Những dấu ấn lịch sử trong chuyến thăm của Tổng Bí thư Tô Lâm

Chiều 13-3, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân Ngô Phương Ly cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã về đến Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Indonesia, thăm chính thức Ban Thư ký Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và thăm chính thức Cộng hòa Singapore từ ngày 9 đến 13-3.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã trả lời phỏng vấn báo chí về những kết quả nổi bật của chuyến thăm.

Những kết quả nổi bật

Theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, chuyến công tác nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại chủ động, tích cực hội nhập quốc tế của Đảng, Nhà nước, chủ trương coi trọng phát triển quan hệ với các nước láng giềng và các nước trong khu vực.

Chuyến thăm đã thành công rất tốt đẹp, đạt được tất cả các mục tiêu đề ra ở mức độ cao. Cả hai nước và Ban Thư ký ASEAN đều rất coi trọng chuyến thăm, dành cho Tổng Bí thư, Phu nhân và Đoàn sự đón tiếp trọng thị theo nghi thức cao nhất với chương trình làm việc phong phú, thiết thực. Bên cạnh đó, các thành viên trong đoàn cũng đã có các cuộc gặp và làm việc hết sức hiệu quả với các đối tác tại cả hai nước.

Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Tổng Bí thư nước ta tới Indonesia sau gần 8 năm (kể từ tháng 8-2017), tới Singapore sau gần 13 năm (kể từ tháng 9-2012) và lần đầu tiên thăm chính thức Ban Thư ký ASEAN. Chuyến thăm mang ý nghĩa lịch sử khi Việt Nam đã cùng lúc nâng cấp quan hệ với hai nước trong ASEAN, từ đó làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác của Việt Nam với hai nước, đóng góp hiệu quả hơn nữa cho ngôi nhà chung ASEAN.

Cho đến nay, Việt Nam là nước duy nhất trong ASEAN mà Indonesia và Singapore thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện. Ý nghĩa lịch sử của chuyến thăm còn nằm ở chỗ lần đầu tiên một Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đến thăm Ban Thư ký ASEAN, nêu bật tầm quan trọng chiến lược của ASEAN đối với Việt Nam, đồng thời khẳng định chủ trương nhất quán của Việt Nam đóng góp chủ động và trách nhiệm hơn cho sự nghiệp chung của ASEAN.

Trong 5 ngày, Tổng Bí thư đã có hơn 40 hoạt động với các cuộc hội kiến, hội đàm, gặp gỡ, trao đổi với các giới, phát biểu chính sách, gặp gỡ cộng đồng người Việt Nam ở hai nước và thăm một số cơ sở kinh tế, văn hóa.

Nhân dịp này, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp Việt Nam và hai nước đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác trên nhiều lĩnh vực, trong đó có giáo dục-đào tạo, phòng, chống tội phạm xuyên quốc gia, thủy sản, kinh tế số, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, tài chính…

Tại Indonesia, với nền tảng mối quan hệ hữu nghị truyền thống được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng thống Sukarno đặt nền móng, với nhiều điểm tương đồng về lịch sử, văn hóa, chia sẻ những giá trị chung, cùng chung tầm nhìn phấn đấu thành nước phát triển, thu nhập cao vào 2045, năm cả hai nước kỉ niệm 100 năm thành lập nước, hai bên đã nhất trí nâng cấp quan hệ hai nước lên Đối tác Chiến lược toàn diện. Đây là dấu mốc, là kết tinh của 70 năm quan hệ ngoại giao và hơn 10 năm Đối tác chiến lược.

Hai bên nhất trí tiếp tục làm sâu sắc hơn tin cậy chính trị, sớm xây dựng Chương trình hành động để khai thác hiệu quả và nâng tầm hợp tác trên tất cả các lĩnh vực; làm sâu sắc hơn hợp tác kinh tế, phấn đấu sớm đạt 18 tỉ USD kim ngạch thương mại; thúc đẩy hơn nữa hợp tác quốc phòng-an ninh; tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực mới như kinh tế xanh, kinh tế số, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi năng lượng, phát triển hệ sinh thái xe điện, thương mại điện tử, giao hàng thông minh, thanh toán số, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, Trí tuệ Nhân tạo (AI), các sản phẩm halal. Hai nhà lãnh đạo nhất trí đẩy mạnh giao lưu nhân dân, nhất là thế hệ trẻ.

Với Ban Thư ký ASEAN, chuyến thăm là minh chứng rõ nét về vị trí quan trọng của ASEAN trong chính sách đối ngoại của Việt Nam, và cam kết của Việt Nam tiếp tục đóng góp trách nhiệm vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, đặc biệt trong bối cảnh ASEAN đang chuẩn bị bước sang giai đoạn phát triển mới với tâm thế chủ động và sẵn sàng thích ứng với mọi cơ hội và thách thức của thời đại.

