Nhiều cơ hội cho doanh nghiệp ngành điện

Công ty cổ phần Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 hoàn thành mục tiêu lợi nhuận năm 2024 (Ảnh: Đức Thanh)

Bức tranh trầm lắng năm 2024

Nhìn lại năm 2024, các doanh nghiệp ngành điện chưa có nhiều đột phá về cả hoạt động kinh doanh, lẫn diễn biến giá cổ phiếu.

Quý III/2024 là quý kinh doanh đầu tiên trong năm ghi nhận nhiều doanh nghiệp ngành điện có lợi nhuận tăng trưởng tốt. Trong đó, với nhóm doanh nghiệp thủy điện, quý IV/2024, điều kiện thủy văn thuận lợi, hiện tượng El Nino chấm dứt và chuyển sang La Nina đã giúp doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận, như Thủy điện Hủa Na (HNA) có lợi nhuận tăng 75%, Thủy điện Thác Bà (TBC) lãi cao gấp 8 lần cùng kỳ…

Hay Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (POW) cũng có lợi nhuận quý III/2024 tăng trưởng đột biến, đạt 453 tỷ đồng, gấp 8 lần quý III/2023. Tuy nhiên, khoản lãi này chủ yếu đến từ doanh thu tài chính nhờ chênh lệch tỷ giá và lãi tiền gửi ngân hàng.

Còn CTCP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2 (NT2) ghi nhận lợi nhuận sau thuế quý III/2024 đạt 50,3 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm trước đó lỗ hơn 123 tỷ đồng.

Dù vậy, một quý kinh doanh khả quan khó lòng kéo được mặt bằng chung của toàn ngành.

NT2 vừa có cuộc họp HĐQT tổng kết năm 2024 với kết quả không mấy tích cực. Các con số cho thấy, năm 2024, sản lượng điện ước đạt 2,72 tỷ kWh, bằng 85% kế hoạch năm; tổng doanh thu đạt 6.093 tỷ đồng, bằng 96% kế hoạch năm; lợi nhuận trước thuế đạt 76 tỷ đồng, hoàn thành mục tiêu đề ra.

Tuy hoàn thành kế hoạch lợi nhuận năm 2024, nhưng nếu so với giai đoạn trước đây, khoản lợi nhuận này nằm ở đáy 10 năm.

Cuộc họp HĐQT NT2 cũng cho biết, kể từ khi Nhà máy Điện Nhơn Trạch 2 đi vào vận hành thương mại (năm 2011) đến nay, năm 2024 được xem là năm khó khăn nhất. Bên cạnh nguồn khí cung cấp giảm, sản lượng điện theo hợp đồng được phân bổ giảm đáng kể làm ảnh hưởng lớn đến tình hình sản xuất – kinh doanh.

Nhìn chung, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp điện năm 2024 khá ảm đạm, chủ yếu xuất phát từ môi trường huy động khắc nghiệt trong bối cảnh EVN gặp khó khăn tài chính.

Thủy điện ghi nhận sản lượng rất thấp trong 6 tháng năm 2024, cùng giá bán nhiều nhà máy giảm khi EVN cắt tỷ lệ Qm (sản lượng trên thị trường điện) từ 10% xuống 2%, giảm dư địa huy động giá cao của nhóm thủy điện. Trong khi đó, điện khí tiếp tục không được huy động trong bối cảnh thiếu khí và giá bán cao; điện than duy trì sản lượng tốt, nhưng biên lợi nhuận các nhà máy lại giảm mạnh trong bối cảnh giá đầu vào tăng và giá thị trường điện giảm.

Cơ hội nào cho doanh nghiệp điện năm 2025?

Với dự báo kinh tế năm 2025 tiếp tục tăng trưởng mạnh, Bộ Công thương đặt kịch bản cơ sở tăng trưởng tiêu thụ điện đạt mức 11-12%. Đây được xem là điểm tựa cho huy động vốn đầu tư dự án điện trong bối cảnh tăng trưởng nguồn điện chậm lại.

