SIM rác, cuộc gọi lừa đảo đang là vấn nạn gây nhiều bất ổn cho xã hội. Để giải quyết vấn đề này, Bộ TT&TT đã thực hiện những biện pháp quyết liệt, tiến hành thanh tra toàn quốc các đại lý và nhà mạng để phát hiện và xử lý những sai phạm về đăng ký thông tin thuê bao. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Bộ TT&TT, các nhà mạng đã cam kết dừng hợp đồng với các đại lý và chỉ tập trung vào các chuỗi phân phối có kiểm soát được. Đây có thể là bước ngoặt trong cuộc chiến chống SIM rác, cuộc gọi rác và cuộc gọi lừa đảo. VietNamNet thông tin đến độc giả loạt bài về vấn đề này.
Theo thống kê của cơ quan công an, tội phạm trên không gian mạng gia tăng nhanh sau đại dịch Covid, trong khi đó tội phạm truyền thống có xu hướng giảm. Các đối tượng tội phạm mạng sử dụng SIM rác và tài khoản ngân hàng rác để thực hiện các hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, gây nhiều khó khăn cho cơ quan điều tra.
Cuối tháng 8/2023, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện về việc tăng cường các giải pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hoạt động tín dụng đen. Công điện lưu ý, thời gian gần đây xuất hiện một số phương thức, thủ đoạn mới, biến tướng, lợi dụng công nghệ cao, núp bóng doanh nghiệp thực hiện các hành vi cho vay, đòi nợ trái pháp luật gây bức xúc dư luận, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự.
Thủ tướng chỉ đạo, Bộ TT&TT phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an ứng dụng dữ liệu dân cư đẩy mạnh công tác rà soát, xác thực các thuê bao Internet, thuê bao di động, loại bỏ ngay các SIM “rác”, không để các đối tượng lợi dụng hoạt động tín dụng đen.
Dừng phát triển SIM qua đại lý
Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Đức Long cho hay, SIM rác đang gây nhiều hệ lụy cho xã hội và Bộ TT&TT sẽ chỉ đạo các nhà mạng phải xử lý vấn nạn này. Mỗi tháng có khoảng 1,5 triệu SIM được các nhà mạng phát hành ra thị trường. Trong đó, khoảng 80% SIM được bán ra từ các đại lý, 20% còn lại được bán từ các kênh chuỗi như các hệ thống cửa hàng điện máy và qua kênh phân phối của chính các nhà mạng.
“Hiện vẫn còn tình trạng đại lý thuê người đăng ký SIM với đầy đủ thông tin, có thể đối soát với Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, sau đó bán lại cho người dùng khác. Trước thực trạng trên, Bộ TT&TT đã làm việc với các nhà mạng và yêu cầu chấn chỉnh. Tất cả nhà mạng cam kết với Bộ TT&TT sẽ dừng các đại lý phát triển SIM. Như vậy, kể từ ngày 10/9, chỉ tập trung vào các kênh chuỗi”, Thứ trưởng Phạm Đức Long nói.
Thay vì sử dụng kênh đại lý, các nhà mạng sẽ tập trung vào việc phát triển kênh phân phối của doanh nghiệp mình và những kênh chuỗi có uy tín. Các doanh nghiệp sẽ cân nhắc những kênh nào đảm bảo giám sát, kiểm soát được mới phát triển thuê bao. Chỉ có phát triển thuê bao một cách chặt chẽ mới hạn chế được tình trạng SIM rác, SIM không chính chủ ra thị trường.
“Bộ TT&TT sẽ xử lý rất nghiêm theo Nghị định 14/2022. Nếu phát hiện, sẽ đình chỉ doanh nghiệp phát triển thuê bao từ 3-12 tháng tuỳ theo mức độ vi phạm của các nhà mạng”, Thứ trưởng Phạm Đức Long nhấn mạnh.
Chia sẻ với VietNamNet, đại diện VinaPhone cho biết đã thực hiện nghiêm túc theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ TT&TT để ngăn chặn SIM rác. VinaPhone đã thông báo và thực hiện cắt quyền kích hoạt SIM cho các đại lý.
Cũng như VinaPhone, đại diện MobiFone khẳng định đã thông báo dừng hợp đồng với các đại lý SIM. Khách hàng có thể mua SIM ở các đại lý nhưng phải đến các điểm giao dịch của MobiFone để kích hoạt SIM mới. Bên cạnh đó, MobiFone triển khai sử dụng kênh chuỗi có kiểm soát là Thế Giới Di Động, FPT Shop… để làm kênh phân phối.
Đại diện MobiFone cho biết: “Hiện trên thị trường vẫn còn một lượng SIM do được thuê người khác đứng tên rồi bán ra thị trường. Vì vậy, sau ngày 10/9, sẽ vẫn còn hiện tượng các đại lý bán SIM kích hoạt sẵn”.
