‘Nữ tướng’ Alice Weidel và sự trỗi dậy của đảng AfD tại Đức

Bước ngoặt chính trị: AfD dần phá vỡ thế cô lập 

Ngày 29/1, Alice Weidel, lãnh đạo 46 tuổi của đảng cực hữu AfD, xuất hiện nổi bật trong Quốc hội Đức khi đảng của bà lần đầu tiên có ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách quốc gia. Một đề xuất tập trung vào hạn chế nhập cư, tuy không mang tính ràng buộc, đã được thông qua nhờ phiếu bầu của AfD.

Điều đáng chú ý là Liên minh Dân chủ Cơ Đốc giáo (CDU), đảng trung hữu đối lập, đã dựa vào sự ủng hộ của AfD để đẩy mạnh đề xuất này, đánh dấu lần đầu tiên một đảng chính thống phá vỡ sự đồng thuận hậu chiến nhằm tẩy chay phe cực hữu.

Đề xuất cũng được ủng hộ bởi Đảng Dân chủ Tự do (FDP). Sự kiện này cho thấy tầm ảnh hưởng ngày càng lớn của AfD trên chính trường Đức.

Alice Weidel – từ chuyên gia tài chính đến chính trị gia cực hữu

Sinh năm 1979 tại miền tây bắc nước Đức, Alice Weidel xuất thân từ một gia đình trung lưu và có nền tảng học vấn vững chắc trong lĩnh vực kinh tế. Bà tốt nghiệp tiến sĩ với đề tài nghiên cứu về hệ thống lương hưu của Trung Quốc và từng làm việc cho Goldman Sachs cũng như các tập đoàn tài chính khác trước khi bước chân vào chính trị.

Gia nhập AfD năm 2013, bà Weidel nhanh chóng khẳng định vị thế nhờ năng lực hùng biện sắc bén và chiến lược chính trị rõ ràng. Bà đóng vai trò quan trọng trong việc định hình đường lối chống nhập cư và hoài nghi Liên minh châu Âu (EU) của AfD.

Bà Weidel nhanh chóng thăng tiến, trở thành đồng lãnh đạo đảng năm 2017 và giữ vững vị trí này suốt hai kỳ bầu cử liên bang. Với tư cách là đồng lãnh đạo đảng, bà đã góp phần thúc đẩy AfD từ một phong trào phản đối thành một lực lượng chính trị có ảnh hưởng mạnh mẽ trên cả nước.

Những cú sốc kinh tế trong thập kỷ qua đã tạo điều kiện cho AfD phát triển mạnh mẽ. Việc Đức mất đi mô hình kinh tế dựa vào xuất khẩu sang Trung Quốc và nhập khẩu năng lượng giá rẻ từ Nga khiến lạm phát gia tăng, làm suy yếu Chính phủ của Thủ tướng Olaf Scholz. Trong bối cảnh đó, bà Weidel tận dụng sự bất mãn của cử tri để đẩy mạnh thông điệp dân túy.

AfD đặc biệt thành công tại Đông Đức cũ, nơi vẫn có khoảng cách giàu nghèo so với phía Tây và là nguồn cung phiếu bầu bất đồng chính kiến tự nhiên. Bà Weidel tập trung vào khu vực này, khai thác tâm lý bài ngoại và hoài nghi chính quyền của người dân.

Chiến lược chính trị và phong cách lãnh đạo

Alice Weidel nổi bật với phong cách chính trị chuyên nghiệp, mạnh mẽ và quyết đoán. Khác với hình ảnh cứng rắn thường thấy ở các chính trị gia cực hữu, bà thường xuất hiện trong những bộ vest chỉn chu, sử dụng lập luận sắc sảo để thuyết phục cử tri thay vì chỉ dựa vào các khẩu hiệu kích động.

Điều này giúp bà thu hút không chỉ những người ủng hộ truyền thống của AfD mà còn cả giới trẻ và tầng lớp trung lưu bất mãn với các chính sách nhập cư của Chính phủ.

Bà Weidel cũng tận dụng mạng xã hội để tiếp cận cử tri một cách hiệu quả. Bà hoạt động tích cực trên TikTok và X (trước đây là Twitter), nơi bà thường xuyên đăng tải các thông điệp thu hút sự chú ý lớn.

Nhờ chiến lược truyền thông này, AfD đã mở rộng được tầm ảnh hưởng, đặc biệt là với giới trẻ tại miền đông nước Đức, nơi phong trào cực hữu đang có sự trỗi dậy mạnh mẽ.

Quan điểm cứng rắn về nhập cư và tranh cãi xung quanh AfD

Bà Weidel đã trở thành biểu tượng của AfD, đến mức nhiều người Đức không thể nêu tên đồng lãnh đạo còn lại của đảng, Tino Chrupalla. Tuy nhiên, bà cũng vấp phải nhiều chỉ trích vì những quan điểm gây tranh cãi.

Là một trong những nhân vật có lập trường cứng rắn nhất về nhập cư tại Đức, trong một cuộc mít tinh gần đây, bà đã kêu gọi trục xuất hàng loạt người nhập cư và sử dụng thuật ngữ “Remigration” (tái định cư) – một khái niệm do phe cực hữu đề xuất, ám chỉ việc tước quyền công dân của những người nhập tịch.

Phát ngôn này ngay lập tức gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các đảng chính trị khác và tổ chức nhân quyền, nhưng đồng thời cũng giúp AfD thu hút thêm sự ủng hộ từ những cử tri bất mãn với chính sách nhập cư hiện tại của Chính phủ.

Bên cạnh đó, bà Weidel ủng hộ những chính trị gia có quan điểm cực đoan như Björn Höcke, người từng bị kết án vì sử dụng khẩu hiệu của Đức Quốc xã. Sự ủng hộ này cho thấy bà sẵn sàng chấp nhận những thành phần cứng rắn trong nội bộ AfD để duy trì vị thế lãnh đạo.

Bà Weidel còn có khả năng truyền tải sự bất mãn của cử tri thành thông điệp chính trị. Khi mức sống của người Đức giảm sút, bà trở thành người phát ngôn cho sự tức giận của họ. Bà cũng dám đề cập đến những vấn đề nhạy cảm như nhập cư, trong khi các đảng chính thống thường e dè.

Thách thức và tương lai của AfD trên chính trường Đức

Theo kết quả sơ bộ, AfD đạt kết quả cao chưa từng có ở cấp liên bang với 20,8% số phiếu bầu, chỉ đứng sau CDU. Điều này đặt các đảng truyền thống vào một thế khó: tiếp tục cô lập AfD hay tìm cách hợp tác với họ để tranh giành cử tri.

Sự kiện ngày 29/1 cho thấy xu hướng một số chính trị gia trung hữu đang dần mềm mỏng hơn trong quan điểm với AfD, dù vẫn có sự chia rẽ nội bộ.

Với Alice Weidel là người dẫn dắt, AfD ngày càng củng cố vị thế trong hệ thống chính trị Đức. Trong bối cảnh cuộc bầu cử châu Âu và các cuộc bầu cử địa phương quan trọng sẽ diễn ra trong năm nay, sự phát triển của AfD có thể định hình lại bản đồ chính trị Đức, buộc các đảng truyền thống phải có những điều chỉnh chiến lược để đối phó với sự trỗi dậy của phe cực hữu.

Hoài Phương (theo AJ, AFP)