Người thực sự đứng sau là ai khi Nhà Trắng bất ngờ nói tỷ phú Elon Musk chẳng là “sếp lớn”, không có quyền lực?

Tỷ phú Elon Musk không phải người đứng đầu DOGE như những tuyên bố mà Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần đưa ra. (Nguồn: X)

Bộ Hiệu quả chính phủ (DOGE), cơ quan do Tổng thống Mỹ Donald Trump thành lập với mục tiêu cắt giảm chi tiêu chính phủ, đang mở rộng ảnh hưởng trong chính quyền liên bang, nhưng vẫn còn một câu hỏi quan trọng: ai thực sự là người chịu trách nhiệm với cơ quan này?

Tổng thống Trump đã nhiều lần tuyên bố ông Elon Musk là người điều hành mọi việc của DOGE, nhưng những hồ sơ chính thức, mới được đệ trình lên tòa án liên bang ngày 17/2, đã làm sáng tỏ vị trí thực sự của tỷ phú công nghệ này.

Vai trò thực sự của tỷ phú Musk

Theo hồ sơ có chữ ký của Giám đốc Phòng Hành chính Nhà Trắng Joshua Fisher, ông Musk là nhân viên chính phủ đặc biệt nhưng không phải là chính thức mà là “cố vấn cấp cao cho tổng thống”.

Hãng Reuters dẫn thông tin trong tài liệu nói rõ, giống như các cố vấn cấp cao khác của Nhà Trắng, ông Musk không có thẩm quyền thực tế hoặc chính thức để tự đưa ra các quyết định cấp chính phủ. Tỷ phú này chỉ có thể cố vấn và truyền đạt các chỉ thị của Tổng thống Trump.

Ông Fisher xác nhận, tỷ phú Musk không phải là nhân viên của DOGE cũng như không phải là người quản lý chính thức cơ quan này. Tuy nhiên, ông Fisher lại không thông tin ai hiện là người lãnh đạo DOGE.

Được thành lập với mục tiêu cắt giảm chi tiêu liên bang, trong khoảng 3 tuần qua, nhân viên của DOGE đã đi khắp các cơ quan chính phủ, khai thác những hệ thống máy tính, đào sâu vào ngân sách và tìm kiếm những gì được cho là lãng phí, gian lận và lạm dụng. Kết quả là việc sa thải hàng loạt công chức và cắt giảm mạnh chương trình viện trợ nước ngoài của Mỹ.

Câu hỏi về thẩm quyền của DOGE

Sự không rõ ràng xung quanh ban lãnh đạo của DOGE hiện trở thành một “cuộc chiến pháp lý”.

​​​​Người đứng đầu ngành tư pháp của 14 bang đã đệ đơn kiện bộ trên, với cáo buộc Tổng thống Trump đã bổ nhiệm bất hợp pháp ông Musk vào vị trí người đứng đầu và đã trao cho cơ quan này những quyền hạn không được Quốc hội cho phép.

Các quan chức tư pháp nhấn mạnh, ngoài Tổng thống Mỹ, chưa có một cơ quan nào lại có quyền hành pháp lớn như DOGE. Điều này trái ngược hoàn toàn với cấu trúc Hiến pháp. Các quan chức này đề nghị tòa án ra lệnh cấm ông Musk thực hiện bất kỳ hành động hành pháp nào khác.

Trong phiên tòa gần đây, thẩm phán Tanya Chutkan đã bày tỏ lo ngại về các hoạt động không có cấu trúc và thất thường của bộ phận này.

ABC News trích lời bà Chutkan nói rằng: “DOGE dường như đang hoạt động theo trật tự không thể đoán trước. Về cơ bản, đây là việc một công dân chỉ đạo một tổ chức không thuộc cơ quan liên bang nhằm có quyền truy cập vào toàn bộ hoạt động của chính phủ liên bang”.

Gần đây, Thẩm phán Tòa án quận liên bang John Bates đã phán quyết rằng, DOGE nên được phân loại là một cơ quan liên bang nhưng ông cho rằng, chính quyền Tổng thống Trump dường như đang cố tình tránh “nhãn hiệu” đó.

Ai thực sự điều hành DOGE?

Bí ẩn xung quanh ban lãnh đạo của DOGE không chỉ là mối quan tâm của công chúng mà còn khiến các luật sư của chính phủ phải tìm kiếm câu trả lời.

Trong một phiên điều trần gần đây về quyền truy cập của DOGE vào các hệ thống thanh toán nhạy cảm thuộc Bộ Tài chính Mỹ, cố vấn cấp cao Christopher Healy của bộ này đã được hỏi về việc ai thực sự điều hành DOGE và câu trả lời của ông là: “Không biết”.

Theo The New York Times, những người có thể đóng vai trò “quản trị viên” của DOGE bao gồm các ông Steve Davis – cánh tay phải của tỷ phú Musk trong hai thập niên, nhân vật đã giám sát công việc hằng ngày của vị CEO Tesla ở Washington, và Brad Smith – một quan chức trong chính quyền “Trump 1.0”, có liên quan mật thiết đến các động thái của DOGE.

Dù thế nào đi nữa, cho đến khi Nhà Trắng công khai danh tính người quản lý DOGE, dư luận vẫn sẽ còn đổ dồn chú ý vào sự bí ẩn của cơ quan này, cũng như “cuộc chiến pháp lý” tiếp tục diễn ra.