Dương Tử Quỳnh xúc động trong giây phút đăng quang Ảnh: REUTERS
Chiến thắng đã được báo trước
Từ tổng cộng 11 đề cử Oscar năm nay, Everything Everywhere All at Once đã giành được 7 giải thưởng quan trọng, gồm: Phim xuất sắc, Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất, Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất, Biên tập xuất sắc nhất và Kịch bản gốc hay nhất. Bộ phim của xưởng phim độc lập A24 sản xuất năm 2022, xoay quanh cuộc sống của một gia đình nhập cư Mỹ gốc Á, với chủ đề đa vũ trụ (multiverse), hội tụ nhiều yếu tố hài hước, các pha hành động kịch tính, cùng cảm xúc đa tầng, mang lại những giá trị sâu sắc về triết lý nhân sinh.
Everything Everywhere All at Once đã tập hợp mọi khía cạnh, mọi hiệu ứng giác quan, giống như quy luật của vũ trụ: Vạn vật đều nằm trong một quỹ đạo tuần hoàn, không có bắt đầu cũng không có kết thúc nhưng vẫn liên quan mật thiết đến nhau. Trên thực tế, sự thành công của Everything Everywhere All at Once tại Oscar 2023 (dẫn đầu với 11 đề cử) không nằm ngoài dự đoán. Bộ phim có doanh thu phòng vé 103,9 triệu USD này đã gây nhiều tiếng vang lớn trong mùa giải thưởng từ đầu năm đến nay, với nhiều chiến thắng ngoạn mục tại các sự kiện tiền Oscar như Quả cầu Vàng, Critics’ Choice Movie Awards hay SAG… Ưu thế của Everything Everywhere All at Once đã khiến toàn bộ các ứng cử viên còn lại trong danh sách đề cử Phim xuất sắc nhất của Oscar 2023 phải ra về trong tiếc nuối. Ngoài All Quiet on the Western Front nhận được “mưa giải thưởng” và Women Talking được đánh giá cao về nội dung, các bộ phim còn lại như The Banshees of Inisherin, Elvis, The Fabelmans, Tár, Triangle of Sadness phải ra về tay trắng, còn Top Gun: Maverick” và “Avatar: The Way of Water cũng chỉ được vinh danh ở hạng mục kỹ thuật.
Trước đó, tại lễ trao giải Tinh thần độc lập (Independent Spirit Awards) lần thứ 38 của Mỹ, bộ phim này đã được xướng tên tới 7 giải, trong đó có giải Bộ phim hay nhất. Tác phẩm của xưởng phim độc lập A24 cũng đã trở thành bộ phim giành được nhiều giải thưởng nhất trong lịch sử giải Tinh thần độc lập.
“Đừng bao giờ bỏ cuộc”
Đặc biệt, trong 7 giải thưởng quan trọng trong phim Everything Everywhere All at Once, báo giới đã tốn không ít giấy mực cho giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất. Mặc dù đã được dự báo từ trước, nhưng tượng vàng đầu tiên của diễn viên gốc Á Dương Tử Quỳnh vẫn gây ngạc nhiên và thú vị trong giới phê bình điện ảnh. Trong bộ phim thắng lớn tại Oscar năm nay, cô đóng Evelyn Wang – một phụ nữ gốc Hoa có năng lực đi xuyên đa vũ trụ và xuất sắc vượt qua nhiều đối thủ như Ana de Armas trong Blonde, Cate Blanchett trong Tár, Andrea Riseborough trong To Leslie, Michelle Williams trong The Fabelmans.
