Nông sản Gia Lai làm gì để vào thị trường Nhật Bản?

Đối với nhiều doanh nghiệp, thị trường Nhật Bản nổi tiếng là một trong những thị trường khó tính nhất thế giới. Tuy nhiên, nếu thành công ở thị trường này, sản phẩm của doanh nghiệp sẽ có nhiều thuận lợi khi mở rộng sang các thị trường khác. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp ở Gia Lai đã nhận ra tiềm năng này song vẫn chưa tìm được phương pháp tiếp cận thích hợp. Để nông sản Gia Lai “rộng cửa” vào thị trường Nhật Bản, cần một chiến lược dài hơi, đòi hỏi sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân.

Với lợi thế về điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng, tỉnh Gia Lai đang thu hút được sự quan tâm của không ít doanh nghiệp đến từ nước ngoài nói chung và Nhật Bản nói riêng về các mặt hàng nông sản xuất khẩu.

Năm 2024, kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đạt mốc 820 triệu USD (tăng 20,59% so với năm 2023). Ngành hàng chủ lực có sự bứt phá mạnh, trong đó, giá cà phê xuất khẩu cao kỷ lục, đã đẩy kim ngạch tăng cao. Chỉ riêng ngành hàng cà phê đã xuất khẩu được 210 ngàn tấn với kim ngạch đạt 640 triệu USD (tăng 30,61% về giá trị); mủ cao su đạt 830 tấn/1,25 triệu USD; sản phẩm gỗ đạt 2,25 triệu USD, tăng hơn 2 lần về giá trị; mặt hàng khác đạt 176,6 triệu USD. Nhiều sản phẩm như cà phê, cao su, trái cây, sản phẩm gỗ… đã có mặt ở gần 60 quốc gia trên thế giới.

Toàn tỉnh có khoảng 256.000 ha cây trồng sản xuất theo các tiêu chuẩn như VietGAP, GlobalGAP, Rainforest, Organic. Năm 2024, các mặt hàng nông sản xuất khẩu chiếm khoảng 90% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh, trong đó, 2 ngành hàng chủ lực là cà phê đạt kim ngạch xuất khẩu 640 triệu USD và trái cây hơn 150 triệu USD. Bên cạnh cà phê, xuất khẩu trái cây như chuối và chanh dây chế biến đã mở ra được nhiều thị trường lớn như EU, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc.

Tỉnh Gia Lai có nhiều lợi thế về điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng.

Dù có nhiều lợi thế vốn có song phải nhìn nhận một thực tế là, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Gia Lai vẫn còn hoạt động nhỏ lẻ, chỉ có một vài doanh nghiệp lớn. Từ đó dẫn tới việc đầu tư máy móc sơ chế, chế biến hay việc ứng dụng khoa học – kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất còn hạn chế.

Bên cạnh đó, các sản phẩm nông sản của tỉnh hầu hết ở dạng thô, mẫu mã chưa đa dạng nên gặp khó khăn trong việc phát triển thị trường xuất khẩu. Nhiều doanh nghiệp chủ yếu vẫn thu mua nông sản thô rồi chuyển đi các địa phương khác bán cho các doanh nghiệp xuất khẩu, chưa đủ tiềm lực xuất khẩu trực tiếp. Do đó, nhiều loại nông sản có sản lượng lớn nhưng kim ngạch xuất khẩu không cao.

Để tìm hiểu sâu hơn về tiềm năng cũng như những thách thức của nông sản Gia Lai trên “đường đua” tới với thị trường Nhật Bản, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trò chuyện với bà Kristina Hagiwara – Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty NK HOLDINGS Co.ltd – doanh nghiệp chuyên về sản xuất và xuất nhập khẩu nông sản cho thị trường châu Âu, Nhật Bản và các thị trường châu Á khác như là Malaysia, Dubai, Singapore.

Theo bà Kristina Hagiwara, Gia Lai có vùng nguyên liệu rất tốt, đạt tiêu chuẩn; điều kiện đất đai, thổ nhưỡng, khí hậu của Gia Lai rất phù hợp để phát triển các loại nông sản như là macca, cà phê, cacao, hạt điều,…

Tháng 2 vừa qua, Công ty NK HOLDINGS Co.ltd đã phối hợp với Trung tâm Xúc tiến đầu tư, Thương mại và Du lịch ASEAN tại Nhật Bản, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật đưa các sản phẩm tiêu biểu của tỉnh Gia Lai tham dự Hội thảo nông sản Việt Nam tại Nhật Bản.

Tại hội nghị, các khách hàng đã trực tiếp được dùng thử các sản phẩm nông sản của Gia Lai như: Cà phê Vĩnh Hiệp, mật ong Phương Di, hạt điều Hải Bình, cà phê BaKa… Các sản phẩm này đều được khách hàng đánh giá rất cao và đủ tiêu chuẩn nhập theo dưới dạng sản phẩm hoàn thiện chất lượng cao vào Nhật. Từ đó, các sản phẩm nông sản của Gia Lai đã được các doanh nghiệp tại Nhật muốn ký kết hợp đồng mua bán để xuất khẩu trực tiếp vào Nhật.

