Ngành đóng tàu Việt Nam đang có cơ hội rất lớn do nhu cầu đổi mới đội tàu trong nước và thế giới giữa xu hướng chuyển đổi xanh. Nhiều doanh nghiệp đóng tàu liên tục nhận được các đơn hàng lớn từ đối tác nước ngoài.
Tàu lớn, công nghệ cao
Vừa dứt tay ký hợp đồng đóng mới tàu khách nghỉ đêm dài 120m với Công ty Scenic Luxury Cruises and Tours (Australia), ông Nguyễn Tuấn Anh, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Đóng tàu Hạ Long cho hay, đây là tàu thứ ba mà Hạ Long thi công cho Scenic. Trước đó, Hạ Long đã ký hợp đồng đóng mới cho Scenic 2 tàu khách 110m và 2 tàu khách 120m.
Công ty TNHH MTV Đóng tàu Hạ Long (Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy – SBIC) hạ thủy tàu dịch vụ điện gió CSOV 8720 – YN552205. Ảnh: Tạ Hải.
Đây là các tàu sử dụng nhiên liệu thân thiện môi trường, tỷ lệ lưu huỳnh thấp, cùng đó hệ thống điều hòa phục vụ các buồng, phòng trên tàu cũng sử dụng công nghệ làm mát bằng nước, không dùng khí gas.
Ông Tuấn Anh cho biết, không chỉ các tàu của Scenic, các tàu đóng mới hiện nay, nhất là các dòng xuất khẩu đều áp dụng các công nghệ thân thiện với môi trường. Điển hình như 2 series 14 tàu dịch vụ điện gió CSOV mà Hạ Long thi công cho Tập đoàn Damen (Hà Lan).
Tàu được trang bị tất cả các công nghệ hiện đại nhất, động cơ hydrogen; hệ thống chuyển đổi nhiên liệu, có thể sử dụng được ethanol kết hợp với dầu diesel có hàm lượng lưu huỳnh rất thấp. Khí thải phải qua rất nhiều hệ thống lọc mới được thải ra môi trường.
Chủ tàu cũng yêu cầu khi thi công nhà máy phải đáp ứng các yêu cầu về môi trường, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường.
Theo ông Tuấn Anh, đảm bảo “xanh” là yêu cầu cao đối với các phương tiện thủy, nhằm thực hiện các quy định của Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO). Điều này đã mở ra cơ hội lớn cho các nhà máy đóng tàu, trong đó có Việt Nam khi các hãng vận tải buộc phải đổi mới đội tàu.
Tuy nhiên, các dòng tàu hiện đại này yêu cầu cao về quy trình sản xuất, đòi hỏi các doanh nghiệp đóng tàu phải đáp ứng được yêu cầu về công nghệ sản xuất, quản lý sản xuất, tay nghề người lao động.
Không riêng Hạ Long, gần đây, nhiều doanh nghiệp đóng tàu thuộc Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy (SBIC) cũng ký được các đơn hàng giá trị lớn, đòi hỏi công nghệ thi công cao và nhất là thân thiện với môi trường như: Tàu khách nghỉ đêm dài 120m, tàu rải cáp, tàu khách 5 sao…
Tại triển lãm quốc tế công nghệ đóng tàu Vietship 2025 diễn ra vào đầu tháng 3 vừa qua tại Hà Nội, nhiều hợp đồng, thỏa thuận đóng mới, cung cấp dịch vụ ngành đóng tàu đã được ký kết giữa các đối tác trong và ngoài nước với tổng giá trị ước tính khoảng 60 triệu USD.
Cơ hội lớn
Theo ông Hoàng Hồng Giang, Phó cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, tính đến tháng 12/2024 đội tàu Việt Nam có 1.490 chiếc, gồm 1.430 tàu biển và phương tiện khác. Trong đó, đội tàu vận tải 956 chiếc, với tuổi trung bình 17,4 tuổi.
Định hướng đến năm 2030, đội tàu biển Việt Nam sẽ lên tới 1.600 – 1.750 chiếc. Điều này cũng đồng nghĩa với việc sẽ cần đóng mới khoảng 95 – 245 chiếc (16 – 41 chiếc/năm), tương đương tổng trọng tải 4-5 triệu tấn (bao gồm cả số lượng tàu đóng mới và thay thế đội tàu cũ).