Sau gần 30 năm nỗ lực ở Hollywood, lần đầu tiên nữ minh tinh họ Dương đoạt tượng vàng Oscar ở hạng mục quan trọng, đưa cô là người phụ nữ châu Á đầu tiên nhận vinh dự danh giá này. Giơ cao tượng vàng trên sân khấu, Dương Tử Quỳnh phát biểu với giọng nhiều lúc ngắt quãng vì xúc động: “Cảm ơn, cảm ơn. Đối với các bé trai và bé gái giống tôi đang xem chương trình tối nay, chiến thắng này như một ngọn hải đăng của hy vọng và năng lực. Đây là bằng chứng cho thấy nếu dám nghĩ dám làm, ước mơ sẽ trở thành hiện thực. Và phụ nữ ơi, đừng để bất kỳ ai nói với bạn rằng bạn đã hết thời. Đừng bao giờ bỏ cuộc. Tôi sẽ không đứng tại vị trí này tối nay nếu không có Daniels (Daniel Kwan, Daniel Scheinert), hãng phim A24, dàn diễn viên và đoàn làm phim Everything Everywhere All at Once tuyệt vời của tôi. Tôi dành giải thưởng này cho mẹ tôi, cho những bà mẹ trên thế giới, bởi vì họ thực sự là những siêu anh hùng. Nếu không có họ, không ai trong chúng ta có thể ở đây đêm nay. Năm nay mẹ tôi đã 84 tuổi và tôi sẽ mang chiếc cup này về nhà cho mẹ. Mẹ tôi đang ở Kuala Lumpur (Malaysia) theo dõi chương trình cùng gia đình và bạn bè của tôi. Tôi yêu các bạn, tôi sẽ mang chiếc cup về nhà cho các bạn. Và cả đại gia đình của tôi ở Hong Kong (Trung Quốc), nơi tôi bắt đầu sự nghiệp của mình. Cảm ơn mọi người đã cho tôi đứng trên đôi vai của các bạn, dìu dắt để tôi có được ngày hôm nay. Những người con đỡ đầu, các chị em gái, những người anh em, gia đình của tôi. Cảm ơn, cảm ơn. Cảm ơn Viện hàn lâm. Đây là lịch sử. Cảm ơn!”.
Giới chuyên môn nhận định với vai Evelyn Wang trong Everything Everywhere All at Once chứng tỏ tài năng diễn xuất đa dạng của Dương Tử Quỳnh. Steve Rose của Guardian viết: “Trong Everything Everywhere All at Once, Dương Tử Quỳnh có vai diễn để đời. Cô ấy chắc chắn là nữ minh tinh hành động vĩ đại nhất trong lịch sử điện ảnh”.
Chiến thắng của một biểu tượng
Ngay sau lễ trao giải, câu nói “phụ nữ ơi, đừng để bất kỳ ai nói với bạn rằng bạn đã hết thời. Đừng bao giờ bỏ cuộc” của Dương Tử Quỳnh đã trở thành câu cửa miệng trên cộng đồng mạng.
Đúng vậy. Câu nói đó đã thể hiện tinh thần không bao giờ bỏ cuộc của chính Dương Tử Quỳnh. Để có được thành công vang dội hôm nay là cả một quá trình đầy chông gai và nước mắt của một phụ nữ gốc Hoa nhập cư bình thường. Hành trình 40 năm theo đuổi diễn xuất của nhà họ Dương khiến không ít người khâm phục và kinh ngạc. Từ thưở “bình hoa di động” ban đầu, Dương Tử Quỳnh “lao vào” phim hành động không dùng diễn viên đóng thế. Đã có lúc “đả nữ” nghĩ đến chuyện từ bỏ nghiệp diễn vì chấn thương nặng; có lúc cô đã gác lại ước mơ để làm vợ hiền, dâu thảo; có lúc cô hoang mang, chới với vì sự phân biệt đối với diễn viên gốc Á ở Hollywood… Ngay cả khi đã có những vai diễn thành công và phá vỡ khuôn mẫu của một Bond girl điển hình, Quỳnh vẫn bị xem như thiểu số, bị phân biệt chủng tộc, nằm bên lề Hollywood. Nữ minh tinh thậm chí đã không làm việc trong hai năm vì Hollywood liên tục mời cô đóng những vai “phụ nữ châu Á mong manh”. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2018, cô nhớ: “Khi lần đầu tiên đến Hollywood làm phim, tôi nhớ rất rõ có người đã nói: Nếu chúng tôi chọn một vai chính là người Mỹ gốc Phi thì chúng tôi không thể chọn bạn được. Bởi chúng tôi không thể có hai diễn viên thiểu số trong một bộ phim”.
Nhưng cuối cùng, chính những thăng trầm, cay đắng trong sự nghiệp đã giúp minh tinh họ Dương đứng lên, vượt qua mọi định kiến, vươn tay giành lấy tượng vàng Oscar, đúng với tâm niệm của cô “Đừng bao giờ bỏ cuộc”.
Đã đoạt tượng vàng Oscar thì bất cứ ai cũng tài năng và nỗ lực cả. Nhưng với Dương Tử Quỳnh, nó không chỉ chiến thắng của riêng cô, nó còn là biểu tượng. Đó là hy vọng, niềm tin và nỗ lực không biết mệt mỏi cho chiến thắng cuối cùng của “giới thiểu số”. Bởi, không có lựa chọn nào là thất bại cả, không có thành công nào trải đầy hoa hồng, chỉ khác ở cách chúng ta hành động để thay đổi số phận, để thành công và sống hạnh phúc hơn thôi.
TÙNG QUANG
