Tiềm năng hợp tác song phương trong lĩnh vực năng lượng giữa Việt Nam và Anh còn rất lớn và lĩnh vực này cũng là trụ cột hợp tác chính giữa hai quốc gia trong hành trình hướng tới một tương lai trung hòa carbon, theo ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trường Âu – Mỹ, Bộ Công Thương.
Các cơ hội hợp tác năng lượng giữa hai quốc gia sẽ được mở khóa thông qua Hiệp định Đối tác Chuyển đổi Năng lượng Công bằng (JETP) giữa Việt Nam và Nhóm Đối tác Quốc tế (IPG), trong đó có Anh, hiệp định thương mại song phương giữa hai nước (UKVFTA) và việc Anh gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Đặc biệt, Việt Nam đã phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia VIII (Quy hoạch điện VIII) được chờ đợi từ lâu, trong đó đặt mục tiêu tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo và mở ra cơ hội cho đầu tư tư nhân và nước ngoài vào lĩnh vực năng lượng, ông Linh cho biết.
Theo ông, việc thúc đẩy hợp tác quốc tế là điều quan trọng để Việt Nam đạt được mục tiêu đầy tham vọng, đồng thời cho biết Bộ Công Thương mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác từ Anh để hướng tới mục tiêu không phát thải ròng.
Ông nhấn mạnh Chính phủ Việt Nam cam kết tạo môi trường đầu tư thuận lợi, minh bạch để các nhà đầu tư, trong đó có nhà đầu tư Anh tiếp cận các nguồn lực, cơ hội đầu tư để hoạt động hiệu quả, bền vững tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy quan hệ giữa hai nước.
Ngành năng lượng của Việt Nam, vốn chiếm tới 80% lượng phát thải của cả nước, đang chịu áp lực đáng kể về quá trình chuyển đổi nhằm đạt được mục tiêu không khí thải, ông Tăng Thế Hùng, Phó Cục trưởng Cục Tiết kiệm Năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương, cho biết
Vì vậy, chuyển đổi năng lượng trở thành yêu cầu tất yếu của Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng cho phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh năng lượng và giảm phát thải.
Ông Hùng cho biết trong hành trình trung hòa carbon, bên cạnh sự quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam, đất nước cần sự hỗ trợ thực chất từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là từ các nền kinh tế phát triển như Anh.
Còn theo Mark George, Tham tán Khí hậu, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam, vì JETP là điều “tất cả chúng ta phải cùng nhau hành động”, Anh với tư cách là đồng chủ tịch của IPG đã làm việc rất tích cực với Chính phủ Việt Nam để tiến tới quan hệ đối tác.
Việt Nam đang soạn thảo Kế hoạch huy động nguồn lực JETP (RMP), được coi là rất quan trọng vì nó sẽ biến tuyên bố chính trị thành một quy trình thiết thực hơn. Kế hoạch sẽ đặt ra các tiêu chí sẽ được sử dụng để tận dụng nguồn tài chính trị giá 15,5 tỷ USD theo JETP.
Ông George cho biết nguồn tài chính sẽ được rót vào lưới điện để giải quyết các vấn đề truyền tải và tích hợp năng lượng tái tạo cũng như các khoản đầu tư quan trọng vào năng lượng tái tạo.
Việc Việt Nam triển khai Quy hoạch điện VIII cách đây vài tháng đã thể hiện tham vọng chuyển đổi sang năng lượng tái tạo của đất nước. JETP sẽ hỗ trợ triển khai Quy hoạch điện VIII. Tất cả chỉ là việc triển khai sau đó, ông cho hay.
“Anh cam kết tiếp tục hợp tác với JETP để làm bất cứ điều gì có thể nhằm hỗ trợ các bộ khác nhau tham gia vào việc triển khai”, ông George nói đồng thời cho biết thêm rằng Anh sẵn sàng làm việc trực tiếp hơn với Bộ Công Thương về các vấn đề của JETP.
Trong khi đó, ông Denzel Eades, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Anh tại Việt Nam, khẳng định điều quan trọng là tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư vào chuyển đổi năng lượng và năng lượng tái tạo để đạt được tham vọng không phát thải.
Ông chỉ ra rằng các nhà đầu tư và bên cấp vốn thích những khoản đầu tư có thể dự đoán, vì điều này sẽ đảm bảo rằng họ có thể thực hiện đầu tư dài hạn.
The ông Eades, các chính sách của Việt Nam đã rất tốt trong việc khuyến khích niềm tin vào thị trường vì chính sách, quy hoạch và khung pháp lý có thể dự đoán được.
Đặc biệt với Quy hoạch điện VIII, nó tạo nền tảng vững chắc cho đầu tư vào lĩnh vực năng lượng, thị trường năng lượng Việt Nam ngày càng được quan tâm.
Theo Quy hoạch điện VIII, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ tăng từ 30% vào năm 2030 lên 65% vào năm 2054.
“Quá trình chuyển đổi năng lượng là thật. JETP trở nên rất quan trọng đối với quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam vì nó sẽ giúp huy động cả nguồn tài chính công và tư nhân để tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư quốc tế vào lĩnh vực năng lượng của Việt Nam”, ông Eades nhấn mạnh.
Các nhà đầu tư đang mong chờ việc xác định các dự án cụ thể thuộc Quy hoạch điện VIII để tìm kiếm cơ hội đầu tư, cũng như mong muốn có cái nhìn sâu sắc hơn nữa về cách JETP có thể trở thành chất xúc tác để hỗ trợ đầu tư của khu vực tư nhân vào lĩnh vực năng lượng.
CPTPP và UKVFTA cũng là những công cụ hữu ích vì năng lượng không chỉ liên quan đến công nghệ, dự án mà còn liên quan đến dịch vụ. “Cơ hội cung cấp chuyên môn từ Anh thông qua tài chính, kỹ thuật và tư vấn thực sự rất lớn trong quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam”, ông Eades nói thêm./.
Mai Linh
