Nhận diện cán bộ trọng liêm sỉ, danh dự

Trao đổi với Báo Giao thông, PGS.TS Vũ Văn Phúc, Phó chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng biên tập Tạp chí Cộng sản cho rằng, nội dung này nên được đưa thành chương trình chính trong đào tạo bồi dưỡng cán bộ các cấp.

Ai đánh giá liêm sỉ, danh dự?

Theo ông, việc ban hành chỉ thị có ý nghĩa thế nào trong thời điểm hiện nay?

Đảng ta đặc biệt quan tâm xây dựng và thực hành đạo đức cách mạng, trong đó có phẩm chất liêm, chính trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, coi đó là một nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Khi cán bộ, đảng viên gương mẫu trong tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, họ trở thành tấm gương cho nhân dân noi theo, từ đó củng cố niềm tin của nhân dân vào đảng và chính quyền.

Việc này cũng sẽ góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự thoái hóa, biến chất, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Chỉ thị yêu cầu cán bộ, đảng viên phải trọng liêm sỉ, danh dự. Theo ông, làm sao để nhận diện được một người có trọng liêm sỉ, danh dự hay không?

Cán bộ trọng liêm sỉ sẽ luôn tôn trọng và thực hiện đúng các quy định của pháp luật và các quy định nội bộ của tổ chức, không lợi dụng quyền lực để vụ lợi cá nhân. Họ luôn thực hiện công việc với thái độ nghiêm túc, trung thực và tận tâm.

Khi phải đối mặt với cám dỗ hay tình huống có thể gây tổn hại đến danh dự, người trọng liêm sỉ sẽ kiên quyết từ chối và không tham gia vào hành vi sai trái. Họ sẽ không bị ảnh hưởng bởi áp lực bên ngoài, luôn đặt lợi ích chung lên trên lợi ích cá nhân.

Cán bộ có liêm sỉ sẽ đảm bảo mọi quyết định, hành động của mình đều minh bạch, công khai và có thể được kiểm tra, giám sát một cách dễ dàng; không tham gia vào các hoạt động tham nhũng, lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân.

Cán bộ trọng liêm sỉ là người không chối bỏ trách nhiệm khi có sai sót và học hỏi từ những phê bình để hoàn thiện bản thân. Họ dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám chịu trách nhiệm, vì lợi ích chung.

Nhưng ai sẽ là người đánh giá một cán bộ có trọng liêm sỉ, danh dự hay không, thưa ông?

Việc này sẽ giao cho những người lãnh đạo hoặc cấp trên có trách nhiệm theo dõi, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ và đạo đức công vụ của cán bộ, từ đó xác định phẩm hạnh của họ.

Đồng nghiệp và cấp dưới cũng là một nguồn quan trọng để đánh giá liêm sỉ và danh dự của cán bộ. Một cán bộ có phẩm hạnh sẽ được đồng nghiệp và cấp dưới tôn trọng và đánh giá cao về sự công bằng và chính trực trong công việc.

Đối với cán bộ trong các cơ quan Nhà nước, nhân dân là những người trực tiếp chịu ảnh hưởng từ các quyết định của cán bộ. Nhận xét từ người dân về cán bộ cũng phản ánh phần nào đạo đức và danh dự của người đó.

Cụ thể hóa các tiêu chuẩn liêm, chính

Theo ông, việc thực hiện giáo dục cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư nên như thế nào?

Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đa dạng hóa các hình thức, phương pháp quán triệt, tạo cơ sở thống nhất và nâng cao nhận thức vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng về sự liêm, chính của đội ngũ cán bộ trong thời kỳ phát triển mới của đất nước.

Thứ hai, cụ thể hóa tiêu chuẩn của từng chức danh cán bộ các cấp, nhấn mạnh những nội dung về sự liêm, chính.

