Nhà Trắng thắng lợi kế hoạch ngân sách

Chỉ vài giờ trước khi chính phủ Mỹ đóng cửa vào lúc 0 giờ ngày 15.3 (giờ địa phương), một nhóm thượng nghị sĩ Dân chủ bất ngờ quay sang ủng hộ kế hoạch ngân sách cho đến hết tài khóa 2025, giúp dự luật này được thông qua sau nhiều diễn biến gay cấn. Theo CNN, với tỷ lệ ủng hộ 54-46 tại Thượng viện, dự luật sau đó được chuyển đến Tổng thống Donald Trump để ký ban hành.

Nhóm nghị sĩ “quay xe”

Trước đó, dự luật được thông qua tại Hạ viện ngày 11.3 với tỷ lệ khá sít sao là 217-213, với chỉ một nghị sĩ Dân chủ ủng hộ. Sau phiên bỏ phiếu, Hạ viện bước vào thời gian tạm nghỉ nên Thượng viện chỉ còn 2 lựa chọn là thông qua dự luật hoặc để chính phủ tạm thời đóng cửa. Đảng Dân chủ vốn muốn một dự luật ngân sách tạm thời trong 30 ngày, nhằm giúp các nhà đàm phán lưỡng đảng có thêm thời gian đạt thỏa thuận về dự luật chi tiêu 6 tháng với số tiền 1.700 tỉ USD.

Nhiều thượng nghị sĩ Dân chủ phản đối dự luật chi tiêu 6 tháng, bởi nó không gồm bất kỳ nội dung nào do đảng yêu cầu. Theo tờ The Hill, dự luật tăng chi tiêu quốc phòng thêm 6 tỉ USD, tăng ngân sách cho lực lượng chấp pháp tại biên giới và cắt giảm 13 tỉ USD chi tiêu không liên quan quốc phòng. Đáng lo hơn cho đảng Dân chủ là dự luật không gồm các chỉ thị cụ thể về việc chi tiền như thế nào, có thể cho phép chính quyền Tổng thống Trump chuyển ngân sách sang các chương trình mà họ ưu tiên, thay vì những chương trình do đảng Dân chủ thúc đẩy.

Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer từng muốn ngăn chặn dự luật, nhưng vào giờ chót đã cùng 8 thượng nghị sĩ trong đảng và một nghị sĩ độc lập thân với đảng này bỏ phiếu ủng hộ. Đây là bước bỏ phiếu thủ tục để xem xét có đưa một dự luật ra bỏ phiếu tại Thượng viện hay không. Trong bước này, một dự luật sẽ cần sự ủng hộ của ít nhất 60 thượng nghị sĩ để có thể đưa ra bỏ phiếu. Kết quả là có 62 phiếu ủng hộ và 38 phiếu chống.

Nội bộ đảng Dân chủ bất đồng

Phát biểu trước phiên bỏ phiếu, ông Schumer cho biết ông muốn chính phủ tiếp tục mở cửa. “Tôi tin rằng đó là cách tốt nhất để giảm thiểu tác hại từ chính quyền của ông Trump gây ra cho người dân Mỹ”, ông chia sẻ. Thừa nhận dự luật từ Hạ viện chuyển lên là “rất tồi tệ”, ông cảnh báo rằng hậu quả của việc chính phủ đóng cửa sẽ “tồi tệ hơn rất nhiều”. Theo ông, việc chính phủ đóng cửa sẽ cho phép ông Trump và tỉ phú Elon Musk, người phụ trách Ban Hiệu quả chính phủ, “được toàn quyền phá hủy các dịch vụ quan trọng của chính phủ với tốc độ nhanh hơn đáng kể so với hiện tại”.

Trừ nhóm lãnh đạo của ông Schumer, nhiều đảng viên Dân chủ tại Thượng viện cũng như Hạ viện đều phẫn nộ sau phiên bỏ phiếu, điều mà họ coi là sự đầu hàng thực sự đầu tiên của đảng này. Hạ nghị sĩ Alexandria Ocasio-Cortez cho rằng ông Schumer gây ra “cảm giác phẫn nộ và phản bội sâu sắc” trong đảng.

“Và điều này không chỉ liên quan những người theo đảng Dân chủ cấp tiến. Đây là vấn đề chung của toàn bộ đảng”, bà nhấn mạnh và cho rằng kết quả bỏ phiếu là “cú tát lớn vào mặt” đảng này. Thậm chí, nhóm vận động Pass the Torch của đảng Dân chủ kêu gọi ông Schumer từ chức. Tuy nhiên, ông Schumer cho biết việc bỏ phiếu ủng hộ thực sự là lựa chọn khả thi duy nhất và khẳng định rằng nhiều nghị sĩ Dân chủ vẫn ủng hộ ông.