Nga đã thông báo về vấn đề nêu trên trong phiên họp của Hội đồng Cơ quan quản lý Đáy biển Quốc tế (ISA) vào ngày 25.3. “Mỹ đang đơn phương cố gắng thu hẹp diện tích đáy biển thuộc quyền quản lý của ISA cũng như của toàn bộ cộng đồng quốc tế”, theo tuyên bố của Bộ ngoại giao Nga.
Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố dự án thềm lục địa mở rộng (ECS) vào tháng 12.2023, tuyên bố quyền tài phán nằm ngoài phạm vi lãnh hải của mình khoảng một triệu km2.
Bản đồ dự án thềm lục địa mở rộng của Mỹ được công bố hồi tháng 12.2023
Theo đó, những vùng ECS tăng thêm này tại 7 khu vực ở Bắc Cực, Đại Tây Dương, biển Bering, Thái Bình Dương, quần đảo Mariana và 2 khu vực ở vịnh Mexico. Điều này được cho là có thể mở rộng tiềm năng của Mỹ trong các lĩnh vực như khai khoáng, vận tải biển, đánh bắt cá và an ninh ở những địa điểm nói trên, nhưng trước tiên nó cần phải được phê duyệt.
Theo Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển 1982 (UNCLOS), thềm lục địa của quốc gia ven biển có chiều rộng tối thiểu là 200 hải lý tính từ đường cơ sở; nếu rìa lục địa thực tế rộng hơn 200 hải lý thì quốc gia ven biển có quyền xác lập phạm vi thềm lục địa của mình đến tối đa 350 hải lý hoặc không quá 100 hải lý kể từ đường đẳng sâu 2.500 m.
Nước Mỹ mới có thêm 1 triệu km2 bằng cách nào?
Trong trường hợp quốc gia ven biển muốn xác lập thềm lục địa vượt quá 200 hải lý, UNCLOS yêu cầu các quốc gia phải nộp đệ trình lên Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa. Thềm lục địa vượt quá 200 hải lý chỉ có thể được xác lập dựa trên khuyến nghị của Ủy ban này. Nga đã đệ trình kiến nghị lên uy ban vào năm 2015.
Bộ Ngoại giao Nga cho rằng: “Những bước đi đơn phương này của Mỹ không phù hợp với các quy tắc và thủ tục do luật pháp quốc tế quy định”. Đồng thời, Nga nhấn mạnh rằng nước này “đã ngăn chặn nỗ lực mới nhất của Mỹ nhằm sử dụng riêng Công ước 1982 để thúc đẩy lợi ích của mình”.
Ngoài công hàm gửi cho ISA, Nga cũng gửi tài liệu bác bỏ yêu sách về thềm lục địa của Mỹ đến Washington thông qua các kênh song phương.
Hiện Mỹ chưa phản ứng về động thái mới của Nga.
