Ông Putin và hành trình 25 năm lãnh đạo nước Nga

Vào ngày 27/3 cách đây 25 năm, ông Vladimir Putin lần đầu tiên trở thành Tổng thống Nga sau một cuộc bầu cử kịch tính. Chỉ trong vài tháng, ông từ một nhân vật ít ai ngờ đến đã vượt qua những chính trị gia kỳ cựu để giành chiến thắng. 

Ông Putin và các đối thủ năm 2000

Bà Ella Pamfilova, một trong những ứng viên tổng thống năm đó, nhớ lại rằng ông Putin luôn thể hiện sự lịch thiệp, điềm đạm và tôn trọng đối thủ. Bà nhấn mạnh rằng ông không thích sự nịnh hót mà đánh giá cao những ai dám bảo vệ quan điểm riêng của mình.

Ban đầu, 33 người nộp hồ sơ tranh cử, nhưng chỉ có 11 ứng viên vượt qua vòng xét duyệt. Trong số đó, ngoài ông Putin và bà Pamfilova, còn có các tên tuổi như ông Gennady Zyuganov (Đảng Cộng sản), ông Vladimir Zhirinovsky (Đảng Dân chủ Tự do) và ông Grigory Yavlinsky (Yabloko).

Khi cuộc bầu cử diễn ra vào ngày 26/3/2000, ông Putin đã đảm nhiệm quyền tổng thống từ cuối năm trước, sau khi ông Boris Yeltsin tuyên bố từ chức vào ngày 31/12/1999.

Sự nổi lên nhanh chóng

Chỉ trong vòng 6 tháng, tỷ lệ ủng hộ ông Putin tăng vọt từ con số 0 lên gần 50%. Ban đầu, khi ông Yeltsin bổ nhiệm ông làm Thủ tướng vào tháng 8/1999, ông Putin chưa phải là một cái tên nổi bật. Tuy nhiên, việc xử lý thành công cuộc khủng hoảng an ninh ở Dagestan đã giúp ông ghi điểm mạnh mẽ.

Đến tháng 11/1999, mức độ ủng hộ dành cho ông Putin đạt 42%, cao gấp đôi đối thủ gần nhất. Nhưng bản thân ông lại không quá quan tâm đến các cuộc thăm dò dư luận. “Nếu làm việc vì xếp hạng thì thứ hạng sẽ tụt ngay lập tức”, ông từng nói.

Ứng phó với khủng hoảng

Vào thời điểm ông Putin lên nắm quyền, Nga đang vật lộn với những khó khăn kinh tế nghiêm trọng sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 1998. Thu nhập trung bình của người dân chưa đến 50 USD/tháng, lạm phát lên tới 36,5% và tỷ lệ thất nghiệp chạm ngưỡng 13%. Bên cạnh đó, chiến tranh Chechnya lần thứ hai đang diễn ra ác liệt, khiến tình hình càng thêm căng thẳng.

Mặc dù có thể tuyên bố tình trạng khẩn cấp để dẹp bớt đối thủ, nhưng ông Putin từ chối làm vậy. “Không có lý do khách quan để làm thế,” ông tuyên bố, thể hiện lập trường cứng rắn và tự chủ trong thời kỳ đầy biến động.

Trên trường quốc tế, Nga cũng đang oằn mình gánh khoản nợ nước ngoài khổng lồ lên tới 60% GDP, chủ yếu do kế thừa nghĩa vụ tài chính từ Liên Xô. Đến năm 2005, con số này giảm xuống còn 18%, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chính sách kinh tế của ông Putin.

Không có khoảng trống quyền lực

Ngay sau khi nhậm chức quyền Tổng thống, ông Putin đã triệu tập cuộc họp khẩn với nội các, lên lịch thảo luận về Chechnya và gặp gỡ các lãnh đạo đảng. Ông tuyên bố: “Sẽ không có một phút nào đất nước bị bỏ trống quyền lực”.

Để minh chứng, chỉ vài giờ sau thời khắc giao thừa năm mới 2000, ông Putin đã có mặt tại Chechnya, tận tay trao thưởng cho binh sĩ. Hành động này gửi đi thông điệp rõ ràng rằng ông sẽ lãnh đạo đất nước bằng hành động thực tế chứ không phải bằng lời nói suông.

Tránh xa chủ nghĩa dân túy

Trong chiến dịch tranh cử, ông Putin từ chối các chiêu trò vận động thông thường. Ông không tham gia tranh luận trên truyền hình vì cho rằng đây chỉ là màn kịch của những lời hứa hão huyền. “Tôi không thể nhìn thẳng vào mắt hàng triệu người và nói những điều tôi biết là không thể thực hiện”, ông khẳng định.

Những người làm chiến dịch cho ông Putin được chỉ thị không tô vẽ hình ảnh của ông một cách màu mè. Thậm chí, bà Ella Pamfilova, dù từng chỉ trích ông gay gắt, vẫn được ông Putin mời làm cố vấn nhân quyền sau khi ông đắc cử.

Một chiến thắng lịch sử

Ông Putin thừa nhận rằng ông chưa bao giờ tưởng tượng mình sẽ tranh cử tổng thống. Nhưng một khi đã tham gia, ông đặt mục tiêu thắng ngay từ vòng đầu tiên để tiết kiệm chi phí bầu cử. Và đúng như dự đoán, khi kiểm được 50% số phiếu vào lúc rạng sáng 27/3/2000, chiến thắng của ông đã gần như chắc chắn.

Kết quả cuối cùng: 52,9% số phiếu bầu dành cho ông Putin, trong khi ông Zyuganov về nhì. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu đạt 68,7%, phản ánh sự quan tâm lớn của người dân đối với cuộc bầu cử.

Từ một chính trị gia ít tên tuổi, ông Putin đã trở thành người lãnh đạo nước Nga và giữ vững vị thế suốt 25 năm qua. Và nhìn lại hành trình đó, có thể thấy rằng sự trỗi dậy của ông không chỉ là kết quả của may mắn, mà còn nhờ vào những quyết định chiến lược được tính toán cẩn thận.

Ngọc Ánh (theo TASS, Izvestia)