Nỗ lực trùng tu, tôn tạo di tích ở Đồng Nai

Tiếp tục bảo tồn các di tích quan trọng

Thực hiện kế hoạch tu bổ, tôn tạo di tích trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024-2028, Đồng Nai sẽ thực hiện trùng tu nhiều công trình có giá trị lịch sử, văn hóa. Trong đó, ngày 12-3, ngành văn hóa đã có buổi làm việc với UBND huyện Nhơn Trạch về việc thông qua Dự án Trùng tu Di tích đình Phú Mỹ, xã Phú Hội. Di tích được UBND tỉnh xếp hạng là di tích lịch sử – kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh năm 2005 và được Sở Văn hóa, thể thao và du lịch đưa vào danh sách đề nghị nâng cấp di tích cấp quốc gia giai đoạn 2025-2030 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai.

Các hạng mục chính của Di tích đình Phú Mỹ gồm: tiền điện, chánh điện, nhà khách, nhà bếp có hệ kết cấu bằng gỗ tự nhiên. Các vị trí chân cột và đầu cột đã bị ẩm mục, mối mọt xâm hại nặng, chân táng đá tự nhiên có kích thước, cao độ không đồng nhất. Các cấu kiện chính của bộ khung gỗ như: cột, kèo ẩm mục hư hỏng đến 65%, ảnh hưởng đến khả năng chịu lực của kết cấu. Hạng mục miếu thờ Ông – thờ Bà được xây tường bao bằng gạch, bộ đòn tay, rui gỗ, mái lợp ngói âm dương đã xuống cấp thấm đột hư hỏng.

Đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Đông Đô Thành đã đưa ra phương án trùng tu, tôn tạo các hạng mục đình Phú Mỹ. Trong đó, di dời hệ thống ban thờ, đồ thờ tự, di vật, hiện vật đến vị trí phù hợp trong khuôn viên để có thể tiếp tục thờ cúng trong quá trình thi công trùng tu, tôn tạo. Đồng thời, hạ giải toàn bộ hệ bờ mái, mái lợp ngói Tây, âm dương và ngói liệt; hạ giải toàn bộ hệ kết cấu khung gỗ chịu lực và hệ kết cấu mái, bảo quản nguyên trạng phần nền lát gạch tàu… Việc trùng tu, tôn tạo được thực hiện trên nguyên tắc tuân thủ Luật Di sản văn hóa và các luật liên quan.

Mới đây, Phó giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Nguyễn Hồng Ân đã có báo cáo gửi Sở Tài chính về đề xuất chủ trương đầu tư dự án trùng tu, tôn tạo Di tích Địa điểm thành lập Đoàn 125 – tiền thân của lực lượng vũ trang đoàn kết cứu nước Campuchia, huyện Cẩm Mỹ. Dự kiến kế hoạch đầu tư dự án từ năm 2025-2026 với tổng kinh phí hơn 5,7 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh.

Trong lộ trình trùng tu, tôn tạo di tích giai đoạn 2024-2028 trên địa bàn tỉnh, Phó trưởng phòng Văn hóa, khoa học và thông tin thành phố Biên Hòa Trương Ngọc Thanh đã đề xuất UBND thành phố giao UBND các phường Hiệp Hòa, Tân Vạn và Bửu Long chủ trì, phối hợp với Ban Quý tế đình Thành Hưng, nhà cổ Trần Ngọc Du, Ban Trị sự chùa Bửu Phong và các cơ quan chuyên môn, đơn vị tư vấn thực hiện khảo sát, đánh giá hiện trạng cụ thể tại các di tích; đồng thời, thực hiện hồ sơ báo cáo kinh tế kỹ thuật, thủ tục các bước tu bổ di tích theo đúng quy định, báo cáo xin ý kiến UBND thành phố trước ngày 20-3-2025.

Lập hồ sơ xếp hạng di tích cấp tỉnh

Song song với công tác trùng tu, Bảo tàng Đồng Nai đang tiến hành lập hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích cấp tỉnh cho đình Tập Phước – Phước Hòa (ở xã Long Phước, huyện Long Thành).

Theo lời kể của các bô lão, đình Tập Phước – Phước Hòa khởi đầu tạo dựng chỉ là một chánh điện nhỏ. Năm 1947, thực dân Pháp tháo dỡ đình, sắc thần vua ban cho đình cũng bị thất lạc từ đây. Năm 1954, nhân dân thôn Tập Phước dựng lại đình với quy mô nhỏ trên nền cũ. Năm 1963, đình được xây dựng lại trên vị trí mới ở ấp Phước Hòa.

Trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, đình Tập Phước – Phước Hòa có diện mạo như ngày nay với kiến trúc truyền thống đình làng Nam Bộ. Hàng năm, đình tổ chức lễ hội kỳ yên vào ngày 15 và 16 tháng Chạp. Đây là cơ sở tín ngưỡng gắn liền với đời sống tinh thần của người dân địa phương. Hiện đình được nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học trình UBND tỉnh xét xếp hạng di tích cấp tỉnh. Qua đó, giúp công trình này có cơ hội được bảo tồn tốt hơn, thu hút sự quan tâm của cộng đồng và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử.

Với quyết tâm bảo tồn và phát huy giá trị di sản, từ việc trùng tu, tôn tạo đến lập hồ sơ xếp hạng di tích, Đồng Nai đang từng bước khẳng định vai trò là một vùng đất giàu truyền thống, nơi lưu giữ những dấu ấn lịch sử quan trọng của đất nước. Khi các di tích được bảo vệ và quảng bá tốt, địa phương sẽ có thêm những điểm đến hấp dẫn, thu hút du khách trong và ngoài nước, góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển.