Người đứng đầu phải chịu trách nhiệm về công việc bị chậm, kém

Sáng 20/3, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng chủ trì Hội nghị giao ban quản lý nhà nước theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Cùng dự hội nghị có các Thứ trưởng Bùi Thế Duy, Thứ trưởng Phạm Đức Long, Thứ trưởng Hoàng Minh, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương và thủ trưởng các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ.

Sớm xây dựng văn bản hướng dẫn sử dụng AI trong cơ quan Nhà nước

Nội dung trọng tâm của hội nghị là vấn đề hoàn thành đúng hạn và đảm bảo chất lượng các nhiệm vụ được giao của các đơn vị thuộc Bộ. 

Theo báo cáo của Văn phòng Bộ, hiện có 5 đơn vị hoàn thành nhiệm vụ đúng thời hạn gồm Cục Viễn thông, Vụ Hợp tác quốc tế, Vụ Kinh tế và Xã hội số, Thanh tra Bộ, Văn phòng Bộ. Tình trạng quá hạn thời gian thực hiện nhiệm vụ vẫn còn diễn ra ở một số đơn vị.

Chấn chỉnh công tác này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: “Việc một cơ quan, đơn vị có hoàn thành tốt công việc, đúng thời gian hay không cơ bản là do người đứng đầu. Nếu công việc bị chậm, kém thì đó là do người đứng đầu. Mọi vấn đề liên quan đơn vị phải do cá nhân người đứng đầu phải chịu trách nhiệm”.

Một trong các giải pháp khắc phục việc “quá hạn nhiệm vụ” là sử dụng trợ lý ảo AI. Tuy nhiên, hiện chưa có văn bản hướng dẫn về việc ứng dụng AI trong hoạt động của các cơ quan nhà nước. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chỉ đạo phải sớm xây dựng văn bản hướng dẫn này, đồng thời, giao Trung tâm CNTT tìm đơn vị để đặt hàng nghiên cứu công cụ AI, giải bài toán quá tải về giấy tờ, với mục tiêu giảm được khoảng 30% khối lượng công việc tại các đơn vị.

Ngoài ra, để giải quyết hiệu quả công việc, Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân cấp trách nhiệm xuống phía dưới. Theo đó, các cục trưởng cần giao nhiệm vụ cho các hạt nhân chủ chốt trong cơ quan, tận dụng công cụ hỗ trợ và báo cáo nhanh lãnh đạo Bộ những vấn đề khó để kịp thời giải quyết, tháo gỡ. Mục tiêu là đảm bảo công việc được triển khai suôn sẻ và hiệu quả.

Công tác trên càng trở nên quan trọng trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết 193 của Quốc hội quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá cho công cuộc này.

Nghiên cứu giảm thời gian cấp bằng sáng chế 

Chỉ đạo nhanh tại hội nghị, Bộ trưởng yêu cầu Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia nhanh chóng ban hành chiến lược, giảm thời gian thông qua một tiêu chuẩn từ 2 năm xuống 12 tháng. Đối với lĩnh vực sở hữu trí tuệ, Bộ trưởng giao Cục Sở hữu trí tuệ sớm giảm thời gian cấp bằng sáng chế từ 2 năm xuống 18 tháng.

Trên thực tế, thời gian cấp bằng sáng chế tại Việt Nam thường kéo dài khoảng 2 năm hoặc hơn, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tính phức tạp của sáng chế, chất lượng hồ sơ cũng như khối lượng công việc của đơn vị cấp bằng sáng chế.

Việt Nam nằm trong nhóm có thời gian cấp bằng sáng chế trung bình. Thời gian cấp bằng sáng chế ở Việt Nam hiện chậm hơn so với một số nước phát triển trong khu vực như Hàn Quốc (12-18 tháng), Nhật Bản (12-18 tháng), Trung Quốc (12-24 tháng),…

Từ thực tiễn tại các quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia, nếu Việt Nam có thể áp dụng các cơ chế ưu tiên và AI để hỗ trợ việc thẩm định, khoảng thời cấp bằng sáng chế có thể rút ngắn, từ đó góp phần đẩy nhanh đổi mới sáng tạo của nền kinh tế.

Hiện chưa có nghiên cứu cụ thể nào xác định trực tiếp mối quan hệ giữa thời gian cấp bằng sáng chế và mức độ phát triển kinh tế của các quốc gia. Tuy nhiên, các quốc gia phát triển thường có hệ thống sở hữu trí tuệ hiệu quả, với thời gian cấp bằng sáng chế nhanh chóng, hỗ trợ doanh nghiệp bảo vệ và khai thác tài sản trí tuệ. Ngược lại, thời gian cấp bằng kéo dài có thể ảnh hưởng đến động lực đổi mới và tăng trưởng kinh tế.

Siêu trí tuệ Việt ở Google: Phát triển công nghệ phải tạo ra người xuất chúngTheo TS. Lê Viết Quốc, nhà khoa học nổi tiếng của Google Brain, Việt Nam cần ưu tiên đầu tư vào nguồn nhân lực, đặc biệt là giáo dục bậc đại học và sau đại học.