Nhầm lẫm cúm mùa và bệnh lý hô hấp

Gặp họa vì tự ý uống thuốc điều trị cúm

Anh T.V.D., 35 tuổi làm việc trong ngành xây dựng, thường xuyên tiếp xúc với khói bụi. Khoảng một tháng nay, anh bắt đầu có các triệu chứng nghẹt mũi nặng, sổ mũi, đau họng, đau đầu, sốt và ớn lạnh.

Ảnh minh họa.

Do nghĩ rằng mình bị cúm trong đợt cao điểm vào cuối tháng 2, anh đã tự mua thuốc để điều trị. Tuy nhiên, các triệu chứng không những không giảm, mà còn trở nên nghiêm trọng hơn, với đờm vàng, sốt kéo dài, đau nhức vùng trán và hai bên má.

Đến khi cơn đau nhức vùng trán và nửa đầu trở nên dữ dội, anh D. quyết định đến viện khám.

Tại đây, các bác sỹ đã thực hiện các xét nghiệm và chẩn đoán anh bị viêm xoang cấp mủ, một biến chứng thường gặp của viêm xoang cấp tính không được điều trị kịp thời. Điều đáng nói, kết quả xét nghiệm cúm lại âm tính, chứng tỏ việc tự điều trị cúm trước đó là không đúng hướng.

Theo ThS.BS.CKI Nguyễn Trung Nguyên, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân cho hay, viêm xoang cấp mủ là tình trạng niêm mạc mũi họng bị sung huyết, phù nề và đọng mủ, gây tắc nghẽn và viêm nhiễm nặng.

Viêm xoang cấp tính nếu không được điều trị đúng cách sẽ dẫn đến tình trạng này, làm cho bệnh nhân cảm thấy đau nhức dữ dội ở vùng trán, má, và thậm chí có thể gây sốt cao.

Anh D. đã được các bác sỹ tiến hành hút rửa mũi xoang để làm sạch và thông thoáng đường thở, giảm triệu chứng và cải thiện khả năng điều trị.

Bác sỹ cũng kê đơn thuốc điều trị và hướng dẫn anh D. rửa mũi xoang bằng nước muối sinh lý hàng ngày để giảm nguy cơ viêm nhiễm, đồng thời khuyến cáo anh tránh tiếp xúc với môi trường khói bụi và tái khám theo lịch hẹn.

Trường hợp của anh T.V.D. không phải là hiếm gặp. Việc tự chẩn đoán và tự điều trị bệnh khi không hiểu rõ về các triệu chứng dễ dẫn đến sai lầm nghiêm trọng. Mặc dù cúm và viêm mũi họng có nhiều triệu chứng tương tự nhau, nhưng cách điều trị lại hoàn toàn khác biệt.

Trong khi thuốc điều trị cúm thường chỉ giúp làm giảm các triệu chứng do virus gây ra, viêm mũi họng do vi khuẩn hoặc viêm xoang cần phải sử dụng thuốc kháng sinh hoặc các biện pháp điều trị đặc hiệu hơn.

Nếu sử dụng thuốc sai cách, không những không giúp cải thiện bệnh mà còn có thể gây biến chứng nghiêm trọng, như viêm xoang cấp mủ, viêm phổi, thậm chí là nhiễm trùng huyết.

Việc tự ý dùng thuốc mà không có sự tư vấn của bác sỹ có thể dẫn đến kháng thuốc, rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột, hay làm suy yếu hệ miễn dịch.

Do đó, khi có dấu hiệu của bệnh lý tai mũi họng, người bệnh không nên tự ý mua thuốc hoặc chẩn đoán bệnh cho mình, mà cần thăm khám bác sỹ chuyên khoa để có phương pháp điều trị chính xác.

Bác sỹ Nguyễn Trung Nguyên, chuyên gia Tai mũi họng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh khuyến cáo rằng, khi các triệu chứng như ho, sốt, nghẹt mũi, sổ mũi kéo dài từ 3 ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm, người bệnh nên đi khám bác sỹ để được chẩn đoán chính xác. Nếu xuất hiện các triệu chứng như khó thở, đau đầu dữ dội, sưng mặt, đau họng nặng, cần đến bệnh viện ngay để tránh các biến chứng nghiêm trọng.

Để phòng ngừa bệnh, đặc biệt trong mùa dịch cúm và thời điểm giao mùa, mọi người nên rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang khi ra ngoài, và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh. Việc tiêm phòng cúm hàng năm cũng là một cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.

