Nhìn lại những dấu mốc đáng nhớ về vắc-xin năm 2024

Những nỗ lực không ngừng của cộng đồng y tế và các nhà khoa học đã mang lại những thành tựu đáng tự hào, không chỉ giúp cứu sống hàng triệu người mà còn mở ra cơ hội bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng toàn cầu, đặc biệt tại Việt Nam.

Năm 2024 đã chứng kiến một bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực vắc-xin với sự xuất hiện của nhiều vắc-xin mới và các chính sách tiêm chủng mở rộng.

Một trong những sự kiện nổi bật trong năm 2024 là việc vắc-xin sốt xuất huyết Qdenga được triển khai tại Việt Nam từ tháng 9. Đây là vắc-xin đầu tiên có khả năng phòng ngừa tất cả 4 type huyết thanh của virus sốt xuất huyết (Den-1, Den-2, Den-3, Den-4).

Vắc-xin này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hơn 80% và ngăn ngừa nguy cơ nhập viện lên đến 90%. Với hiệu quả rõ rệt, vắc-xin Qdenga đã trở thành một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam, nơi dịch bệnh này đã gây ra khoảng 200.000 ca mắc và hàng chục ca tử vong mỗi năm.

Việc triển khai vắc-xin sốt xuất huyết không chỉ là sự kiện quan trọng về mặt khoa học, mà còn là một giải pháp thực tế giúp giảm bớt gánh nặng cho ngành y tế và giảm thiểu các ca bệnh nghiêm trọng.

2024 cũng là năm ghi nhận những tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực vắc-xin phòng ung thư, đặc biệt là vắc-xin ngừa ung thư cổ tử cung do virus HPV (Human Papillomavirus).

Với nghiên cứu mới, vắc-xin HPV có thể giúp giảm đến 90% nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung nếu được tiêm cho trẻ em và thanh thiếu niên trước khi có nguy cơ tiếp xúc với virus.

Đặc biệt, một bước tiến đáng chú ý trong năm 2024 là việc Bộ Y tế Việt Nam mở rộng độ tuổi tiêm vắc-xin HPV đến 45 tuổi thay vì giới hạn 26 tuổi như trước.

Điều này không chỉ giúp giảm tỷ lệ mắc ung thư cổ tử cung ở nữ giới mà còn mở ra cơ hội bảo vệ sức khỏe cho nam giới và người trưởng thành, đặc biệt đối với những người chưa từng được tiêm chủng. Được biết, HPV không chỉ gây ung thư cổ tử cung mà còn có thể dẫn đến ung thư hầu họng, hậu môn, âm đạo, và nhiều loại ung thư nguy hiểm khác.

Một trong những vắc-xin mới đáng chú ý trong năm 2024 là vắc-xin phòng zona thần kinh (giời leo) Shingrix, được triển khai tiêm từ tháng 10/2024.

Zona thần kinh là một căn bệnh không gây dịch lớn nhưng lại gây đau đớn kéo dài và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở người cao tuổi và những người có bệnh lý mạn tính.

Với hiệu quả bảo vệ lên đến 97% ở nhóm người trên 50 tuổi, vắc-xin Shingrix mang lại hy vọng lớn cho những người thuộc nhóm nguy cơ cao mắc bệnh, giúp giảm thiểu đáng kể tỷ lệ mắc và biến chứng liên quan đến zona thần kinh, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đặc biệt trong bối cảnh dân số Việt Nam đang già hóa.

Năm 2024, ngành tiêm chủng Việt Nam cũng ghi nhận sự xuất hiện của vắc-xin não mô cầu B thế hệ mới (Bexsero), được triển khai tiêm từ tháng 2.

Đây là vắc-xin thế hệ mới giúp bảo vệ trẻ em từ 2 tháng tuổi và người lớn đến 50 tuổi khỏi các bệnh nghiêm trọng do vi khuẩn não mô cầu nhóm B gây ra, như viêm màng não, viêm phổi, và nhiễm trùng huyết.

Với hiệu quả bảo vệ lên đến 94%, vắc-xin này giúp gia tăng cơ hội bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người lớn, đặc biệt là trong bối cảnh dịch bệnh đang có xu hướng gia tăng.

Cùng với vắc-xin não mô cầu A, C, Y, W-135, vắc-xin não mô cầu B giúp cung cấp sự bảo vệ toàn diện đối với các bệnh lý nguy hiểm do não mô cầu gây ra.

Ngoài ra, vắc-xin phế cầu Pneumovax 23 được triển khai vào tháng 8/2024 giúp bảo vệ người dân khỏi các bệnh do vi khuẩn phế cầu gây ra, bao gồm viêm màng não và viêm phổi, đặc biệt ở những đối tượng có bệnh nền và người cao tuổi.

Trong năm 2024, VNVC (Hệ thống Tiêm chủng VNVC) đã đạt được thỏa thuận quan trọng với hãng dược phẩm Sanofi về chuyển giao công nghệ sản xuất vắc-xin chất lượng cao tại Việt Nam.

Dự án nhà máy sản xuất vắc-xin quy mô 2.000 tỷ đồng sẽ giúp Việt Nam chủ động cung cấp vắc-xin trong nước, giảm bớt phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu.

Nhà máy này dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2025, mở ra cơ hội tự chủ trong việc cung ứng các vắc-xin thiết yếu cho cộng đồng, góp phần nâng cao khả năng phòng, chống dịch bệnh của quốc gia.

Năm 2024 đã chứng kiến một bước tiến vượt bậc trong lĩnh vực vắc-xin với sự xuất hiện của nhiều vắc-xin mới và các chính sách tiêm chủng mở rộng.

Những thành tựu này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng mà còn mở ra cơ hội mới trong việc ngăn ngừa các bệnh nguy hiểm như sốt xuất huyết, ung thư cổ tử cung, zona thần kinh và các bệnh do não mô cầu, phế cầu.

Nhờ những tiến bộ này, hy vọng rằng trong những năm tới, vắc-xin sẽ tiếp tục là một công cụ quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe toàn cầu và giúp giảm thiểu gánh nặng bệnh tật.

Năm 2024, với sự hợp tác chặt chẽ giữa các tổ chức quốc tế, chính phủ, ngành Y tế và cộng đồng khoa học, đã đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe con người, mang lại niềm hy vọng về một tương lai không bệnh tật và lành mạnh hơn cho toàn xã hội.