Diễn ra vào thời điểm kỷ niệm 30 năm Việt Nam tham gia ASEAN, chuyến thăm của Tổng Bí thư mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện phương châm xuyên suốt của Việt Nam trong tham gia ASEAN là chủ động, tích cực, trách nhiệm,nỗ lực hết mình vì một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường và phát triển, đồng thời khẳng định ASEAN tiếp tục là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Với Singapore, chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt Nam-Singapore đang phát triển tốt đẹp sau hơn 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Lãnh đạo cấp cao hai nước khẳng định coi trọng và dành ưu tiên cao cho việc làm sâu sắc hơn quan hệ hữu nghị, tin cậy, mở rộng nội hàm những lĩnh vực hợp tác hiện có giữa hai nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Lawrence Wong nhất trí nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện, tạo ra xung lực mới cho hợp tác mọi mặt giữa hai nước. Hai bên nhất trí tăng cường tin cậy chính trị; mở rộng và làm sâu sắc hơn hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư; thúc đẩy hợp tác về chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh, năng lượng sạch; tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực quốc phòng-an ninh, văn hóa, giáo dục, du lịch và giao lưu nhân dân; mở rộng mạng lưới khu công nghiệp Việt Nam-Singapore (VSIP) 2.0 theo hướng đổi mới sáng tạo, phát thải carbon thấp, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi số và công nghệ mới nổi; thúc đẩy giao lưu văn hóa, thể thao, giao lưu thế hệ trẻ để tăng cường hiểu biết và tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước.

Tại các cuộc hội đàm, hội kiến, Tổng Bí thư Tô Lâm và các nhà lãnh đạo Indonesia, Singapore và Ban Thư ký ASEAN đã trao đổi cởi mở, thẳng thắn về các vấn đề khu vực và quốc tế; nhất trí tăng cường phối hợp tại các diễn đàn khu vực và quốc tế và cùng các nước ASEAN đẩy mạnh hợp tác xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN vào năm 2045.

Có thể nói, chuyến thăm đã góp phần củng cố đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực. Indonesia và Singapore, với tư cách là các quốc gia sáng lập ASEAN, và là những nền kinh tế phát triển nhất trong khối, riêng Indonesia còn là thành viên của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20), đều là những đối tác quan trọng trong nỗ lực duy trì sự gắn kết của ASEAN trước những thách thức từ bên ngoài.

Chuyến thăm mở ra cơ hội để Việt Nam trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm phát triển từ cả hai nước. Indonesia, với chiến lược phát triển dựa trên thị trường nội địa rộng lớn, và Singapore, với mô hình kinh tế mở, định hướng xuất khẩu và công nghệ cao, với vị thế là trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực, có thể hỗ trợ Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình. Chuyến thăm cũng góp phần tăng cường quan hệ giữa Đảng ta với các đảng cầm quyền và các chính đảng ở Indonesia và Singapore, tạo cơ sở chính trị quan trọng cho quan hệ giữa Việt Nam và hai nước.

Dư luận báo chí Indonesia và Singapore rất quan tâm tới chuyến thăm, đặc biệt là việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện với Việt Nam, khẳng định đây là bước tiến đáng kể trong quan hệ giữa Việt Nam với hai nước.

Hiện thực hóa những kỳ vọng

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết với các kết quả thực chất của chuyến thăm, nhiệm vụ đầu tiên là sớm cụ thể hóa khuôn khổ quan hệ mới, khẩn trương xây dựng Kế hoạch hành động tổng thể triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện với hai nước.

Thứ hai, trên cơ sở các Kế hoạch hành động, các bộ, ngành liên quan sớm xây dựng chương trình hợp tác cụ thể để làm việc ngay với các đối tác; tiếp tục thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác truyền thống, đồng thời hết sức chú trọng những nội dung mới, lĩnh vực mới, như kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo, khoa học-công nghệ, chuyển đổi số, năng lượng xanh…

Thứ ba, cần định kỳ rà soát, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai thực hiện các kế hoạch, chương trình để các thỏa thuận thực sự đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả, phục vụ tốt nhất các mục tiêu phát triển trong giai đoạn mới.

Đối với ASEAN, chúng ta cần tiếp tục phát huy vai trò chủ động và trách nhiệm, cùng các nước củng cố đoàn kết, tự cường và vai trò trung tâm của ASEAN, làm sâu sắc tiến trình liên kết khu vực thông qua các khuôn khổ hợp tác, trong đó có Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 cùng các kế hoạch chiến lược sẽ bắt đầu triển khai từ năm 2026, cũng như thúc đẩy mạnh mẽ các sáng kiến do chúng ta đề xuất, trong đó có Diễn đàn Tương lai ASEAN.

Với cách tiếp cận “lấy người dân là trung tâm, chủ thể và mục tiêu của tiến trình xây dựng Cộng đồng,” chúng ta cần tiếp tục dành ưu tiên cao hơn cho việc đưa Cộng đồng ASEAN đến gần hơn với người dân, doanh nghiệp và địa phương, khai thác hiệu quả các lợi ích mà ASEAN mang lại, đặc biệt về mở rộng hợp tác đầu tư, thương mại cả nội khối và ngoại khối, huy động thêm nguồn lực phục vụ đắc lực cho mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.