Việc tự chẩn đoán và tự điều trị bệnh khi không có kiến thức chuyên môn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Trong khi nhiều người dễ nhầm lẫn giữa các triệu chứng của viêm mũi họng và cúm, việc đi khám bác sỹ kịp thời và tuân thủ phương pháp điều trị chính xác là rất quan trọng.

Việc nâng cao nhận thức về các bệnh lý tai mũi họng và các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc phải các biến chứng nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe của người dân.

80% ca mù lòa ở Việt Nam có thể phòng ngừa nếu phát hiện sớm

Thông tin này được báo cáo tại Hội nghị tổng kết công tác phòng chống mù lòa năm 2024 và triển khai kế hoạch hoạt động năm 2025 của Bệnh viện Mắt Hà Nội.

Theo lãnh đạo Bệnh viện Mắt Hà Nội, hiện tại ở Việt Nam có khoảng 2 triệu người mù và thị lực kém. Trong đó, khoảng một phần ba số người này thuộc diện nghèo, không có đủ điều kiện tiếp cận với các dịch vụ y tế. Đặc biệt, có đến 80% trường hợp mù ở Việt Nam có thể phòng tránh được nếu phát hiện và điều trị kịp thời.

Các bệnh lý gây mù phổ biến như đục thể thủy tinh, thoái hóa hoàng điểm tuổi già, glocom, tật khúc xạ… nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, có thể giúp bảo tồn thị lực. Do đó, việc tiếp cận với các biện pháp phòng ngừa và dịch vụ điều trị hiệu quả ngay từ đầu là cực kỳ quan trọng.

Tuy nhiên, thực tế tại nhiều địa phương, đặc biệt là tuyến y tế cơ sở, vẫn còn thiếu trang thiết bị và bác sỹ chuyên khoa mắt.

Một số nơi có bác sỹ chuyên khoa mắt nhưng lại thiếu các thiết bị y tế hiện đại, dẫn đến việc không thể đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh, gây khó khăn cho người dân trong việc điều trị kịp thời. Đây là vấn đề nghiêm trọng, đặc biệt là đối với người nghèo và những người ở vùng sâu, vùng xa, khi họ không có điều kiện lên tuyến trên để được khám chữa bệnh.

Ngoài ra, tình trạng thiếu nhân lực và trang thiết bị y tế ở tuyến cơ sở cũng dẫn đến việc thiếu các dịch vụ chăm sóc mắt đầy đủ, không thể đáp ứng được các chương trình chăm sóc mắt cộng đồng. Điều này khiến cho người dân khó tiếp cận các dịch vụ chăm sóc mắt chất lượng, tạo áp lực lớn cho các bệnh viện tuyến trên, dẫn đến tình trạng quá tải.

Trước thực trạng trên, Bệnh viện Mắt Hà Nội và Ban Chủ nhiệm chương trình phòng chống mù lòa đã phối hợp với các Trung tâm Y tế và truyền thông phòng chống mù lòa qua hệ thống loa đài tại các trạm y tế, nhằm nâng cao nhận thức về các biện pháp phòng, chống mù lòa cho người dân.

Vào năm 2025, Sở Y tế Hà Nội đã chỉ đạo Bệnh viện Mắt Hà Nội phối hợp với 30 trung tâm y tế của các quận, huyện, thị xã để triển khai kế hoạch khám sàng lọc, phát hiện các bệnh lý gây mù, đồng thời tư vấn và khuyến khích người dân đi điều trị kịp thời.

Cụ thể, kế hoạch sẽ tập trung vào việc khám và quản lý bệnh glocom, điều trị các bệnh võng mạc do đái tháo đường, cũng như đẩy mạnh công tác giải phóng mù lòa. Dự kiến trong năm 2025, chương trình sẽ khám sàng lọc và điều tra tại 627 xã, phường thuộc 30 quận, huyện, thị xã của Hà Nội.

Ngoài ra, những bệnh nhân mắc các bệnh lý thông thường sẽ được tư vấn điều trị tại các cơ sở y tế tuyến dưới, còn những trường hợp nặng hơn như đục thể thủy tinh, glocom, mộng thịt, quặm, bệnh dịch kính võng mạc, và bệnh mắt ở trẻ em sẽ được chuyển đến Bệnh viện Mắt Hà Nội để điều trị chuyên sâu.

