Nhiều đại học than khó quy đổi các phương thức xét tuyển về chung thang điểm

Theo dự kiến quy chế tuyển sinh năm 2025, các trường đại học buộc phải quy đổi tương đương các phương thức và tổ hợp xét tuyển về một thang điểm. Bộ GD&ĐT cho rằng điều này nhằm đảm bảo sự công bằng giữa các thí sinh.

Cũng theo Bộ GD&ĐT, việc quy đổi về một thang điểm và xét tuyển chung nhằm đảm bảo thí sinh được sắp xếp theo đúng năng lực nội tại, phẩm chất cốt lõi, đáp ứng yêu cầu từng chương trình đào tạo cụ thể.

PGS.TS Vũ Duy Hải, Trưởng ban Tuyển sinh – Hướng nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội cho rằng, đây là vấn đề kỹ thuật khó, đòi hỏi các trường phải nghiên cứu kỹ lưỡng để đưa ra cách quy đổi công bằng cho thí sinh.

Ông lấy ví dụ thí sinh đạt 95/110 điểm theo phương thức xét tuyển tài năng sẽ không chỉ cạnh tranh với các bạn dùng điểm này. Vì vậy, trường phải tính toán công thức quy đổi hợp lý, chẳng hạn để 95/110 tương đương 28 điểm thi tốt nghiệp THPT.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Chính, Giám đốc Trung tâm khảo thí và đánh giá chất lượng đào tạo, Đại học Quốc gia TP.HCM cho rằng, yêu cầu này “thiếu căn cứ khoa học”. Bởi mỗi kỳ thi có cách đánh giá kiến thức, kỹ năng khác nhau, mức độ khó dễ, phạm vi kiến thức kiểm tra khác nhau nên không có cơ sở đối sánh tương đương giữa kết quả các kỳ thi.

Hiện các trường chưa có số liệu cũ làm cơ sở phân tích vì kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay mới hoàn toàn so với các năm trước, thậm chí nếu vẫn giữ kỳ thi như cũ nhưng đề thi khác kết quả cũng sẽ khác.

Theo ông Chính, để có thể quy đổi về một thang điểm chung cần phải có phổ điểm các kỳ thi. Trên cơ sở này, các trường đối sánh, đưa ra các công thức và hệ số quy đổi gần đúng nhất. Chẳng hạn trường có thể so sánh mức điểm của nhóm 10% cao nhất, 10% kế tiếp… như thế nào, tương đồng bao nhiêu.

Ví dụ, kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TP.HCM rất hiếm thí sinh đạt 1.000/1.200 điểm. Trong khi đó số thí sinh đạt 28, 29 điểm 3 môn ở kỳ thi tốt nghiệp THPT rất nhiều. Do đó rất khó xác định thí sinh thi đánh giá năng lực 900 điểm tương đương với bao nhiêu điểm thi tốt nghiệp THPT.

Như vậy, ít nhất phải sau khi kỳ thi tốt nghiệp THPT có kết quả, Bộ GD&ĐT gửi dữ liệu phổ điểm cho các trường, họ mới có số liệu để làm việc đó. Dĩ nhiên tùy vào đặc điểm và phương thức tuyển sinh của mình, các trường sẽ có công thức quy đổi khác nhau. 

“Nếu vội vàng đưa ra phương pháp quy đổi phổ biến nhất, thiếu sự tính toán, đối sánh, kết quả quy đổi tương đương sẽ rất thiếu chính xác, thiệt thòi cho thí sinh khi xét tuyển”, ông Chính nhận định.

TS Lê Anh Đức, Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Đại học Kinh tế quốc dân thông tin, năm nay nhà trường dự kiến tuyển sinh theo các phương thức khác nhau như: Xét điểm thi tốt nghiệp THPT, xét tuyển kết hợp cho các nhóm đối tượng như các em có chứng chỉ SAT, ACT; các em có điểm thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy; kết hợp điểm thi tốt nghiệp THPT với chứng chỉ tiếng Anh quốc tế.

Để đưa ra được công thức quy đổi về thang điểm chung, cần sự kết hợp nhiều tiêu chí, như kết quả học tập, kết quả đầu ra của sinh viên trong những năm gần đây, từ đó tìm ra hệ số quy đổi phù hợp.

