Thủ tướng Christopher Luxon nhận thấy, thời gian qua, khối luôn đóng vai trò trung tâm và luôn đóng vai trò quan trọng trong thế giới và khu vực. Đó là lý do Wellington luôn hợp tác với ASAEN và luôn tin tưởng vào vai trò trung tâm của khối. Vai trò của ASEAN sẽ luôn thay đổi, cập nhật và thích ứng với tình hình.

Người đứng đầu New Zealand bày tỏ: “Chúng tôi ủng hộ Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN và hiểu tầm quan trọng của Đông Nam Á. Có một sự thật rằng, khi khu vực này bất ổn sẽ ảnh hưởng cả tới chúng tôi”.

Ngày nay, Đông Nam Á là một khu vực ấn tượng nhất, năng động nhất, tươi đẹp nhất trên thế giới. Khu vực đang có tốc độ tăng trưởng nhanh, trong khi, ASEAN sẽ là nền kinh tế lớn thứ 4 vào năm 2024. Vì vậy, việc đảm bảo sự bền vững, thịnh vượng ở ASEAN là điều cần làm.

Thủ tướng New Zealand bày tỏ: “Chúng tôi ủng hộ Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN và hiểu tầm quan trọng của Đông Nam Á. Có một sự thật rằng, khi khu vực này bất ổn sẽ ảnh hưởng cả tới chúng tôi”. (Ảnh: Tuấn Anh)

Trong tương lai, New Zealand duy trì cam kết mở rộng quan hệ với ASEAN và các quốc gia thành viên – những người bạn của đất nước.

Thủ tướng chia sẻ: “Tôi đã có chuyến thăm tới 6 quốc gia ASEAN. Tôi nhận thấy, cơ hội lớn giữa hai bên về thương mại, cộng đồng dân cư và an ninh quốc phòng”.

Thương mại là huyết mạch giữa quan hệ hai bên. ASEAN là đối tác lớn thứ 4 của New Zealand và tiếp tục tăng trưởng mạnh. Chính phủ duy trì cam kết mở rộng hơn nữa quá trình hội nhập thương mại và đưa mục tiêu táo bạo nhằm nhân đôi kim ngạch thương mại trong thời gian tới. “Hy vọng nhà đầu tư ASEAN dến New Zealand nhiều hơn, tăng hiện diện tại đất nước của chúng tôi”, Thủ tướng Christopher Luxon mong muốn.

Để duy trì hòa bình, thịnh vượng, trong tương lai, Thủ tướng New Zealand cam kết sẽ cải thiện quan hệ với ASEAN, hợp tác chặt chẽ với khối và tìm kiếm thêm các cơ hội mới cùng nhau. Điều này sẽ mang lại cho New Zealand, ASEAN và cả thế giới.

Đặt tự lực, tự cường và tự chủ chiến lược lên hàng đầu

Tại phần thảo luận của phiên toàn thể cấp cao, nói về ý nghĩa của tự chủ chiến lược đối với Việt Nam và ASEAN trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, bất cứ quốc gia, Hiệp hội nào đều phải đặt vấn đề tự lực, tự cường và tự chủ chiến lược lên hàng đầu.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nói về ý nghĩa của tự chủ chiến lược đối với Việt Nam và ASEAN trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động. (Ảnh: Tuấn Anh)

Điều này thể hiện ở một số điểm, thứ nhất, về quan hệ đối ngoại, phải luôn giữ thế cân bằng, đối xử công bằng, hữu nghị, tạo nên môi trường hoà bình, hợp tác phát triển dựa trên luật lệ.

Thứ hai, để tự lực thì kinh tế phải phát triển, nếu ko sẽ tụt hậu, ko tự lực chiến lược và tự cường. Thứ ba, cần phải tăng cường, củng cố quốc phòng và an ninh phù hợp tình hình, và muốn thế thì phải phát triển kinh tế.

Thứ tư, về an sinh xã hội, cần đảm bảo công bằng, tiến bộ trong xã hội văn minh, hỗ trợ cho người yếu thế trên nguyên tắc, mục tiêu là phát triển ko để ai ở lại phía sau. Cuối cùng, ngoài yếu tố tự lực tự cường là cốt lõi, thì cần phát triển bản sắc văn hoá để phát huy nội lực, bởi văn hoá là sức mạnh nội sinh, phát huy nguồn lực của dân tộc.

ASEAN đang nỗ lực cho chuyển đổi số

Trao đổi tại phần thảo luận, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhấn mạnh những nỗ lực của ASEAN trong việc tích cực thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực, đặc biệt trong lĩnh vực chip bán dẫn, với lợi thế đi trước khoảng 20 năm. Hiện nay, nguồn đầu tư từ Đức, Mỹ và Trung Quốc vào ngành này là rất lớn.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Malaysia cho rằng những thành công mà ASEAN đạt được cần được chia sẻ rộng rãi, bởi nhiều quốc gia ASEAN đã tích cực triển khai các chương trình phát triển chip bán dẫn, hướng đến sự thịnh vượng chung của hơn 700 triệu người dân trong khu vực, với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong tiến trình phát triển.

Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam Đỗ Hùng Việt điều hành phiên thảo luận. (Ảnh: Tuấn Anh)

Ngoài ra, khi thúc đẩy ngành công nghiệp chip bán dẫn, ASEAN cần tăng cường hợp tác đa phương và song phương, đồng thời chú trọng hơn nữa vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển. Có thể nói, đây là một lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia trong khu vực.

Thủ tướng Anwar Ibrahim chỉ rõ, cả Việt Nam, Malaysia và Indonesia đều ủng hộ “câu chuyện” hợp tác trong ngành công nghiệp bán dẫn, bởi mỗi nước đều có thế mạnh riêng. Malaysia cũng sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực này, thể hiện tinh thần gắn kết và cùng phát triển.

Với dân số hơn 700 triệu người và vị trí địa chiến lược, ASEAN đang có nhiều tiềm năng và lợi thế để tận dụng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. Hơn hết, trong bối cảnh thế giới đầy biến động, Thủ tướng Malaysia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường quan tâm lẫn nhau trong nội khối, đặc biệt là đối với việc Timor-Leste gia nhập ASEAN.

(tiếp tục cập nhật)