Ông Elon Musk bị Nhà Trắng hạn chế quyền hành?

Tờ Politico hôm qua đưa tin Tổng thống Trump đã triệu tập cuộc họp nội các trong ngày 6.3 để làm rõ rằng các bộ trưởng là người phụ trách chính cơ quan của họ chứ không phải ông Elon Musk, người cũng có mặt tại cuộc họp.

Hai quan chức chính quyền tiết lộ rằng Tổng thống Trump nói ông Musk và Ban Hiệu quả Chính phủ (DOGE) của ông Musk chỉ có quyền đưa ra khuyến nghị, còn các bộ trưởng mới là người ra quyết định sau cùng về chính sách và nhân sự của từng bộ. Ông Musk được cho là ủng hộ chỉ thị của Tổng thống Trump và thừa nhận DOGE đã có những “sai sót” trong việc cắt giảm chi tiêu và nhân viên liên bang.

Quyền hành của ông Musk

Cuộc họp diễn ra sau hàng loạt vụ cắt giảm nhân sự ồ ạt trong chính quyền liên bang. Việc sa thải nhân viên gây ra tâm lý hoang mang cho người lao động và dẫn đến hàng loạt vụ kiện, trong đó các nguyên đơn cho rằng ông Musk đang lãnh đạo một cuộc cắt giảm “vô pháp và không kiểm soát” đối với chính quyền liên bang.

Các luật sư của Bộ Tư pháp phản biện rằng chính quyền không chỉ đạo sa thải mà chỉ đưa ra hướng dẫn, đồng thời khẳng định người lãnh đạo DOGE là bà Amy Gleason, một quan chức từng làm về chăm sóc sức khỏe, chứ không phải ông Musk. Trong khi đó, Tổng thống Trump lại có tuyên bố mâu thuẫn khi phát biểu trước quốc hội tuần này rằng DOGE do ông Musk đứng đầu.

Mặt khác, nhiều nghị sĩ và bộ trưởng nội các cũng tỏ ra lo ngại về quyền hành của ông Musk. Tờ The Washington Post dẫn nguồn tin cho biết một số thành viên nội các đã phàn nàn vì bị buộc phải công khai bảo vệ các chính sách do DOGE dẫn dắt làm thay đổi cơ quan của họ, dẫn đến sự soi xét của quốc hội và những cuộc biểu tình của dân chúng. Tờ báo dẫn chứng rằng Ngoại trưởng Marco Rubio đã giận dữ về nỗ lực của DOGE nhằm giảm nhân viên Bộ Ngoại giao và cắt bớt số lượng đại sứ quán và lãnh sự quán.

Trong khi đó, giới lãnh đạo đảng Cộng hòa cũng đang khuyến khích các nghị sĩ không nên trực tiếp dự các cuộc tiếp xúc cử tri giữa làn sóng phẫn nộ từ cử tri của họ về việc cắt giảm chi tiêu cũng như sa thải nhân viên liên bang, theo tờ The New York Times. Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện John Thune (đảng Cộng hòa) hôm 4.3 nói với CNN rằng các bộ trưởng nên giữ toàn quyền tuyển dụng và sa thải.

Chiến thuật của ông Trump ?

Tại cuộc họp ngày 6.3, ông Trump đưa ra thay đổi báo hiệu sự kỹ lưỡng hơn trong chính sách tinh gọn sắp tới khi yêu cầu sử dụng “dao mổ” thay vì “rìu”. Nhà lãnh đạo chỉ thị các bộ trưởng làm việc với DOGE về các biện pháp cắt giảm chi phí và nhân sự, phải “xác định chính xác ai nên ở lại và ai nên đi”. Nói với các phóng viên sau đó, ông Trump làm rõ rằng không muốn một cuộc cắt giảm lớn với nhiều người tốt bị loại bỏ. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý các bộ trưởng có quyền giữ bao nhiêu người họ cần nhưng ưu tiên là cắt giảm. “Nếu họ không cắt giảm thì Elon sẽ làm điều đó”, ông nói.

Động thái mới của ông Trump về việc làm rõ vai trò của ông Musk và các bộ trưởng được cho là nhằm bổ sung lý lẽ trong các vụ kiện. Mặt khác, đó cũng có thể là chiến thuật tạm nghỉ của vị tổng thống nhằm hạn chế những tác động kinh tế xuất phát từ việc sa thải ồ ạt và hủy bỏ các hợp đồng, theo Vox.