TS Anh Đức

“Dù theo phương thức nào, những đầu điểm này đều quy đổi về thang 30, sau đó nhà trường sẽ lấy mức điểm cao nhất để xét tuyển bình đẳng, công bằng giữa tất cả thí sinh”, TS Anh Đức nhấn mạnh.

Trưởng phòng Quản lý đào tạo lấy ví dụ, một thí sinh có nhiều đầu điểm khác nhau như: điểm thi tốt nghiệp THPT đạt 28, IELTS 7.0, điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội đạt 90. Như năm ngoái, thí sinh này sẽ nộp hồ sơ và tích vào nhiều đối tượng, mỗi đối tượng sẽ được nhà trường xét riêng. Như vậy, một thí sinh có thể cầm trong tay 3 giấy báo đủ điều kiện trúng tuyển.

“Năm nay sẽ không còn chuyện đó nữa vì sau khi quy đổi tương đương về thang 30, nhà trường sẽ lấy mức điểm cao nhất để xét tuyển, nghĩa là mỗi thí sinh chỉ trúng tuyển duy nhất ở một phương thức”, ông nói và nhận định, đây là điều rất khó.

Để đảm bảo công bằng cho thí sinh và đưa ra công công thức thuyết phục, Đại học Kinh tế quốc dân phải tập hợp đội ngũ chuyên gia nghiên cứu dựa trên sự kết hợp nhiều tiêu chí, như kết quả học tập, kết quả đầu ra của sinh viên trong những năm gần đây, từ đó tìm ra hệ số quy đổi phù hợp.

Việc quy đổi tương đương giữa các phương thức được hiểu là sự tương đương giữa năng lực học tập chứ không phải quy đổi tương đương về mặt số học. Ví dụ một thí sinh đạt 1500 SAT, ở top 5% thí sinh tốt nhất trong kỳ thi đó, khi quy đổi nhà trường sẽ có cách tính toán sao cho tương đương và không thiệt thòi cho thí sinh, chẳng hạn quy đổi sang top 5% thí sinh có điểm thi tốt nghiệp THPT cao nhất.

Dĩ nhiên nếu khảo sát các năm trước, những bạn nằm trong top điểm SAT từ 1500 trở lên nhưng kết quả học tập kém hơn các bạn thi tốt nghiệp THPT đạt 28 điểm trở lên, trường sẽ phải cân nhắc 1500 điểm SAT không thể tương ứng với các bạn 28 điểm.

Đến nay, Đại học Kinh tế quốc dân cơ bản tính toán xong công thức quy đổi phù hợp, dự kiến công bố tới thí sinh vào cuối tháng 3. Sau khi công bố, nhà trường có thể sẽ lấy ý kiến của thí sinh xem có hài lòng với những quy đổi ấy không trước khi đưa vào áp dụng.

Theo Thạc sĩ Cù Xuân Tiến, Trưởng phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên, trường Đại học Kinh tế – Luật (Đại học Quốc gia TP.HCM), tính chất các kỳ thi rất khác nhau nên giá trị điểm khó tương đồng.

“Nếu không có công thức hợp lý, những thí sinh thi đánh giá năng lực, tốt nghiệp THPT có thể bị bất lợi so với những bạn dùng điểm học bạ”, ông nói. Cách hợp lý nhất là tính toán trọng số các thành phần điểm dựa trên tính chất, độ khó các kỳ thi. Tuy nhiên, dù xử lý dữ liệu điểm những năm trước, so sánh tương quan giữa kết quả đầu vào với đầu ra để xem xét tỷ trọng, mức quy đổi thì cũng chỉ tương đối.

Với cách này, thạc sĩ Cù Xuân Tiến nhận định ngưỡng đầu vào ở các phương thức xét tuyển năm nay có thể biến động lớn. Điểm chuẩn các năm trước – vốn là dữ liệu tham khảo cho thí sinh, không còn nhiều giá trị. “Nói cách khác, điểm chuẩn năm nay sẽ khó dự đoán, thí sinh khó khăn khi đặt, sắp xếp nguyện vọng”, ông cho hay.

Khánh Huyền