Ngày 9-2, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ mở rộng cuộc chiến thương mại sang lĩnh vực kim loại với mức thuế 25% lên nhôm, thép từ mọi quốc gia.
Một nhà máy sản xuất sản phẩm thép ở tỉnh An Huy của Trung Quốc, một trong những nước xuất khẩu thép lớn vào Mỹ – Ảnh: AFP
Và giữa tuần này, chính quyền ông Trump sẽ công bố thuế đối ứng nhắm vào hàng nhập khẩu từ các quốc gia áp dụng thuế đối với hàng xuất khẩu của Mỹ.
Thuế đáp trả thuế
Mức thuế nhập khẩu lên đến 25% đối với toàn bộ mặt hàng nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ có thể chỉ là một phần trong chiến thuật thuế quan cứng rắn mà ông Trump chỉ mới bắt đầu.
“Rất đơn giản, họ đánh thuế chúng ta, chúng ta đánh thuế họ… Thuế quan sẽ có ích”, Hãng tin Reuters dẫn lời ông Trump nói với các phóng viên trên đường đến dự trận tranh siêu cúp bóng bầu dục Super Bowl tối 9-2. Các mức thuế sẽ có hiệu lực “gần như ngay lập tức”.
Thuế quan đối với kim loại nhập khẩu, được một số công đoàn cũng như các nhà sản xuất của Mỹ ủng hộ, có nguy cơ làm tăng chi phí đầu vào cho nhiều nhà sản xuất. Năm 2023, Mỹ đã nhập khẩu 82,1 tỉ USD sắt, thép và 27,4 tỉ USD nhôm, trong khi xuất khẩu tương ứng 43,3 và 14,3 tỉ USD.
Tuy nhiên ông Trump cho biết sẽ mở đường để các nước như Nhật Bản đầu tư lớn vào Mỹ. “Thuế quan sẽ giúp [ngành thép Mỹ] rất thành công”, nhà lãnh đạo Mỹ tự tin.
Chiến thuật thuế của ông Trump đã khiến các đối tác của Mỹ gấp rút phản ứng. Thủ tướng Úc Anthony Albanese lên tiếng thuyết phục rằng xuất khẩu nhôm, thép của Canberra giúp tạo việc làm ở Mỹ. Tại châu Á, Bộ Công nghiệp thương mại và năng lượng Hàn Quốc đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp với các giám đốc điều hành ngành thép trong ngày 10-2 để bàn cách phản ứng.
Trong khi đó Bộ trưởng Tài chính Thái Lan Pichai Chunhavajira nói nước này sẽ tăng cường nhập khẩu hàng hóa của Mỹ để giảm thặng dư thương mại. Trong tuần này, Thủ tướng Ấn Độ Modi Narendra sẽ có mặt tại Washington cùng với các nhượng bộ thuế để thúc đẩy hàng xuất khẩu vào Mỹ và tránh chiến tranh thương mại.
Tuần trước, những bước đi đầu tiên về dọa đánh thuế quan 25% của ông Trump lên Canada và Mexico đã thành công sau khi hai đối tác láng giềng nhượng bộ các yêu cầu của ông.
Chiến lược dài hạn
Động thái đánh thuế mới tiếp nối chuỗi chính sách thương mại quyết liệt của ông Trump, qua đó làm rung chuyển thị trường tiền tệ toàn cầu. Nó cũng làm dấy lên lo ngại về một đợt bùng phát lạm phát mới ở Mỹ và cuộc chiến với các đối tác thương mại lớn nhất của Washington.
Khác với nhiệm kỳ trước khi ông Trump cũng dùng chiến thuật thuế quan để gây sức ép lên các nước, các quan chức chính quyền Trump 2.0 cho rằng những gì diễn ra trong ba tuần qua chỉ mới là một phần nhỏ trong chương trình nghị sự thương mại của ông Trump.
Trong nhiệm kỳ trước, ông Trump cũng đã áp thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm nhập khẩu nhưng sau đó miễn trừ cho một số đối tác thương mại, bao gồm Canada và Mexico. Trong khi đó, Trung Quốc đã không thực hiện đầy đủ thỏa thuận giai đoạn 1 đạt được với Mỹ.
Những mức thuế quan lần này sẽ không thể tránh được chỉ bằng một vài cuộc gọi điện thoại. “Mức thuế quan mang tính cấu trúc sẽ trở thành hiện thực”, thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Bernie Moreno cho biết.
Trong khi đó, cựu thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Phil Gramm cảnh báo trong bài viết trên tờ Wall Street Journal rằng thuế quan bảo hộ làm méo mó sản xuất trong nước… Trong quá trình này, năng suất, tiền lương và tăng trưởng kinh tế giảm trong khi giá cả tăng. “Thuế quan và sự trả đũa cũng đầu độc các liên minh kinh tế và an ninh của chúng ta”, ông Gramm nêu.
Trước đó Tổng thống Trump cũng cam kết sẽ đánh thuế chip máy tính, dược phẩm, đồng, dầu và khí đốt nhập khẩu sớm nhất vào giữa tháng 2-2024, theo báo Wall Street Journal.
Những gì ông Trump làm cho đến nay đã đi theo đúng hướng mà ông đã tuyên bố khi nhậm chức rằng “một lượng tiền khổng lồ đổ vào kho bạc của chúng ta, đến từ các nguồn nước ngoài”. Dù vậy cho đến nay, việc ông Trump nhanh chóng tạm ngưng áp thuế 25% thuế quan với Canada và Mexico vẫn gieo hy vọng cho các đối tác của Mỹ.
“Tôi nghĩ điều này củng cố cảm giác ở phía bên này của Đại Tây Dương rằng cuối cùng ông ấy muốn đàm phán”, một nhà ngoại giao Liên minh châu Âu nói với Wall Street Journal.
Châu Âu sẵn sàng nghênh chiến
Ngày 10-2, Ủy ban châu Âu khẳng định sẽ phản ứng để bảo vệ lợi ích của Liên minh châu Âu (EU) nhưng sẽ tiếp tục chờ đợi cho đến khi nhận thông báo chính thức từ Mỹ.
“Chúng tôi sẽ phản ứng để bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp, người lao động và người tiêu dùng châu Âu khỏi các biện pháp phi lý”, ủy ban này tuyên bố.
Hồi năm 2018, EU đã đáp trả thuế của Mỹ bằng loạt thuế lên lượng hàng hơn 3 tỉ USD của Mỹ và khối này có thể sử dụng lại các biện pháp đó một lần nữa.
Trong khi đó, Trung Quốc kể từ lần trước đến nay đã giảm mạnh sự phụ thuộc vào các sản phẩm của Mỹ. “Sự trả đũa của họ cho thấy họ đã chuẩn bị như thế nào. Họ có rất nhiều món trong kho vũ khí của mình”, bà Wendy Cutler, phó chủ tịch Viện Chính sách xã hội châu Á, nhận định.
Nguồn: https://tuoitre.vn/ong-trump-ap-thue-25-len-nhom-thep-thuong-chien-the-gioi-sap-bat-dau-20250210225705446.htm
