Ngôi mộ 28.000 năm chôn cất người lai giữa 2 loài

Viết trên tạp chí khoa học Science Advances, một nhóm nghiên cứu cho biết họ đã xác định thành công niên đại của ngôi mộ “đứa trẻ Lapedo” nổi tiếng, chôn cất một cá thể lai giữa 2 loài ở Bồ Đào Nha.

Kết quả cho thấy ngôi mộ được lập nên khoảng 28.000 năm trước. Và nó bắt đầu cho một rắc rối khác: Một trong 2 loài người mà đứa trẻ này mang dòng máu được cho là đã tuyệt chủng từ 40.000 năm trước.

Ngôi mộ “đứa trẻ Lapedo” được khai quật tận năm 1998 và lập tức thu hút sự chú ý của giới khoa học khắp thế giới khi bộ hài cốt thể hiện rõ đặc điểm pha trộn giữa 2 loài người khác nhau.

Bộ hài cốt này là một đứa trẻ, có cằm nhô ra giống như người hiện đại Homo sapiens nhưng chân ngắn và chắc nịch giống như loài người cổ Neanderthal, cùng nhiều đặc điểm khác thuộc về 1 trong 2 loài.

Việc giải mã DNA các loài người cổ các thập kỷ sau đó đã xác minh việc đứa trẻ này là một con người lai, kết quả của một cuộc hôn phối dị chủng, điều đã xảy ra thường xuyên giữa tổ tiên chúng ta và các loài người đã tuyệt chủng.

Một trở lại lớn trong việc nghiên cứu các địa điểm chôn cất liên quan đến các loài người cổ chính là việc khó xác định niên đại chuẩn xác của hài cốt. Qua hàng chục ngàn năm, sự ô nhiễm từ các vật chất xung quanh là khó tránh khỏi.

Bốn lần thử trước đó, các nhà nghiên cứu đã dùng phương pháp xác định niên đại bằng đồng vị carbon phóng xạ truyền thống để thu hẹp khung thời gian chôn cất, nhưng kết quả không như ý.

Giờ đây, sử dụng một phương pháp mới gọi là phân tích carbon phóng xạ đặc hiệu hợp chất (CSRA), các nhà nghiên cứu đã xác định rằng “đứa trẻ Lapedo” có tuổi đời lâu hơn hàng ngàn năm so với ước đoán ban đầu.

Việc xác định cụ thể niên đại các hài cốt lai đem lại tư liệu quý giá để định hình lịch sử loài người, bao gồm cách mà các gien khác loài xâm nhập và được bảo tồn hàng thiên niên kỷ trong quần thể người hiện đại.

Cách mà ngôi mộ được lập nên cũng gây nên nhiều thú vị. Đó là nghi lễ phức tạp với một con thỏ non được đặt bên trên hài cốt đứa trẻ như một vật hiến tế. Ngoài ra còn có xương hươu đỏ đặt gần vai, than củi dưới chân.

Địa điểm đứa trẻ được chôn cất đã bị bỏ hoang trong gần 2 thiên niên kỷ sau đó.

“Cái chết của đứa trẻ có thể đã khiến nơi đây bị coi như địa điểm cấm kỵ hoặc không phù hợp cho các hoạt động săn bắn thông thường, khiến mọi người tránh xa cho đến khi sự kiện này phai mờ khỏi ký ức xã hội” – nhà nghiên cứu João Zilhão từ Đại học Barcelona (Tây Ban Nha) nói với Live Science.