Bối cảnh tăng trưởng nguồn điện chậm hơn so với tốc độ tăng trưởng phụ tải là áp lực, nhưng cũng là cơ hội cho các nhà máy hưởng lợi từ xu hướng huy động tích cực hơn, đặc biệt khi Bộ Công thương đang tăng cường công tác chuẩn bị, quyết tâm không để xảy ra tình trạng thiếu điện như năm 2023.

Ngoài ra, việc EVN tăng giá điện bán lẻ sẽ cải thiện môi trường huy động các nhà máy từ năm 2025, tạo dư địa lớn hơn để huy động nhóm điện giá cao như điện khí.

Bên cạnh đó, Luật Điện lực sửa đổi được thông qua trong tháng 11/2024 đóng vai trò như một hành lang pháp lý tổng thể của ngành, bao quát được các chính sách lớn về quy hoạch phát triển điện lực, đầu tư xây dựng dự án điện và phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới.

Bên cạnh một số vấn đề nổi bật như cho phép phát triển điện hạt nhân, xóa bỏ bù chéo giá điện, cải cách thị trường điện…, Luật Điện lực sửa đổi tiếp tục đề cao vai trò của các nguồn điện năng lượng tái tạo, điện khí LNG và yêu cầu có những cơ chế để đẩy nhanh đầu tư các nguồn điện này.

Ngay sau khi thông qua Luật Điện lực, Chính phủ đã ban hành kế hoạch triển khai luật. Theo đó, quy định rõ về nội dung công việc và trách nhiệm đối với các thông tư, nghị định quan trọng của ngành. MBS cho rằng, đây sẽ là cơ sở quan trọng để các thông tư, nghị định được đẩy nhanh ban hành trong năm 2025, tạo ra môi trường đầu tư thông thoáng hơn, đặc biệt đối với nhóm điện năng lượng tái tạo và điện khí.

Trong chiến lược đầu tư ngành điện năm 2025, chuyên gia phân tích MBS lưu ý, nhà đầu tư có thể lựa chọn các cổ phiếu có tiềm năng tăng giá tốt trên mức định giá rẻ, đặc biệt là các đại diện nổi bật sở hữu những câu chuyện đầu tư dài hạn phù hợp với sự phát triển của nhóm điện gió và điện khí, cùng dự báo tăng trưởng lợi nhuận có sự phục hồi từ mức nền thấp dựa trên phân tích về xu hướng huy động. PC1, NT2 hay POW đều được đánh giá triển vọng khả quan trong năm 2025.

Chi tiết triển vọng từng nhóm trong ngành điện, MBS dự báo, năm 2025 sẽ là giai đoạn tái khởi động phát triển năng lượng tái tạo, trong khi về huy động, nhóm nhiệt điện sẽ được hưởng lợi. Từ năm 2025, ngành năng lượng tái tạo sẽ được hưởng lợi từ nhiều chính sách quan trọng đã và đang được đẩy nhanh ban hành, gồm cơ chế mua bán điện trực tiếp DPPA, tính toán sơ bộ về khung giá điện gió.

Mặt khác, nhóm phân tích cũng kỳ vọng sẽ có những kết luận cuối cùng và hướng xử lý cho nhóm năng lượng tái tạo sai phạm. Các yếu tố trên sẽ chấm dứt giai đoạn ảm đạm của ngành trong 3 năm vừa qua, khởi động lại quá trình phát triển của nhóm để phù hợp với các nhiệm vụ trong Quy hoạch Điện VIII.

Đối với nhóm điện khí, bên cạnh khơi thông về khung giá điện LNG, hỗ trợ triển khai các nhà máy mới, các doanh nghiệp cũng kỳ vọng phục hồi huy động sau giai đoạn huy động kém 2023-2024 do thiếu khí. Huy động điện than cũng kỳ vọng duy trì ở mức cao, trong bối cảnh cần dự phòng kịch bản thủy văn kém thuận lợi từ quý II/2025.