Ở phạm vi toàn cầu, năm 2024, toàn thế giới có hơn 109.000 tàu, tuổi trung bình hơn 21 tuổi. Hơn 50% đội tàu có tuổi đời trên 15 năm. Tuổi của đội tàu cao dẫn đến nhu cầu đổi mới đội tàu cũng tăng nhanh chóng.
Cũng theo ông Giang, ngoài nhu cầu vận tải, yếu tố ảnh hưởng lớn đến đổi mới đội tàu là biến đổi khí hậu buộc ngành vận tải biển chuyển sang năng lượng sạch.
Với mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 và việc thực hiện kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi xanh của các quốc gia cam kết tại COP26, các phương tiện vận tải phải có giải pháp giảm phát thải, chuyển đổi sang tàu sử dụng nhiên liệu thân thiện môi trường.
Nhiều quốc gia đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành trung tâm đóng tàu xanh; đến năm 2050, 100% tàu nội địa dùng năng lượng xanh. Trong đó, Việt Nam đặt kế hoạch giai đoạn 2022-2030 khuyến khích đầu tư phương tiện dùng năng lượng xanh; giai đoạn 2031-2050 chuyển đổi toàn bộ tàu biển nội địa sang năng lượng xanh.
“Đây là cơ hội lớn cho ngành công nghiệp tàu thủy”, ông Giang nói và cho rằng cần có chính sách ưu đãi đầu tư, hỗ trợ đổi mới công nghệ và hạ tầng ngành đóng tàu.
Cần đầu tư, nâng cấp công nghệ
Ông Phạm Hoài Chung, Chủ tịch HĐTV Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy cho biết, theo danh sách Top 15 cường quốc đóng tàu toàn cầu (dữ liệu từ Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển) được trang Insider Monkey công bố, Việt Nam đứng thứ 7.
Thị trường đóng tàu cũng đang dịch chuyển sang châu Á, chủ yếu là các nước Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc với 85% tổng số đơn đặt hàng tàu mới năm 2023. Đây lại là cơ hội cho ngành đóng tàu Việt Nam tận dụng các điều kiện sẵn có về công nghệ, tài nguyên, lao động để tham gia thị trường ngách, đóng tàu xuất khẩu.
Theo ông Chung, Việt Nam đã đóng được hầu hết các gam tàu tổng hợp, tàu hàng rời, tàu dầu, tàu chở ô tô; xây dựng được một số cơ sở công nghiệp phụ trợ hỗ trợ ngành công nghiệp tàu thủy.
Nhu cầu thị trường trong nước đến 2050, trung bình cần khoảng 100 tàu/năm; nhu cầu thị trường thế giới rất lớn, lên đến hơn 200 tỷ USD vào năm 2030. Việt Nam còn rất nhiều cơ hội tham gia “sân chơi” này.
“Tuy nhiên, để nắm bắt được cơ hội, cần có chiến lược phát triển ngành công nghiệp đóng tàu; đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng, thiết bị, công nghệ; có chính sách phát triển các ngành sản xuất phụ trợ, chính sách khuyến khích, thu hút nhân lực chất lượng cao ngành đóng tàu…”, ông Chung nói.
Tính đến 30/6/2024, Việt Nam có 88 doanh nghiệp đóng tàu biển, 411 cơ sở đóng phương tiện thủy nội địa, trong đó có khoảng 120 doanh nghiệp đóng, sửa chữa tàu có trọng tải trên 1.000 tấn. Tổng công suất đóng mới của các nhà máy lên tới 2,6 triệu DWT/năm.
Thực tế, các doanh nghiệp đóng tàu Việt Nam đã tham gia, hội nhập cùng thị trường quốc tế, thực hiện được đa dạng sản phẩm, trong đó có tàu công suất lớn, tàu chuyên dụng, tàu cao tốc, tàu công nghệ cao…
Nguồn: https://www.baogiaothong.vn/nhieu-don-hang-lon-dong-tau-lo-lam-khong-het-viec-192250313225907856.htm
