Ngắm Trời, Non, Nước qua tranh sơn dầu của vua Hàm Nghi

Triển lãm “Trời, Non, Nước” đánh dấu lần thứ 2 tranh vua Hàm Nghi được triển lãm trong nước. So với lần đầu tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam tháng 11/2024, triển lãm có quy mô lớn hơn, quy tụ hơn 20 tác phẩm hội họa từ 10 bộ sưu tập tư nhân.

Các tác phẩm đã được hồi hương, thẩm định, bảo quản và phục chế bởi các chuyên gia đầu ngành, được đồng giám tuyển bởi tiến sĩ Amandine Dabat, hậu duệ đời thứ 5 của vua Hàm Nghi và nhà nghiên cứu mỹ thuật Ace Lê.

Trước nay, công chúng thường biết tới vua Hàm Nghi như một anh hùng dân tộc, người đã phất cờ khởi nghĩa Cần Vương, nhưng chưa nhiều người biết ông (cùng họa sĩ Lê Văn Miến) là hai họa sĩ Việt đầu tiên được đào tạo sáng tác bài bản theo hàn lâm Tây phương.

Năm 1888, vua Hàm Nghi bị thực dân Pháp bắt và đưa đi lưu đày ở Algiers (thủ đô Algeria) năm 1889. Theo tiến sĩ Amandine Dabat, trong thời gian bị lưu đày, nhà vua đã học hội họa và điêu khắc, theo đuổi trường phái ấn tượng và hậu ấn tượng.

Trước khi mất, ông đã để lại một gia tài nghệ thuật đồ sộ gồm 91 bức tranh và các tác phẩm điêu khắc. Nhiều tác phẩm của ông được giới nghệ thuật biết đến qua các cuộc đấu giá và triển lãm tại Pháp. “Tranh Hàm Nghi là sự kết hợp độc đáo giữa tài năng hội họa và tình yêu đất nước, nơi ông gửi gắm nỗi nhớ quê hương và ẩn chứa cả sự phản kháng ngầm trước những áp bức trong thời gian bị lưu đày” – Giám tuyển Ace Lê chia sẻ. 

Việc trưng bày những bức tranh của Hàm Nghi trong không gian điện Kiến Trung (Huế), nơi ở cũ của hoàng tộc nhà Nguyễn, được xem là lời tri ân của hậu thế dành cho vị vua yêu nước. Đây cũng là cơ hội hiếm có để công chúng Việt được chiêm ngưỡng vẻ đẹp tranh vua Hàm Nghi trong một không gian di tích được thiết kế theo tiêu chuẩn triển lãm của bảo tàng quốc tế.

Triển lãm được diễn ra đồng thời với thời gian Huế đăng cai Năm Du lịch quốc gia, kết hợp Festival Huế 2025, kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh và chào mừng Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo ông Hoàng Việt Trung – Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, việc trưng bày triển lãm của vua Hàm Nghi giúp các thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa của đất nước, qua đó ý thức hơn trong việc bảo tồn và phát huy di sản.

Đồng thời góp phần khẳng định vị thế của cố đô Huế như một trung tâm văn hóa trong dòng chảy lịch sử của Việt Nam. Đến với triển lãm, du khách còn có cơ hội giao lưu cùng đội ngũ giám tuyển, chuyên gia để hiểu hơn về quá trình hồi hương tranh Hàm Nghi và thực hiện trưng bày.

Triển lãm “Trời, Non, Nước” (Allusive Panorama), sẽ diễn ra trong hai tuần từ ngày 25/3 tại điện Kiến Trung (Huế).

PV