Những biện pháp này sẽ giúp giảm thiểu tình trạng mù lòa ở Việt Nam, bảo vệ được thị lực cho hàng triệu người dân, đặc biệt là những đối tượng dễ bị tổn thương. Tuy nhiên, để đạt được thành công, rất cần sự phối hợp giữa các cơ sở y tế, chính quyền và cộng đồng trong việc nâng cao nhận thức, cải thiện cơ sở vật chất và cung cấp dịch vụ y tế kịp thời cho người dân.

Bệnh nhân nguy kịch do sốc phản vệ

Một bệnh nhân nam 58 tuổi ở TP.Thái Bình đã rơi vào tình trạng nguy kịch sau khi tiêm thuốc kháng sinh Tenamyd Cefotaxime. Nhờ sự phản ứng nhanh chóng và kịp thời của đội ngũ bác sỹ, bệnh nhân đã được cứu sống và vượt qua cơn nguy hiểm trong gang tấc.

Vào ngày nhập viện, bệnh nhân V.T.H, 58 tuổi, sống tại TP Thái Bình, đến bệnh viện với các triệu chứng ho khạc đờm nhiều, khó thở và sốt.

Sau khi thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng, các bác sỹ chẩn đoán ông bị viêm phổi và tiến hành điều trị bằng kháng sinh. Một trong những loại thuốc được chỉ định cho bệnh nhân là Tenamyd Cefotaxime.

Tuy nhiên, sau khi tiêm thuốc kháng sinh này, bệnh nhân xuất hiện phản ứng dị ứng nghiêm trọng với các dấu hiệu như sẩn ngứa, khó thở và huyết áp giảm mạnh. Các bác sỹ nhanh chóng xác định đây là một trường hợp sốc phản vệ nặng, một tình trạng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Ngay lập tức, bệnh viện đã kích hoạt báo động đỏ, huy động toàn bộ đội ngũ bác sỹ, y tá và các nhân viên y tế để có mặt tại giường bệnh nhân. Các bác sỹ bắt đầu thực hiện các biện pháp cấp cứu đồng bộ để chống lại phản ứng sốc phản vệ của bệnh nhân.

Những biện pháp cấp cứu bao gồm: cung cấp ô-xy cho bệnh nhân, bù dịch qua các đường truyền tĩnh mạch, sử dụng thuốc vận mạch Adrenalin để ổn định huyết áp và tình trạng thở, đồng thời thực hiện các biện pháp hỗ trợ như đặt thông tiểu. Chỉ sau khoảng 30 phút, bệnh nhân bắt đầu có huyết áp ổn định hơn, tình trạng khó thở thuyên giảm và các triệu chứng dị ứng giảm đi rõ rệt.

Mặc dù tình trạng bệnh nhân vẫn còn nghiêm trọng và cần được theo dõi sát sao, các bác sỹ không ngừng tiếp tục cấp cứu theo phác đồ điều trị sốc phản vệ. Sau một thời gian, huyết áp, nhịp tim và nhiệt độ của bệnh nhân dần ổn định. Khi tình trạng bệnh nhân không còn nguy hiểm đến tính mạng, bệnh viện đã chuyển bệnh nhân lên tuyến trên để tiếp tục theo dõi và điều trị.

Theo thông tin từ người nhà bệnh nhân, sức khỏe của ông V.T.H đã có sự tiến triển rất tốt. Sau khi vượt qua cơn nguy kịch, bệnh nhân đã có thể nói chuyện bình thường, tự ăn uống và không còn gặp phải những triệu chứng trước đó. Gia đình bệnh nhân đã gửi lời cảm ơn chân thành tới đội ngũ y bác sỹ, vì nhờ sự nhanh nhạy và kịp thời trong việc cấp cứu, bệnh nhân mới có thể vượt qua tình huống hiểm nghèo.

Sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng và đe dọa tính mạng, có thể xảy ra sau khi tiêm một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc kháng sinh. Các triệu chứng của sốc phản vệ có thể bao gồm sẩn ngứa, khó thở, sưng phù, hạ huyết áp và mạch nhanh. Nếu không được cấp cứu kịp thời, sốc phản vệ có thể dẫn đến suy đa tạng và tử vong.

Để phòng tránh tình trạng này, các bác sỹ khuyến cáo người bệnh cần thông báo đầy đủ cho bác sỹ về tiền sử dị ứng thuốc, cũng như các triệu chứng bất thường khi sử dụng thuốc. Việc phát hiện và xử lý sớm những phản ứng dị ứng có thể giúp cứu sống bệnh nhân trong nhiều tình huống khẩn cấp.