Ông Trump muốn các thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP

“Tất cả họ đều có khả năng chi trả được, con số nên ở mức 5%, không phải 2%. Châu Âu chỉ nhận bỏ ra số tiền nhỏ so với chúng ta. Có một thứ gọi là đại dương ở giữa chúng ta và họ, đúng không? Tại sao Mỹ phải chi nhiều hơn hàng tỉ USD so với châu Âu?”, theo Hãng AFP dẫn lời Tổng thống đắc cử Mỹ Trump trong cuộc họp báo hôm 7.1.

Mức tăng từ 2% lên 5% đồng nghĩa mỗi quốc gia NATO sẽ phải tăng ngân sách quốc phòng thêm 150% so với hiện nay. Hồi tháng trước, ông Trump nhắc lại lời đe dọa sẽ rời khỏi liên minh nếu các thành viên không tăng chi tiêu.

Vị tổng thống đắc cử Mỹ nhấn mạnh ông từng buộc nhiều nước thành viên NATO chi 2% GDP cho ngân sách quốc phòng, nhắc đến sức ép mà mình tạo ra trong nhiệm kỳ đầu tiên nhằm buộc các quốc gia trong liên minh đáp ứng mục tiêu trên. Theo báo cáo gần nhất của NATO, 23 trong 32 thành viên của khối đạt mục tiêu chi 2% GDP cho ngân sách quốc phòng trong năm 2024.

Hiện không có thành viên NATO nào dành 5% GDP cho chi tiêu quân sự, kể cả Mỹ. Chưa rõ liệu ông Trump có ý định tăng ngân sách quốc phòng Mỹ lên con số 5% GDP sau khi nhậm chức hay không.

Theo AFP, Tổng thống đắc cử Mỹ Trump không phải là quan chức cấp cao duy nhất kêu gọi NATO tăng chi tiêu. Trước đó, Tổng thư ký NATO Mark Rutte từng nhấn mạnh rằng: “Chúng ta sẽ cần nhiều hơn 2%”. Ông Rutte cũng cảnh báo về việc các quốc gia châu Âu không chuẩn bị cho mối đe dọa về một cuộc chiến tiềm tàng trong tương lai, đồng thời kêu gọi các thành viên NATO “tăng tốc” chi tiêu quốc phòng.

Ngoài ra, lãnh đạo Ủy ban quốc phòng Quốc hội Đức Marcus Faber ngày 7.1 nhận định các nước NATO sẽ cần thiết lập mục tiêu mới về chi tiêu quân sự, song nhấn mạnh con số này sẽ là 3% chứ không phải 5% như đề xuất của ông Trump. “Đương nhiên điều này sẽ được quyết định và nhất trí thông qua sự đồng thuận chung, chứ không phải bởi một quốc gia thành viên”, ông Faber khẳng định.

Mặt khác, trong cuộc họp báo ngày 7.1, ông Trump nói rằng Tổng thống Mỹ Joe Biden đã úp mở việc cho phép Ukraine gia nhập NATO, ám chỉ đây là nguyên nhân khiến Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt. “Ở đâu đó trên đường đi, ông Biden đã nói họ nên có thể gia nhập NATO. Có ai đó đứng ngay trước cửa nhà của Nga, nên tôi có thể hiểu cảm giác của họ về điều đó”, ông Trump cho hay.

Trên thực tế, các nước NATO hồi năm 2008 từng đồng ý về khả năng Ukraine gia nhập khối. Tuy nhiên, Mỹ và Đức gần đây không còn ủng hộ động thái này do lo ngại nguy cơ NATO bị kéo vào xung đột với Nga.

Ông Trump cam kết sẽ thúc đẩy một thỏa thuận nhanh chóng để chấm dứt xung đột Nga – Ukraine, làm dấy lên lo ngại về tương lai của viện trợ quân sự của Washington cho Kyiv.