CFE được ký một năm sau khi Bức tường Berlin sụp đổ, đặt ra những giới hạn có thể kiểm chứng được đối với các loại thiết bị quân sự thông thường mà khối NATO và khối Hiệp ước Warsaw khi đó có thể triển khai.
Hiệp ước này được thiết kế để ngăn chặn một trong hai bên trong Chiến tranh Lạnh tập hợp lực lượng để tấn công nhanh chóng chống lại bên kia ở châu Âu.
Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga Dmitry Medvedev đến thăm Cục Xây dựng Máy móc Nhà nước Raduga ở Dubna, Nga hồi tháng 2 năm 2023. Ảnh: Sputnik
Nga đã đình chỉ tham gia hiệp ước vào năm 2007 và ngừng tham gia tích cực vào năm 2015. Hơn một năm sau cuộc tấn công toàn diện vào Ukraine, Tổng thống Vladimir Putin hồi tháng 5 vừa rồi đã ký sắc lệnh bác bỏ hiệp ước.
Bộ Ngoại giao Nga cho biết Nga đã chính thức rút khỏi hiệp ước và hiệp ước giờ đây đã là “lịch sử”. Tuyên bố cho biết: “Hiệp ước CFE được ký kết vào cuối Chiến tranh Lạnh, khi việc hình thành một cấu trúc mới về an ninh toàn cầu và châu Âu dựa trên sự hợp tác dường như có thể thực hiện được và những nỗ lực thích hợp đã được thực hiện”.
Nga cho biết việc Mỹ thúc đẩy mở rộng NATO đã khiến các nước liên minh “công khai phá vỡ” các hạn chế của nhóm trong hiệp ước, đồng thời nói thêm rằng việc Phần Lan gia nhập NATO và việc Thụy Điển gia nhập có nghĩa là hiệp ước đã chết.
Cuộc chiến ở Ukraine đã gây ra cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất trong quan hệ của Moscow với phương Tây kể từ sau Chiến tranh Lạnh. Người phát ngôn Điện Kremlin, Dmitry Peskov, cuối tuần qua cho biết quan hệ với Mỹ đang ở mức dưới 0.
Sau khi Nga tuyên bố ý định rút khỏi hiệp ước trong năm nay, NATO đã lên án quyết định này, cho rằng nó làm suy yếu an ninh châu Âu – Đại Tây Dương.
Mai Anh (theo Reuters)
