Từ giữa tháng 5, người trồng mận Tam Hoa ở huyện Bắc Hà đã bắt đầu thu hoạch mận đầu mùa. Năm nay, nắng nóng kéo dài, mận chín sớm nhưng giá mận thấp hơn so với cùng kỳ những năm trước.
Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bắc Hà, toàn huyện hiện có gần 350 ha mận Tam Hoa. Năm nay, đa số diện tích mận đậu nhiều quả, chỉ có một số diện tích ra hoa sớm, gặp sương mù nên có tỷ lệ đậu quả thấp. Giá mận năm 2023 thấp hơn với mức trung bình hàng năm. Hiện tại, người dân bán mận quả tươi với giá từ 10 – 40 nghìn đồng/kg. Trong đó, loại mận xô có giá 10 nghìn đồng/kg; mận chọn từ 20 – 30 nghìn đồng/kg; mận loại 1 có giá 40 nghìn đồng/kg.
Ông Nguyễn Xuân Giang, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bắc Hà cho biết: Năm nay, dự kiến người dân huyện Bắc Hà thu hoạch trên 4.000 tấn mận Tam Hoa. Mận Tam Hoa sẽ chín rộ vào đầu tháng 6, đây cũng là thời điểm huyện Bắc Hà tổ chức Festival Cao Nguyên Trắng với nhiều hoạt động hấp dẫn để kích cầu du lịch và tiêu thụ nông sản chủ lực, trong đó có mận Tam Hoa. Chúng tôi kỳ vọng giá mận sẽ tăng lên để người dân có thêm thu nhập.
Gia đình bà Lù Thị Hoa, thôn Na Áng B, xã Na Hối trồng gần 200 gốc mận Tam Hoa. Mỗi vụ, gia đình bà Hoa thu được khoảng 4 tấn quả, bán được 50 – 60 triệu đồng. Năm nay, do thời tiết bất lợi, vườn mận của gia đình bà Hoa thưa quả, quả nhỏ, sản lượng giảm 50%. Bà Hoa cho biết: Mọi năm, thời điểm đầu mùa giá mận thường cao (30 nghìn đồng/kg đối với mận xô) nhưng năm nay giá mận rất thấp. Hi vọng vào thời điểm chính vụ, khách du lịch lên nhiều, kéo theo giá mận tăng lên để người dân có thêm thu nhập.
Ngoài việc tập trung thu hoạch những lứa mận chín sớm, người dân vùng trồng mận Tam Hoa ở trung tâm thị trấn Bắc Hà và các xã lân cận đang tích cực dọn dẹp vườn để đón khách du lịch đến tham quan, trải nghiệm. Ông Vàng Văn Sen, Tổ trưởng tổ dân phố Na Quang 1, thị trấn Bắc Hà cho biết: Tổ dân phố có 17 hộ giữ được vườn mận tập trung nên đã liên kết tạo thành khu vực trải nghiệm du khách. Thông thường, mỗi vụ mận khu vườn này đón từ 5 – 6 nghìn lượt du khách đến trải nghiệm, thưởng thức mận. Người trồng mận có thu nhập khá ổn định, trung bình 1 triệu đồng/gốc mận. Chúng tôi đang tích cực phát dọn cỏ dại, chuẩn bị dụng cụ và những điều kiện thuận lợi nhất để du khách trải nghiệm vườn mận thuận lợi. Thời điểm hiện tại, mỗi ngày có vài chục lượt du khách đến tham quan, trải nghiệm vườn mận của thôn Na Quang 1.
Giữa tháng 5 là thời điểm đầu mùa mận Tam Hoa bắt đầu chín, số lượng quả chín chưa nhiều nhưng nhiều du khách trong và ngoài tỉnh đã tìm đến các vườn mận để tham quan, thưởng thức mận đầu mùa. Anh Mai Thanh Hưng, xã Xuân Giao, huyện Bảo Thắng chia sẻ: Tranh thủ ngày cuối tuần, công việc ít và con được nghỉ học nên tôi và gia đình đi Bắc Hà chơi, trải nghiệm vườn mận. Đây là lần đầu tiên các con tôi được trải nghiệm hái mận, thưởng thức mận tại vườn nên các cháu rất thích thú. Tôi cũng hái và mua vài cân mận đầu mùa về làm quà cho người thân trong gia đình.
Từ Hà Nam lên Lào Cai du lịch, chị Hoàng Hải Hà đã thay đổi lịch trình từ thị xã Sa Pa sang huyện Bắc Hà trước vì nghe tin mận Tam Hoa vào mùa. Mặc dù được trải nghiệm hái, thưởng thức mận tại vườn nhưng chị Hà vẫn tỏ ra tiếc nuối vì đây chưa phải là thời điểm chính vụ, mận còn xanh và chua nhiều: Mận Tam Hoa Bắc Hà rất ngon và khác biệt. Tuy nhiên tôi thích mận chín hẳn, nhiều vị ngọt hơn thời điểm hiện tại. Tôi sẽ sắp xếp công việc và trở lại Bắc Hà vào thời điểm huyện tổ chức Festival để xem đua ngựa và thưởng thức những trái mận Tam Hoa chín đỏ trên cây.
Mận Tam Hoa là cây trồng làm nên thương hiệu “Cao nguyên trắng” và đem đến nguồn thu nhập lớn cho nông dân huyện Bắc Hà. Người trồng mận Bắc Hà hi vọng Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà mùa hè năm 2023 với chủ đề “Vũ điệu cao nguyên” với nhiều hoạt động hấp dẫn sẽ góp phần thu hút du khách, thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng mận Tam Hoa, giúp giá mận tăng cao để người dân có thêm thu nhập.
