Ông Trump đình chiến thuế quan với Canada và Mexico: Các bên được gì, mất gì?

Ngày 3-2, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ tạm dừng áp thuế quan đối với Mexico và Canada trong 30 ngày, sau khi điện đàm với nhà lãnh đạo của hai nước.

Tuyên bố được đưa ra chỉ vài giờ trước khi sắc lệnh áp thuế có hiệu lực. Và sau ba ngày căng thẳng, dường như cả ba bên đều đạt được ích lợi nhất định cho mình.

Mỹ

Sau ba ngày căng thẳng, cả chính phủ của Mexico và Canada đều đồng ý thắt chặt an ninh biên giới và thực hiện các bước đi mạnh mẽ hơn để giải quyết tình trạng buôn lậu fentanyl qua biên giới.

Đài BBC khẳng định rằng bằng việc tận dụng vị thế cường quốc kinh tế của mình để buộc các nước khác phải nhượng bộ, chiến lược của Tổng thống Mỹ đã giúp ông giải quyết hai vấn đề nổi cộm của quốc gia này mà không khiến người tiêu dùng Mỹ phải chịu hậu quả kinh tế từ một cuộc chiến thương mại.

Đây được xem là một thắng lợi vang dội cho chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump khi mà ông mới nhậm chức chưa đầy một tháng trước đó. Thắng lợi chính trị này cũng sẽ củng cố uy tín cho chính quyền của ông Trump, giúp ông thực hiện những cam kết khác của mình trong thời gian tới.

Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu ông Trump có tiếp tục thực thi sắc lệnh áp thuế quan đối với Canada và Mexico sau khi hết thời hạn 30 ngày hay không. Điều này khiến niềm tin thị trường chưa thể hồi phục bình thường, đồng nghĩa rằng các doanh nghiệp nhiều khả năng vẫn sẽ dần lui khỏi thị trường Mỹ, trì hoãn đầu tư sản xuất và mở rộng ở Mỹ cho đến khi tình hình ổn định hơn.

Canada

Tương tự Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Canada Justin Trudeau vẫn có được lợi ích đối với quyết định tạm hoãn áp thuế quan của ông Trump.

Đối với Thủ tướng Trudeau, việc thành công ngăn chặn tạm thời một cuộc chiến tranh thương mại lớn giữa hai nước là một chiến thắng chính trị quan trọng của ông trong những tuần nắm quyền cuối cùng của mình, theo BBC.

Đổi lại, Canada phải thực hiện nhiều hơn những cam kết của mình về vấn đề nhập cư và chống fentanyl.

Sau cuộc gọi với Tổng thống Mỹ Trump hôm 3-2, ông Trudeau cho biết Canada sẽ thực hiện kế hoạch trị giá 1,3 tỉ đô la Canada (900 triệu USD) đã công bố hồi tháng 12-2024 nhằm ngăn chặn buôn bán fentanyl và chống người nhập cư vào Mỹ.

Mexico

Cũng như Canada, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã phải cam kết sẽ ngay lập tức gửi 10.000 lính Mexico đến biên giới với Mỹ để tăng cường chống buôn lậu fentanyl và người nhập cư.

Song lệnh tạm hoãn áp thuế của ông Trump mang ý nghĩa là một thắng lợi to lớn của Tổng thống Claudia Sheinbaum, nhất là trong bối cảnh bà đã thể hiện sự tự tin mạnh mẽ vào quyết định hoãn lại của ông Trump, theo BBC.

Ngoài ra Tổng thống Sheinbaum cũng khiến Tổng thống Mỹ Trump cam kết rằng nước này sẽ hành động nhiều hơn để giải quyết tình trạng buôn bán vũ khí hạng nặng từ Mỹ vào Mexico, nhằm ngăn chặn chúng rơi vào tay các băng đảng.

Quan trọng hơn cả, lệnh tạm hoãn áp thuế quan cho Tổng thống Sheinbaum thêm thời gian để chính quyền của bà xây dựng một thỏa thuận hoàn chỉnh và biến lệnh tạm hoãn áp thuế thành một lệnh dừng vĩnh viễn.

Và nếu thực tế bà Sheinbaum có thể loại bỏ Mexico hoàn toàn khỏi tầm ngắm của Tổng thống Mỹ Trump thì đây sẽ là một chiến thắng quan trọng đầu tiên của chính phủ mới, khi Tổng thống Sheinbaum chỉ vừa nhậm chức hồi tháng 10-2024.