(MPI) – Phát biểu kết luận Hội nghị phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và nhân lực chất lượng cao thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tiếp thu các ý kiến, rà soát, hoàn thiện và sớm trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực chất lượng cao góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế để đôn đốc thực hiện, nhấn mạnh một số nhiệm vụ, giải pháp triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và Chương trình hành động của Chính phủ.
Hội nghị diễn ra chiều ngày 11/02/2025 dưới sự đồng chủ trì của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.
 |
| Toàn cảnh Hội nghị. Ảnh: MPI |
Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế, thúc đẩy chuyển đổi số
Tham gia ý kiến tại Hội nghị, các đại biểu cũng nhấn mạnh đến một số kết quả nổi bật trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nguồn nhân lực chất lượng cao thời gian qua như Chính phủ và các bộ, ngành đã tích cực hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và hỗ trợ khởi nghiệp. Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) giữ vai trò nòng cốt trong triển khai các chiến lược quan trọng như công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và phát triển nhân lực chất lượng cao. Nghị định về cơ chế đặc thù cho NIC dự kiến ban hành tháng 2/2025, tạo điều kiện thu hút đầu tư và ươm tạo doanh nghiệp công nghệ. Cùng với đó, Nghị định 182/2024/NĐ-CP về Quỹ Hỗ trợ Đầu tư mang lại nhiều chính sách đột phá, thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển bền vững.
Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế, thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao năng suất và chất lượng trong các ngành trọng điểm. Trong lĩnh vực bán dẫn, Chính phủ đã ban hành chiến lược phát triển ngành và nguồn nhân lực, hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn như NVIDIA, Apple, Samsung… NIC đóng vai trò then chốt, kết nối với NVIDIA để thành lập trung tâm nghiên cứu AI, hợp tác cùng Meta xây dựng bộ dữ liệu tiếng Việt phục vụ phát triển AI, góp phần đưa Việt Nam thành trung tâm công nghệ cao.
Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo với vai trò dẫn dắt của Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia, thu hút sự tham gia sâu rộng của các tập đoàn công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp, trung tâm nghiên cứu, trường đại học và quỹ đầu tư. Nhiều chuyên gia, nhà khoa học Việt kiều trở về nước để tận dụng nguồn nhân lực công nghệ chất lượng cao. Việt Nam cũng trở thành điểm đến cho nhiều sự kiện quốc tế về đổi mới sáng tạo, giúp doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu kết nối vào chuỗi cung ứng toàn cầu và thu hút đầu tư. Bên cạnh đó, việc thành lập các trung tâm đổi mới sáng tạo tại các địa phương giúp lan tỏa động lực phát triển trên cả nước, trong đó các doanh nghiệp, tập đoàn tiên phong đóng vai trò quan trọng trong kết nối và dẫn dắt hệ sinh thái. Đặc biệt, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của quốc gia liên tục tăng hạng qua các năm, khẳng định vị thế ngày càng vững chắc trong khu vực và thế giới.
Việt Nam chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, với sự tham gia của NIC trong kết nối doanh nghiệp, trường đại học và tổ chức quốc tế. Mô hình liên kết “Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp” được đẩy mạnh, đặc biệt trong ngành công nghiệp bán dẫn với sự hợp tác của Cadence, Qorvo, Viettel, FPT và Đại học Bang Arizona. NIC cùng các tập đoàn như Google, Qualcomm, Intel, Samsung cấp hơn 40.000 suất học bổng mỗi năm, thúc đẩy đào tạo nhân lực công nghệ số. Mạng lưới đổi mới sáng tạo cũng quy tụ nhiều chuyên gia, nhà khoa học toàn cầu, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam.
Bên cạnh đó, các đại biểu chỉ ra một số tồn tại, hạn chế, bất cập hiện nay; đề xuất một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể trong thời gian tới; trong đó, về cải cách thể chế nhanh chóng trình và ban hành các luật, nghị định theo Nghị quyết 03/NQ-CP, tháo gỡ vướng mắc về tài chính, ngân sách, tài sản công, viện trợ cho KHCN, ĐMST và thu hút nhân tài. Lựa chọn các dự án KHCN, ĐMST gắn với tăng trưởng ngành, địa phương có thế mạnh, tập trung nguồn lực triển khai năm 2025.
Học tập mô hình NVIDIA trong R&D, phòng thí nghiệm, dự án công nghệ cao; mở rộng chính sách “luồng xanh” cấp giấy chứng nhận đầu tư và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư hiệu quả để thu hút các dự án công nghệ cao quy mô lớn. Tập trung giáo dục đại học, đào tạo ngắn hạn; thí điểm đặt hàng đào tạo với KPI cam kết đầu ra, học bổng toàn phần sau đại học, yêu cầu doanh nghiệp đồng hành.
Hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo các lĩnh vực công nghệ trọng tâm. Đẩy mạnh chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, tổ chức sự kiện KHCN quốc tế để thu hút nhân tài Việt, phát triển các ngành công nghệ cao như bán dẫn, AI, điện toán đám mây, dữ liệu lớn, IoT, và khuyến khích thế hệ trẻ theo học STEM.
 |
| Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu. Ảnh: MPI |
Các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và nhân lực chất lượng cao thúc đẩy tăng trưởng kinh tế
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực chất lượng cao là yêu cầu khách quan, lựa lưạ chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu cho sự phát triển đất nước, lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể.
Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực chất lượng cao có 3 ý nghĩa quan trọng: Góp phần tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng nhanh và bền vững; góp phần nâng cao năng suất lao động tổng hợp của toàn xã hội; nâng cao tính cạnh tranh, hội nhập của nền kinh tế quốc gia.
Thủ tướng cho biết, Việt Nam đã đạt được những thành tựu quan trọng như đổi mới tư duy trong và phát triển nông nghiệp, lấy nông nghiệp làm trụ đỡ, góp phần xoá đói giảm nghèo, đưa đất nước thoát nghèo; tập trung cho 3 đột phá chiến lược, hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, thực chất và hiệu quả; tạo đà, tạo lực, tạo thế đưa đất nước trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao, rồi nhìn xa, trông rộng hơn là trở thành đất nước phát triển có thu nhập cao. Tuy nhiên, những kết quả đạt được so yêu cầu phát triển và quyền hưởng thụ của người dân thì chưa được cao.
Về mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp sắp tới, Thủ tướng nêu rõ, cần nâng cao nhận thức trong toàn xã hội về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đối với tăng trưởng cao và bền vững. Điều này phải ngấm sâu vào tư tưởng, lời nói, hành động của từng cấp, từng ngành, từng người dân Việt Nam; lấy thành quả đã đạt được, người dân được thụ hưởng để tuyên truyền, nhất là về cơ sở dữ liệu, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, quang điện tử.
Cùng với đó, rà soát lại ở tất cả các cấp, các ngành, các viện, trường, doanh nghiệp về những nút thắt, vướng mắc về mặt thể chế, cơ chế, chính sách để tiếp tục hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung kịp thời, hiệu quả, nhất là từ thực tế hoạt động của các đơn vị; công việc này phải làm trong quý I và quý II năm 2025.
Theo đó, khẩn trương xây dựng trình Quốc hội ngay tại kỳ họp bất thường sắp tới dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số chính sách mới khó khăn, vướng mắc cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; đồng thời trình Quốc hội dự án sửa đổi Luật Khoa học và công nghệ tại Kỳ họp tháng 5.
Thủ tướng cũng yêu cầu phải đẩy mạnh phát triển hạ tầng, trong đó có hạ tầng số, hạ tầng công nghệ thông tin, hạ tầng giao thông, hạ tầng cho cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, hạ tầng năng lượng, hạ tầng y tế, giáo dục, xã hội, thể thao, hạ tầng văn hoá, công nghiệp văn hóa, giải trí; xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo; phát triển hạ tầng phải bao trùm, toàn diện trên các lĩnh vực trên cả nước.
Phải đa dạng hoá các nguồn lực gồm nguồn lực của Nhà nước, nhân dân, doanh nghiệp và trong xã hội; nguồn hợp tác công tư, xã hội hoá; nguồn đi vay, phát hành trái phiếu Chính phủ. Muốn phát triển lĩnh vực, ngành nào thì phải có cơ chế chính sách, huy động nguồn lực để ưu tiên phát triển ngành đó.
Đổi mới và đa dạng hoá các hình thức đào tạo; đào tạo từ cấp phổ thông đến đại học, trên đại học, đào tạo bổ sung, đào tạo chuyên gia, đào tạo kỹ thuật, đào tạo trong nước và ngoài nước, thuê chuyên gia, hợp tác đào tạo, xây dựng cơ chế đặc thù cho đào tạo, thu hút đào tạo…
Quản trị phải thông minh, tối ưu hoá quản lý, xoá bỏ cơ chế xin-cho, thủ tục rườm rà, tăng cường phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường giám sát, kiểm tra, tăng cường hậu kiểm, giảm tiền kiểm; quản lý đánh giá trên hiệu quả tổng thể chứ không phải hiệu quả cục bộ; phát triển đi đôi với bảo đảm môi trường, an sinh xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Đẩy mạnh hợp tác quốc tế và hội nhập, đặc biệt là chuyển giao công nghệ nguồn, công nghệ lõi, tiên tiến nhất để “xoay chuyển tình thế, chuyển đổi trạng thái” nhanh nhất, nhất là các lĩnh vực xác định ưu tiên. Nhân dịp này, Thủ tướng cảm ơn các tập đoàn kinh tế, công nghệ lớn trên thế giới có mặt ở Việt Nam.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, các cấp, viện, trường, nhà khoa học cần hợp tác chặt chẽ, hiệu quả trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi chủ thể, đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của đất nước lên trên hết, trước hết, trên tinh thần “lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ”, cạnh tranh lành mạnh và hợp tác hiệu quả; coi trọng thời gian, trí tuệ, sự quyết đoán, quyết liệt trong tổ chức hành động; tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, làm việc nào ra việc đó. Phân công “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm”; đã bàn là thông, đã nói là phải làm, đã cam kết là phải thực hiện; đã làm, đã thực hiện phải có sản phẩm, hiệu quả, cụ thể, cân đong đo đếm được.
Thủ tướng kêu gọi các doanh nghiệp, nhà hảo tâm tiếp tục đóng góp cho Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốcQuốc gia (NIC) tại Hoà Lạc, Hà Nội; đồng thời nêu rõ, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam trên toàn cầu để thu hút chất xám, công nghệ, nguồn nhân lực ở khắp thế giới trên mọi lĩnh vực./.
Nguồn: https://www.mpi.gov.vn/portal/Pages/2025-2-12/Phat-trien-khoa-hoc-cong-nghe-doi-moi-sang-tao-chuy8a0wl.aspx
