Những gì đã rõ, được đa số đồng tình thì luật hóa

Ngày 12/2, sau phiên khai mạc Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội và Dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).

Liên quan đến dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), phát biểu tại tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, việc thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật giúp hoàn thiện các trình tự, thủ tục ban hành văn bản, đẩy mạnh sự phối hợp giữa các cơ quan trong việc xây dựng, hoàn thiện thể chế nhằm giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra.

Tuy nhiên, trong quá trình phát triển sẽ phát sinh những mâu thuẫn mới cần giải quyết nên việc sửa Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật lần này là việc bình thường.

Bên cạnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh: Chúng ta đang tiến hành cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy hiệu lực, hiệu quả, nâng cao chất lượng cán bộ công chức, viên chức. Đây là chủ trương lớn của Đảng, trong tháng 2 cố gắng xong tất cả các tổ chức để tháng 3 bắt đầu vận hành. Khi mới vận hành có thể có vướng mắc, trục trặc thì tiếp tục điều chỉnh.

Theo Thủ tướng, sửa luật lần này hướng tới việc “đúng vai thuộc bài”, phân biệt rõ cơ quan hành pháp, lập pháp. Càng rõ thì càng dễ đánh giá, dễ xác định trách nhiệm đồng thời phân cấp theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm, giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí cho người dân. “Một nguyên tắc nữa là từ thực tiễn có vướng mắc thì phải sửa luật”, Thủ tướng nói.

Cũng theo Thủ tướng, việc dự thảo luật bổ sung quy định về thẩm quyền của Chính phủ trong ban hành nghị quyết quy phạm pháp luật là cần thiết vì thực tiễn có nhiều vấn đề cấp bách, quan trọng, cụ thể, Chính phủ phải ra nghị quyết để xử lý.

Thủ tướng cũng cho biết, trước đây, nghị quyết của Chính phủ có giá trị là văn bản quy phạm pháp luật nhưng sau đó luật quy định nghị quyết của Chính phủ không có tính pháp quy, thay vào đó là các nghị định được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, khi có những vấn đề cá biệt, đặc biệt, phải xử lý ngay, Chính phủ có thể họp trong 1 giờ, ngay trong đêm để quyết định, nhưng ban hành văn bản ra mà không có tính pháp quy thì không ai dám làm, như trong thời gian phòng chống dịch Covid-19.

Trong khi đó, nghị định dù ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn vẫn mất nhiều thời gian. Thực tiễn đặt ra những vấn đề cụ thể, cấp bách trong một thời gian ngắn thì chúng ta phải giải quyết, xử lý ngay, do đó quy định nghị quyết của Chính phủ có giá trị pháp quy là cần thiết.

Dẫn thực tế Chính phủ phải ban hành các quy định để ứng phó dịch bệnh, thiên tai, Thủ tướng cho biết: “Bão Yagi vừa rồi, mưa bão lụt như thế thì phá đập hay không, có di dân hay không, bởi di dân là (sơ tán) hàng chục nghìn người trong đêm. Phải có người quyết định. Chỗ này phải rạch ròi, đáp ứng nhu cầu thực tiễn, vấn đề biến động thì cần trao quyền cho cơ quan hành pháp”.

Theo Thủ tướng, nước ta đã hội nhập sâu, rất nhiều thứ phải ứng phó mà luật pháp chưa dự báo hết được. Vì vậy, luật pháp cần quy định khung, mang tính nguyên tắc, để dư địa cho cơ quan hành pháp linh hoạt thực hiện hiệu quả, miễn là không tham ô, tham nhũng, lợi ích nhóm. Đồng thời, cần đề ra không gian cho sự sáng tạo và bảo vệ người sáng tạo, chấp nhận rủi ro.

Thủ tướng nêu, những gì đã rõ, đã chín, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số ý kiến đồng tình thì luật hóa, tiếp tục thực hiện. Những gì còn biến động, nhất là những vấn đề kinh tế thì trao quyền cho cơ quan hành pháp, trên cơ sở đó mới xử lý linh hoạt, kịp thời.