Ngành vận tải Nhật Bản hướng đến Việt Nam, Indonesia nhằm giải bài toán thiếu nhân sự

Việc tuyển dụng lao động nước ngoài đang gia tăng trong bối cảnh ngành vận tải Nhật Bản đối mặt với tình trạng thiếu tài xế nghiêm trọng. (Nguồn: Getty Images)

Để có được chứng chỉ “kỹ năng đặc định” trong lĩnh vực vận tải, người lao động phải vượt qua kỳ thi về luật giao thông Nhật Bản và các phương pháp xếp dỡ hàng hóa đặc thù của ngành. Kỳ thi đầu tiên được tổ chức vào tháng 12/2024 và đã có hơn 200 người hoàn thành.

Công ty Fukuyama Transporting có trụ sở tại Hiroshima đang đào tạo tài xế tại Việt Nam, tổ chức các khóa học tiếng Nhật và kiểm tra lái xe. Các ứng cử viên sẽ đến Nhật Bản theo diện thực tập sinh kỹ thuật, được hỗ trợ lấy bằng lái xe Nhật Bản và đào tạo ngôn ngữ để đạt chứng chỉ “kỹ năng đặc định”. Công ty dự kiến tuyển khoảng 15 tài xế vào mùa Hè năm 2026 cho các tuyến vận tải đường dài.

Trong khi đó, công ty Sakai Moving Service đã bắt đầu tuyển dụng thông qua một công ty môi giới nhân sự ở Indonesia. Sau các buổi phỏng vấn và đánh giá, công ty có trụ sở tại Osaka dự kiến tuyển hơn 10 tài xế trong độ tuổi 20-40, bắt đầu làm việc từ tháng 8. Sau khi đến Nhật Bản, Sakai sẽ hỗ trợ họ học tiếng Nhật và chuyển đổi bằng lái xe. Dự kiến, các tài xế này sẽ bắt đầu làm việc từ tháng 3/2026, đúng mùa cao điểm của ngành vận tải.

Tập đoàn Senko Group Holdings đặt mục tiêu tuyển 100 tài xế theo diện thị thực đặc định vào năm tài chính 2032. Công ty sẽ hỗ trợ cấp bằng lái xe và đào tạo ngôn ngữ tại các cơ sở đào tạo của mình ở tỉnh Chiba và Shiga. Một đơn vị thuộc tập đoàn sẽ phụ trách các vấn đề nhập cư và gia hạn thị thực.

Việc tuyển dụng lao động nước ngoài đang gia tăng trong bối cảnh ngành vận tải Nhật Bản đối mặt với tình trạng thiếu tài xế nghiêm trọng.

Theo Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản, tài xế xe tải làm việc nhiều hơn khoảng 20% số giờ mỗi năm so với mặt bằng chung, nhưng thu nhập hằng năm lại thấp hơn khoảng 10%. Khi dân số Nhật Bản suy giảm, một đại diện của Sakai Moving nhận định rằng “việc tuyển dụng trong nước ngày càng trở nên khó khăn”.

Tháng 4/2024, Chính phủ Nhật Bản đã ban hành quy định giới hạn giờ làm thêm của tài xế xe tải ở mức tối đa 960 giờ mỗi năm. Theo Viện Nghiên cứu và Tư vấn Logistics NX, nếu không có các biện pháp đặc biệt, khả năng vận tải thương mại bằng xe tải sẽ thiếu hụt 34% so với nhu cầu vào năm tài chính 2030.

Chương trình “kỹ năng đặc định” dành cho các ngành thiếu lao động cho phép tuyển dụng lao động nước ngoài có tay nghề, bao gồm cả ngành điều dưỡng. Ngành vận tải ô tô được bổ sung vào danh sách vào tháng 3/2024 và dự kiến sẽ tuyển tới 24.500 lao động nước ngoài từ năm tài chính 2024 đến 2028.

Tuy nhiên, một số phân khúc ngành có thể không tận dụng chương trình này, chẳng hạn như dịch vụ chuyển phát nhanh, nơi tài xế cần tương tác trực tiếp với khách khi nhận hàng.

Bên cạnh đó, việc chương trình giới hạn thời gian thị thực trong 5 năm cùng với đồng yen suy yếu cũng khiến việc thu hút lao động quốc tế trở nên khó khăn hơn.