Đại diện Viettel cũng khẳng định đã thông báo cho các đại lý SIM thẻ và cắt quyền được kích hoạt thuê bao mới của các đại lý này. Bên cạnh đó, Viettel lựa chọn Thế Giới Di Động và Viettel Post là kênh chuỗi có kiểm soát làm kênh phân phối SIM.
Đại lý SIM vi phạm sắp bị xử phạt
Thứ trưởng Phạm Đức Long cho biết, hiện có tình trạng nhiều người sẵn sàng đứng hộ tên để đăng ký thuê bao. Điều này dẫn đến một thuê bao có thông tin đăng ký thật, tên tuổi, địa chỉ thật nhưng thực ra nằm trong tay người sử dụng khác. Do vậy, một bộ phận người dùng đã tiếp tay dẫn đến vấn nạn SIM không chính chủ.
Trước đó, Cục Viễn thông (Bộ TT&TT) cho biết sẽ xử lý nghiêm các đối tượng lấy thông tin cá nhân để đăng ký hộ SIM điện thoại cho người khác. Sau khi SIM được đăng ký và đưa cho người khác sử dụng, có thể họ sẽ gặp phải trường hợp người dùng số điện thoại đó lợi dụng việc này để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Người đứng tên SIM sẽ phải đối diện với việc xử lý của các cơ quan chức năng khi bị tra cứu.
Mới đây, Bộ TT&TT đã triển khai 82 đoàn thanh tra việc chấp hành pháp luật về quản lý thông tin thuê bao dịch vụ viễn thông di động mặt đất tại nhiều tỉnh thành, địa phương. Hoạt động thanh tra được thực hiện đồng loạt trên cả nước với 8 doanh nghiệp viễn thông di động, chi nhánh, điểm cung cấp dịch vụ viễn thông và các tổ chức, cá nhân đăng ký số lượng lớn SIM thuê bao.
Đối tượng thanh tra là các tổ chức, cá nhân đăng ký nhiều SIM thuê bao, các điểm cung cấp dịch vụ viễn thông sử dụng trái phép thông tin của tổ chức/cá nhân hoặc sử dụng thông tin của mình để đăng ký, kích hoạt trước nhiều SIM, lưu thông ra thị trường. Trong đó, bao gồm cả các điểm cung cấp dịch vụ do doanh nghiệp viễn thông thiết lập.
Mục đích của đợt thanh tra diện rộng nhằm xử lý nghiêm tình trạng lợi dụng, sử dụng thông tin của người khác để đăng ký SIM thuê bao, cố tình đăng ký nhiều SIM để lưu thông ra thị trường nhưng không thực hiện chuyển quyền sử dụng.
Đặc biệt, đợt thanh tra còn làm rõ những trường hợp sử dụng SIM đăng ký thông tin của người khác. Các SIM vi phạm quy định pháp luật về quản lý thông tin thuê bao sẽ bị áp dụng biện pháp đình chỉ hoạt động.
Đây là lần thứ 2, Bộ TT&TT nhắm đến thanh tra các đại lý trên diện rộng. Trước đó, từ ngày 1/10/2019 – 20/11/2019, Bộ TT&TT đã thanh tra diện rộng quản lý thông tin thuê bao di động. Sau quá trình thanh tra, các sở TT&TT đã xử phạt 12 chi nhánh và 21 điểm cung cấp dịch vụ viễn thông với tổng số tiền là 417,25 triệu đồng.
Chia sẻ với VietNamNet ngày 13/9 về chiến dịch thanh tra toàn quốc lần này, ông Đỗ Hữu Trí, Phó Chánh thanh tra Bộ TT&TT khẳng định, chiến dịch thanh tra và các hoạt động nhằm loại bỏ SIM rác chắc chắn sẽ tác động mạnh đến các đại lý. Quá trình thanh tra đã phát hiện ra rất nhiều sai phạm của các đại lý. Vì vậy, chắc chắn Thanh tra Bộ TT&TT sẽ ra quyết định xử phạt các đại lý này. Ngoài ra, có thể xem xét các hình phạt bổ sung với các đại lý.
Trước đó, Cục Viễn thông cho hay: “Bộ TT&TT đã yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông phải xử lý nghiêm theo chỉ đạo của Chính phủ. Trong quá trình thanh tra, nếu phát hiện các sai phạm cố tình giả mạo giấy tờ để đăng ký thông tin thuê bao, lợi dụng, sử dụng trái phép thông tin của người khác để đăng ký, kích hoạt SIM, gây ra hậu quả thì tùy theo mức độ vi phạm, đoàn Thanh tra sẽ chuyển cho cơ quan công an để tiếp tục xử lý”.
Bài 2: Sau “liều thuốc mạnh”, đại lý SIM thẻ sẽ “vào khuôn khổ”?
