Nga và các chính sách của Mỹ đang “cổ vũ” châu Âu đi trên con đường độc lập hơn

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) tại cuộc họp ở Điện Elysee, Paris hồi tháng 12/2024. (Nguồn: Anadolu)

Tuyên bố được đưa ra khi Tổng thống Macron đến Brussels tham dự cuộc họp của các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) nhằm thảo luận về quan hệ với Mỹ, cũng như củng cố năng lực phòng thủ quân sự của châu Âu.

Tuy nhiên, cuộc họp lần này bị phủ bóng bởi tuyên bố của Tổng thống Donald Trump vào cuối tuần qua về việc sớm áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ EU.

Trước đó, ông Trump đã ra lệnh áp thuế tương tự đối với hàng hóa từ Canada, Mexico và Trung Quốc.

Các nhà lãnh đạo EU cảnh báo nhà lãnh đạo Mỹ không nên khơi mào một cuộc chiến thương mại, đồng thời khẳng định khối sẽ có biện pháp đáp trả nếu ông làm vậy.

Tổng thống Macron nhấn mạnh, các chính sách của ông Trump chỉ là một trong số nhiều yếu tố đang thúc đẩy EU giảm bớt sự phụ thuộc vào bên ngoài.

Theo ông Macron, “đại dịch Covid-19 và chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga vào Ukraine cũng là những yếu tố thức tỉnh”.

“Những gì đang diễn ra ở Ukraine lúc này, cũng như những tuyên bố và quyết định của chính quyền mới tại Mỹ dưới thời Tổng thống Trump, đang khiến châu Âu phải đoàn kết hơn, chủ động hơn trong các vấn đề an ninh tập thể”, nhà lãnh đạo Pháp tuyên bố.

Phát biểu của Tổng thống Macron đã phản ánh quan điểm về “tự chủ chiến lược” của châu Âu. Tuy nhiên, một số nhà lãnh đạo khác lại muốn tiếp tục duy trì quan hệ đối tác an ninh chặt chẽ với Washington và các thành viên NATO, cũng như tiếp tục mua vũ khí từ Mỹ.

“Tôi sẽ phản đối bất kỳ biện pháp hạn chế nào đối với việc mua vũ khí. An ninh là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Quan hệ với Mỹ, Canada và Na Uy trong lĩnh vực quốc phòng phải luôn được đặt lên hàng đầu”, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk khẳng định.

Ngoài ra, tân Thủ tướng Bỉ Bart De Wever thừa nhận châu Âu “có phần lơ là” trong vấn đề quốc phòng và Tổng thống Nga Vladimir Putin “đã đánh thức” châu lục này.

“Chúng ta cần duy trì quan hệ với Mỹ. Củng cố quốc phòng châu Âu trong khuôn khổ liên minh xuyên Đại Tây Dương là con đường đúng đắn”, ông Wever cho biết.

Các nước châu Âu đã tăng cường chi tiêu quốc phòng trong những năm gần đây, đặc biệt là từ sau chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga vào Ukraine năm 2022, đưa xung đột đến sát biên giới EU.

Tổng thống Donald Trump từng tuyên bố các thành viên NATO nên chi 5% GDP cho quốc phòng – một con số mà hiện chưa có nước nào, kể cả Mỹ, đạt được.

Theo ước tính của EU, năm 2024, các quốc gia trong khối đã chi trung bình 1,9% GDP cho quốc phòng, tương đương khoảng 326 tỷ Euro (334,48 tỷ USD), tăng 30% so với năm 2021.