Nhiều ý kiến trái chiều về quy định dạy thêm mới, Bộ GD-ĐT: ‘Nên dành thời gian tự học, tự ôn tập’

Ông Nguyễn Xuân Thành, vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT), chia sẻ với Tuổi Trẻ xung quanh việc này.

Trao đổi về hiện tượng nhiều trường THCS, THPT ngừng hoàn toàn dạy tăng cường phục vụ ôn tập đối với học sinh cuối cấp sau khi có thông tư mới quy định về dạy thêm, học thêm vì không được thu phí khiến phụ huynh, học sinh hoang mang, ông Nguyễn Xuân Thành cho rằng chương trình các môn học đã quy định thời lượng dạy học cụ thể đối với từng khối lớp, với thời lượng đó đã bảo đảm thực hiện đầy đủ nội dung giáo dục theo yêu cầu của chương trình, bao gồm cả thời gian ôn tập, kiểm tra. 

Trách nhiệm của nhà trường là phải tổ chức thực hiện chương trình, bảo đảm cho học sinh tiếp nhận đầy đủ kiến thức, phát triển năng lực và phẩm chất theo yêu cầu của chương trình trong thời lượng quy định của chương trình.

Đối với những học sinh chưa đạt yêu cầu thì nhà trường, giáo viên có trách nhiệm phụ đạo để học sinh đạt yêu cầu của chương trình. Việc tổ chức ôn thi cho học sinh cuối cấp cũng thuộc trách nhiệm của nhà trường, được đưa vào kế hoạch giáo dục để thực hiện, không phải là hoạt động dạy thêm thu tiền học sinh.

* Có ý kiến cho rằng thông tư mới ban hành cần một lộ trình để thực hiện để không gây xáo trộn, gây bất lợi cho nhóm học sinh khó khăn trong việc tiếp cận với các trung tâm dạy thêm ngoài nhà trường, nhất là trong giai đoạn học sinh cuối cấp đang ôn thi. Quan điểm của ông về việc này?

– Thông tư 29 về dạy thêm, học thêm chỉ quy định việc dạy thêm trong nhà trường không thu phí dành cho ba đối tượng: học sinh chưa đạt yêu cầu giáo dục, học sinh giỏi cần bồi dưỡng và học sinh cuối cấp trong giai đoạn ôn thi. 

Học sinh có nhu cầu có thể đăng ký học thêm ở những địa chỉ được phép đăng ký kinh doanh. Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người học.

Chất lượng giáo dục trong nhà trường phổ thông phải được duy trì từ việc dạy học và tổ chức hoạt động giáo dục trong chương trình chính khóa. Việc các nhà trường phải đảm bảo cho học sinh nắm vững kiến thức, kỹ năng theo yêu cầu của chương trình cần tách bạch với hoạt động dạy thêm, học thêm theo nhu cầu.

Thầy cô giáo cần hướng dẫn để học sinh biết cách tự học, tự ôn tập, hệ thống hóa kiến thức đã học. Việc học thêm ngoài nhà trường nhằm nâng cao hơn về kiến thức, kỹ năng thuộc nguyện vọng, nhu cầu chính đáng của học sinh do học sinh quyết định. 

Tuy nhiên cần phải lưu ý dành nhiều thời gian cho việc tự học, tự ôn tập thì mới đạt được hiệu quả.

* Thông tư có nêu các trường có thể sử dụng ngân sách hoặc nguồn kinh phí hợp pháp để chi trả cho hoạt động dạy thêm đúng quy định trong nhà trường. Vậy nguồn kinh phí thế nào được xem là hợp pháp trong trường hợp này?

– Giáo viên kiêm nhiệm, dạy thừa giờ được thanh toán tiền thừa giờ theo quy định. Việc phân công giáo viên để bảo đảm sự công bằng, phù hợp về thời gian làm việc thuộc trách nhiệm của nhà trường. 

Trong trường hợp nhà trường tổ chức dạy thêm cho các đối tượng học sinh theo quy định thì cần xây dựng kế hoạch hợp lý để những giáo viên được phân công dạy thêm không vượt giờ chuẩn quá nhiều, trong khi có những giáo viên khác lại chưa đủ giờ chuẩn. 

Nguồn kinh phí để chi trả tiền thừa giờ là nguồn kinh phí hợp pháp của nhà trường, bao gồm ngân sách và các khoản thu theo quy định.

* Nhiều phụ huynh, học sinh phản ánh học sinh học trên lớp chính khóa chưa đủ, không hiểu được bài mà cần học thêm. Chứng tỏ các nhà trường, giáo viên chưa làm đúng, đủ trách nhiệm? Theo ông, cùng quy định mới về dạy thêm, học thêm, cần có các giải pháp gì để chất lượng giáo dục được duy trì theo đúng kế hoạch giáo dục của mỗi nhà trường?

– Trường hợp học sinh phản ánh học trên lớp chính khóa chưa đủ, không hiểu bài (trừ một số rất ít học sinh chưa đạt yêu cầu theo kết quả đánh giá học sinh hằng năm) thì trách nhiệm thuộc về giáo viên, nhà trường. Khi đó hiệu trưởng nhà trường, giáo viên phải có trách nhiệm giải trình với cơ quan quản lý theo quy định. 

Các cơ quan quản lý giáo dục phải tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện chương trình của các nhà trường, giáo viên để kịp thời phát hiện, xử lý theo quy định.

* Nhiều giáo viên cho rằng thay vì yêu cầu giáo viên phải qua trung gian (trung tâm tổ chức dạy thêm) thì nên để giáo viên tổ chức dạy thêm ở nhà như trước sẽ giảm chi phí học tập dồn lên người học. Ông có trao đổi gì về ý kiến này?

– Quy định của thông tư là tổ chức, cá nhân tổ chức dạy thêm ngoài nhà trường có thu tiền của học sinh thì phải đăng ký kinh doanh theo quy định. Như vậy, cá nhân không phải là giáo viên trong biên chế của các trường công lập có thể đăng ký kinh doanh hoạt động dạy thêm, học thêm. 

Tổ chức, cá nhân tổ chức dạy thêm và giáo viên tham gia dạy thêm phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế theo quy định. Sự công khai, minh bạch này giúp cho việc thu phí rõ ràng, minh bạch. Việc này khi vào nề nếp sẽ góp phần đáng kể vào việc giảm chi phí cho học sinh, phụ huynh.

* Nhiều người lo ngại với quy định mới, sắp tới sẽ có những hình thức lách luật như việc trường bắt tay với trung tâm để dạy thêm, phụ huynh đóng góp tiền dưới các dạng thức khác để chi trả cho việc học thêm. Cần kiểm soát việc này như thế nào, thưa ông?

– Quy định trong thông tư về việc dạy thêm, học thêm ngoài nhà trường đã rõ về trách nhiệm đăng ký kinh doanh, công khai về nội dung dạy thêm, học phí và điều kiện tổ chức dạy học. Đồng thời cũng quy định rõ trách nhiệm của các cấp quản lý về giáo dục ở địa phương.

Theo quy định của thông tư, các cơ quan, đơn vị, nhà trường phải có trách nhiệm quản lý, giám sát; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Ngày 7-2-2025, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có công điện yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh phải chỉ đạo thực hiện nghiêm quy định về dạy thêm, học thêm; xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm quy định.

Dạy thêm phải khác hiện nay

Một học sinh ở Thanh Hóa kể cho Tuổi Trẻ về nỗi hoang mang của mình giống như “bị bỏ rơi” khi nhà trường đóng cửa dạy thêm, thầy cô giáo không ai dám dạy thêm vì sợ bị phạt.