Thiết lập khung khổ thể chế kiểm soát quyền lực đủ mạnh với các cơ chế, nguyên tắc chặt chẽ và khả thi để bảo đảm việc thực thi liêm, chính và nghiêm trị những hành vi bất liêm, bất chính, theo phương châm “từ trên xuống, từ dưới lên, từ trong ra, từ ngoài vào”; phát huy hơn nữa vai trò và dựa vào nhân dân trong kiểm soát quyền lực, nhằm bảo đảm sự liêm, chính.

Trên cơ sở tiêu chuẩn của từng chức danh cán bộ, cần xác định rõ những yêu cầu cơ bản đối với cán bộ nguồn, nhất là yêu cầu về tố chất liêm, chính.

Thứ ba, tập trung thực hiện các giải pháp nhằm phát huy mạnh mẽ vai trò của việc tự học tập, tự rèn luyện để củng cố, nâng cao sự liêm, chính của từng cán bộ.

Thứ tư, hạn chế và loại trừ những tác động tiêu cực từ “quan hệ, tiền tệ, hậu duệ, cục bộ” đối với công tác cán bộ; cổ vũ, động viên các tổ chức trong hệ thống chính trị và nhân dân tích cực tham vào việc bảo đảm sự liêm, chính của cán bộ.

Theo ông, việc kiểm tra, giám sát nội dung thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư của các cán bộ đảng viên nên được tiến hành ra sao?

Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát của cấp ủy các cấp đối với việc tiếp tục bảo đảm sự liêm, chính của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức là điều rất cần.

Cấp ủy các cấp cần chủ động lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đối với việc bảo đảm sự liêm, chính của đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức; khen thưởng những tổ chức, cán bộ tiêu biểu.

Xử lý kịp thời, nghiêm minh những cán bộ có hành vi bất liêm, bất chính. Đồng thời, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nghiêm phương châm “vừa xây, vừa chống”, trong đó “xây” là chủ yếu, dùng “xây” để “chống”.

Tuy nhiên, tùy từng điều kiện cụ thể mà có các hoạt động bảo đảm sự liêm, chính cho thích hợp.

Cán bộ phải sống được bằng lương

Bộ Chính trị yêu cầu đưa nội dung thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và giáo dục liêm chính vào chiến lược, kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế – xã hội của bộ, ngành, địa phương. Theo ông, việc này có ý nghĩa thế nào?

Phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí song hành cùng phát triển kinh tế – xã hội đã là thực tiễn diễn ra tại Việt Nam trong suốt gần 40 năm đổi mới, đặc biệt là từ Đại hội Đảng lần thứ XIII (đầu năm 2021) đến nay.

Để bộ máy vận hành tốt thì con người (cán bộ, công chức, viên chức) đóng vai trò rất quan trọng. 

Nếu cán bộ, công chức, viên chức ở bộ ngành, địa phương nào có đạo đức tốt, liêm chính chắc chắn sẽ cố gắng, cống hiến, từ đó công việc sẽ hanh thông, giúp phát kinh tế – xã hội phát triển.

Thực tiễn cho thấy, nơi nào phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí tốt thì kết quả phát triển kinh tế – xã hội cũng khởi sắc.

Theo ông, để cán bộ không cần tham nhũng thì nên có giải pháp gì?

Để thực hiện việc này, theo tôi, những cán bộ, đặc biệt là cán bộ chủ chốt được lựa chọn phải thật sự là người có đức, có tài, liêm chính và thực sự phục vụ đất nước.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói cái “đức” là gốc của cán bộ. Nếu như không đào tạo chuẩn chỉnh, cán bộ, đảng viên sẽ có suy nghĩ lệch lạc, nhận thức chưa đầy đủ, dễ bị suy thoái.

Tiếp đến là cần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện chế độ tiền lương hợp lý, nâng cao mức sống của người lao động. Làm sao cán bộ công chức phải sống được bằng lương, mức thu nhập tương đương với mức khá trong toàn xã hội.

Cảm ơn ông!