Một lượng nước khổng lồ ập vào thành phố Derna sau trận mưa lớn hôm 10/9 và làm ngập hai con đập, cuốn trôi toàn bộ tòa nhà và số lượng lớn dân cư ra biển Địa Trung Hải.
Thành phố Derna của Libya bị lũ lụt tấn công sau trận mưa lớn vào ngày 10 tháng 9 năm 2023. Ảnh: AFP
Các nhà khoa học thuộc nhóm World Weather Attribution (WWA) cho biết trận lũ lụt có cường độ lớn ở phía Đông Bắc Libya là một sự kiện chỉ xảy ra 300 đến 600 năm một lần.
Họ phát hiện ra rằng những cơn mưa có xu hướng xảy ra nhiều hơn và nặng hạt hơn do sự nóng lên toàn cầu do con người gây ra, với lượng mưa nhiều hơn tới 50% trong thời kỳ này.
Trong một báo cáo về lũ lụt liên quan đến Bão Daniel quét qua phần lớn Địa Trung Hải vào đầu tháng 9, họ phát hiện ra rằng biến đổi khí hậu khiến lượng mưa lớn có khả năng xảy ra cao gấp 10 lần ở Hy Lạp, Bulgaria và Thổ Nhĩ Kỳ và có khả năng cao hơn tới 50 lần ở Lybia.
Nhưng các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng các yếu tố khác, bao gồm xung đột và bảo trì đập kém, đã biến “thời tiết khắc nghiệt thành thảm họa nhân đạo”.
Để làm sáng tỏ vai trò tiềm ẩn của hiện tượng nóng lên toàn cầu trong việc gia tăng các hiện tượng cực đoan, các nhà khoa học của WWA sử dụng dữ liệu khí hậu và mô hình máy tính để so sánh khí hậu ngày nay – với mức nóng lên khoảng 1,2 độ C kể từ thời tiền công nghiệp – với khí hậu trong quá khứ.
Nhưng trong trường hợp này, họ cho biết nghiên cứu bị hạn chế do thiếu dữ liệu trạm thời tiết quan sát, đặc biệt là ở Libya và vì các sự kiện xảy ra trên các khu vực nhỏ, không được thể hiện chính xác trong các mô hình khí hậu.
Điều đó có nghĩa là những phát hiện này có “sự không chắc chắn về mặt toán học”, mặc dù nghiên cứu cho biết các nhà nghiên cứu “tin tưởng rằng biến đổi khí hậu đã làm cho các sự kiện có nhiều khả năng xảy ra hơn”, vì các yếu tố bao gồm sự nóng lên hiện tại có liên quan đến cường độ mưa tăng 10%.
Tại Libya, các tác giả lưu ý rằng “xung đột vũ trang kéo dài, bất ổn chính trị, sai sót trong thiết kế tiềm ẩn và việc bảo trì đập kém đều góp phần gây ra thảm họa”.
Julie Arrighi, Giám đốc Hội chữ thập đỏ cho biết: “Thảm họa tàn khốc này cho thấy các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang kết hợp với các yếu tố con người để tạo ra những tác động lớn hơn như thế nào, khi nhiều người, tài sản và cơ sở hạ tầng phải đối mặt với nguy cơ lũ lụt”.
Mai Vân (theo AFP, CNA)