Tuy nhiên, theo bà Kristina Hagiwara, để nông sản Gia Lai có thể xuất khẩu thành công vào thị trường Nhật Bản, đòi hỏi nhiều yếu tố cần và đủ. Bà Kristina Hagiwara cho biết, Nhật Bản là một thị trường rất khó tính và đặc biệt ngày càng khắt khe trong việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Thay vì như trước đây, sản phẩm sẽ được kiểm tra theo mã số vùng trồng thì hiện tại, các doanh nghiệp Nhật Bản còn đòi hỏi truy xuất cụ thể tên trang trại, chủ sở hữu trang trại. Phương pháp canh tác nông sản phải đảm bảo không sử dụng các chất hóa học bị cấm theo luật của Nhật Bản.

Tiếp theo, các sản phẩm phải có bao bì và chất lượng đóng theo đúng quy khách của Nhật. Quá trình đóng gói không sử dụng các chất có hại, không sử dụng bao bì ni lông 100%. Một yếu tố quan trọng không thể thiếu đó là quá trình chế biến phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Chưa kể, đối với các sản phẩm gắn mác “organic”, yêu cầu về các chứng nhận như HACCP, ISO, FDA sẽ càng khắt khe hơn.

Nhiều sản phẩm nông sản Gia Lai đang từng bước tiếp cận với thị trường Nhật Bản.

Nhận thấy được nhiều tiềm năng của nông sản Gia Lai, bà Kristina Hagiwara cho biết: Tháng 6/2025, Công ty NK HOLDINGS Co.ltd sẽ phối hợp với Trung tâm Xúc tiến đầu tư, Thương mại và Du lịch ASEAN tại Nhật Bản, Hiệp hội Chuỗi bán hàng tại Nhật Bản, Hiệp hội Bán lẻ toàn quốc của Nhật Bản… mời các doanh nghiệp tới để thăm các vùng trồng, tìm hiểu về các sản phẩm nông sản Gia Lai.

“Chúng tôi sẽ mời những doanh nghiệp có hứng thú với nông sản Gia Lai và có nhu cầu đầu tư vào các vùng trồng, mô hình chế biến và nhập khẩu nông sản để về làm việc và ký kết các hợp đồng tiêu thụ sản phẩm liên quan. Sự kiện sắp tới có sức ảnh hưởng rất lớn và là một cơ hội cho các doanh nghiệp Gia Lai, khi các sản phẩm của họ sẽ được tiếp cận với doanh nghiệp Nhật Bản” – bà Kristina Hagiwara chia sẻ.

Liên quan đến vấn đề xuất khẩu nông sản sang thị trường Nhật Bản, ông Phạm Văn Binh – Giám đốc Sở Công Thương Gia Lai – nhận định, Nhật Bản là thị trường có các tiêu chuẩn cao so với nhiều thị trường khác.

Ông Binh cho biết: Những tiêu chuẩn đặc thù kỹ thuật về nông nghiệp của Nhật Bản rất khắt khe. Điều này dẫn đến việc một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn thiếu những tiêu chuẩn cần thiết do Nhật Bản yêu cầu. Tuy nhiên, cũng nhờ những yêu cầu đó đã thay đổi được nhận thức của doanh nghiệp, người dân về phương pháp canh tác, sản xuất nông sản.

Các doanh nghiệp Nhật Bản không mua sản phẩm rồi về chế biến và bán lại mà họ sẽ mua các sản phẩm được đóng gói thành phẩm. Trên nhãn mác bao bì các sản phẩm thể hiện rõ nơi sản xuất, vùng trồng,… Có thể họ không quan tâm giá cả nhưng chất lượng sản phẩm phải được đặt lên hàng đầu. Chính những yêu cầu đó đặt ra những thách thức mà người dân, doanh nghiệp phải thay đổi để phù hợp và thích nghi với thị trường Nhật Bản. Trong đó, chú trọng tới phương thức canh tác, mở rộng quy mô, quy trình sản xuất ứng dụng công nghệ cao, quy cách đóng gói sản phẩm đa dạng hơn…

“Để nông sản Gia Lai rộng cửa vào thị trường Nhật Bản, cần có một chiến lược dài hơi. Khi doanh nghiệp, sản phẩm nông sản Gia Lai lách được qua khe cửa hẹp này, thâm nhập được vào thị trường Nhật Bản, sẽ mở ra cơ hội rất lớn để đến với nhiều thị trường khác. Các tiêu chuẩn chất lượng cao của Nhật Bản đã trở thành động lực thúc đẩy nông sản Gia Lai không ngừng cải tiến để đáp ứng kỳ vọng người tiêu dùng toàn cầu, đồng thời từng bước xây dựng thương hiệu vững mạnh cho nông sản Gia Lai trên bản đồ thế giới” – ông Binh kỳ vọng.

Công ty Vĩnh Hiệp xuất khẩu lô hàng cà phê hữu cơ Việt Nam đầu tiên sang Nhật Bản.