Ông Trump có thể thúc giục châu Âu mua vũ khí Mỹ cho Ukraine, Moscow cảnh báo

Reuters dẫn lời hai nguồn thạo tin cho hay kế hoạch như vậy nếu được triển khai sẽ giúp trấn an giới lãnh đạo Ukraine trong bối cảnh có nhiều lo ngại Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể chặn viện trợ quân sự, đồng thời cải vị thế đàm phán của Kyiv với Moscow.

Trước đó, các nước châu Âu từng mua vũ khí của Mỹ và chuyển đến Ukraine dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Các quan chức Mỹ, trong đó có đặc phái viên phụ trách vấn đề Ukraine Keith Kellogg, sẽ thảo luận về khả năng tiến hành thương vụ với các đồng minh châu Âu tại Hội nghị An ninh Munich tuần này, theo hai nguồn thạo tin. Đây là một trong nhiều ý tưởng mà nhóm ông Trump đang thảo luận để có thể tiếp tục chuyển vũ khí Mỹ đến Ukraine mà không phải chi thêm những khoản đáng kể từ ngân sách.

Trong cuộc phỏng vấn ngày 10.2 với Reuters, ông Kellogg từ chối xác nhận kế hoạch này, song cho biết: “Mỹ luôn thích bán vũ khí sản xuất nội địa vì điều đó giúp củng cố nền kinh tế của trong nước”. Ông Kellogg nói thêm những lô vũ khí được cựu tổng thống Biden phê duyệt đang trong quá trình chuyển tới Ukraine.

Trong thời gian gần đây, nhiều quan chức Mỹ tuyên bố đội ngũ của ông Trump muốn thu hồi hàng tỉ USD mà nước này đã viện trợ cho Ukraine, đồng thời yêu cầu châu Âu làm nhiều hơn để hỗ trợ Kyiv. “Nguyên tắc cơ bản là châu Âu phải có trách nhiệm đối với xung đột này trong tương lai”, theo Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz hôm 9.2.

Hiện chưa rõ các nước châu Âu sẽ mua vũ khí Mỹ để viện trợ cho Ukraine thông qua hợp đồng với các tập đoàn quốc phòng hay trực tiếp trả tiền kho khí tài rút từ kho dự trữ của Mỹ. Theo Reuters, một số hợp đồng thương mại có thể mất vài năm để hoàn thành.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thảo luận suốt nhiều tuần rằng có nên tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine hay không và bằng cách nào. Ông Trump từng bày tỏ ý định sẽ cắt mọi viện trợ cho Ukraine. Tuy nhiên, một số cố vấn khuyên ông Trump rằng Washington nên duy trì hỗ trợ quân sự cho Kyiv, đặc biệt khi các cuộc đàm phán hòa bình có thể bị trì hoãn tới cuối năm nay.

Liên quan đàm phán, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 10.2 cho biết các quan chức Mỹ sẽ tới Ukraine lần đầu tiên trong tuần này, trong bối cảnh các nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt chiến sự Nga – Ukraine đang được đẩy mạnh. Tổng thống Zelensky cũng xác nhận rằng ông có kế hoạch gặp Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tại hội nghị Munich (diễn ra từ ngày 14 – 16.2).

Nga cảnh báo mối quan hệ với Mỹ

Trong một diễn biến khác, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov ngày 10.2 nói rằng căng thẳng giữa Washington và Moscow đang ở mức nghiêm trọng. Vị quan chức Nga cho rằng quan hệ giữa Moscow và Washington đang “bên bờ vực tan vỡ”, đồng thời nhấn mạnh Ukraine cần từ bỏ nỗ lực gia nhập NATO và rút quân khỏi các khu vực do lực lượng Nga kiểm soát.

Theo NBC News dẫn lời ông Ryabkov, Nga “không thấy sự thay đổi nào trong con đường mà Mỹ đang theo đuổi gần đây về vấn đề Ukraine”. Thứ trưởng Ryabkov khẳng định nhóm của ông Trump cần hiểu và thừa nhận nguyên nhân gốc rễ của cuộc khủng hoảng ở Ukraine, thì các bên mới có thể đạt được thỏa thuận.

Phát biểu của ông Ryabkov được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 9.2 tiết lộ đã điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin và thảo luận về cuộc xung đột Ukraine. Đây là lần đầu tiên lãnh đạo 2 nước điện đàm kể từ khi xung đột Nga – Ukraine bùng phát vào năm 2022. Ông Ryabkov cho hay nhóm của Tổng thống Trump đã thể hiện sự quan tâm đến việc nối lại đối thoại với Nga, song hai bên vẫn chưa đạt thỏa thuận nào về các cuộc tiếp xúc cấp cao.

Phía Nga không xác nhận hay phủ nhận việc ông Trump và ông Putin đã điện đàm. Phía Mỹ hiện chưa lên tiếng về những phát biểu của Thứ trưởng Ngoại giao Nga Ryabkov.