Ngắm những con vật “siêu to khổng lồ” làm từ tre của nghệ nhân xứ Quảng

Anh Võ Tấn Tân ở xã Cẩm Thanh, TP Hội An, tỉnh Quảng Nam từ lâu đã khá nổi tiếng với các sản phẩm được làm từ tre hết sức độc đáo.

Năm 2012, sau khi tốt nghiệp đại học ngành Điện tử viễn thông và trải qua nhiều nghề, anh Tân về quê nối nghiệp gia đình làm nghề thủ công mỹ nghệ. Những năm đầu, anh Tân nghiên cứu, chế tác sản phẩm xe đạp làm bằng tre, xuất khẩu đi nhiều nước châu Âu.

Sau một thời gian, sản phẩm xe đạp tre của anh Tân trở nên nổi tiếng, khách đặt hàng nhiều, anh Tân đứng trước lựa chọn có nên đầu tư dây chuyền công nghệ, cho ra nhiều sản phẩm theo hướng công nghiệp để có giá thành tốt, lợi nhuận cao. Tuy nhiên, sau khi suy nghĩ kỹ, anh Tân quyết định tiếp tục con đường sản xuất sản phẩm từ tre theo hướng thủ công.

Để duy trì theo hướng này, thay vì chỉ làm xe đạp, anh Tân chuyển hướng đa dạng sản phẩm, bất cứ thứ gì mà khách đặt hàng anh cũng phải tìm cách làm bằng được. Khi làm nhiều sản phẩm, anh Tân nhận thấy có thể tận dụng được nguyên vật liệu, gần như sử dụng tất tần tật, không phải bỏ phí một phần nào của cây tre.

Anh Tân bắt đầu cho ra đời những sản phẩm tạo hình con vật thân thuộc và được khách hàng đánh giá rất cao. Đó là những loài vật như cá, tôm, cua, bọ ngựa, châu chấu, các loài chim, đom đóm, ong, phượng hoàng, rồng, rắn…

Từ năm 2019, từ yêu cầu của khách, anh Tân bắt đầu làm những con vật có kích thước khổng lồ. Có những khách hàng đặt yêu cầu ngoài sức tưởng tượng của anh Tân, với kích thước con vật có chiều dài đến 4-5 m.

“Nhiều khách hàng có tài chính họ yêu cầu sản phẩm phải đẹp, thật sự tinh xảo, có công năng sử dụng rõ ràng, chất lượng phải cao, sử dụng được lâu, mình đòi hỏi phải xử lý tre, tìm nguyên vật liệu, xử lý thế nào nó phải trường tồn theo thời gian, đó là một trong những điểm bắt buộc mình phải đầu tư suy nghĩ và tìm lối đi cho nó. Đến bây giờ thì mình đã chinh phục được tất cả những yêu cầu khó về mặt kỹ thuật” – anh Tân chia sẻ.

Theo anh, làm những con vật họ giáp xác như tôm, cua là khó nhất. Con cua rất khó làm vì kết cấu của nó không đồng nhất, chỗ cong, chỗ nhọn, nơi đòi hỏi có những mảng lớn, làm bằng tre thì phải lắp ghép làm sao cho tinh tế, để tạo ra hình dáng của nó rất khó, mất rất nhiều thời gian.

Khi khách đặt những sản phẩm lớn thì cũng phải thay đổi cách làm để có thể đóng gói gửi đi, dễ dàng vận chuyển. Yêu cầu đặt ra là các khớp nối có thể dễ dàng tháo rời, linh hoạt trong việc lắp ráp, chỉ cần hướng dẫn, người mua có thể tự lắp ráp, bởi vì những con vật có kích thước 4-5 m rất khó vận chuyển.

“Điều đó bắt buộc mình phải tạo ra Module (mô-đun) để khách hàng tự lắp ráp, đó là một thử thách mới nữa bởi vì tre mà tạo ra Module thì rất khó, xưởng phải tìm cách khắc phục điểm yếu của nó, đáp ứng nhu cầu mong muốn của khách hàng. Sau thời gian mình đã có rất nhiều sản phẩm động vật, côn trùng khác nhau, có kích thước lớn, khổng lồ, đó là cái cách mình muốn chinh phục cây tre” – anh Tân nói.

Sau 12 năm gắn bó với nghề tạo hình từ tre, cuối năm 2023, anh Tân được Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam công nhận danh hiệu nghệ nhân.

Thành công với các sản phẩm “siêu to khổng lồ” từ cây tre, anh Tân nói muốn tạo ra một thông điệp cho các bạn trẻ rằng chúng ta có thể làm được rất nhiều thứ từ các nguyên liệu bình thường ở quanh ta.

Anh muốn những bạn trẻ sẽ có cách nhìn mới hơn, có nhiều người đi theo con đường này, cho ra đời nhiều sản phẩm có nguồn gốc từ tự nhiên, có thể thay thế hoàn toàn nguyên liệu từ nhựa, dầu mỏ, kim loại, giúp bảo vệ môi trường.

“Những thứ cây cỏ quanh ta có thể tạo ra những sản phẩm hữu ích, thậm chí có giá trị cao nếu chúng ta biết kết hợp, biết tạo dáng, tạo hình. Nếu chúng ta có tâm huyết thì có thể nâng tầm được những sản phẩm tưởng chừng như đơn giản, rất là bình dị hàng ngày” – anh Tân đúc kết.

Cùng ngắm những con vật siêu to khổng lồ được làm từ cây tre của nghệ nhân Võ Tấn Tân: