Mỹ thúc đẩy kiểm soát Greenland để đối phó Nga và Trung Quốc

Trong chuyến thăm căn cứ quân sự Pituffik của Mỹ ở tây bắc Greenland ngày 28.3, Phó tổng thống Mỹ JD Vance chỉ trích Đan Mạch đã “không làm tốt nhiệm vụ” trong việc đầu tư và bảo vệ hòn đảo này, theo tờ The Guardian.

Phát biểu trước các binh sĩ Mỹ cùng với các quan chức cấp cao như Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz, Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright và thượng nghị sĩ Mike Lee, ông Vance nhấn mạnh rằng Mỹ không có vấn đề với người dân Greenland, mà với chính phủ Đan Mạch. Ông cáo buộc Copenhagen thiếu đầu tư vào an ninh và cơ sở hạ tầng tại Greenland, đồng thời khẳng định chính sách của Mỹ sẽ thay đổi điều này.

Ông Vance cũng lập luận rằng Greenland sẽ an toàn hơn nếu nằm dưới sự bảo vệ của Mỹ thay vì Đan Mạch, khi khu vực này đang đối mặt với “nhiều vụ xâm nhập từ Nga, Trung Quốc và các quốc gia khác”.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục khẳng định rằng Mỹ cần Greenland để đảm bảo “hòa bình thế giới”. Phát biểu tại Nhà Trắng, ông nhấn mạnh rằng “nếu Đan Mạch và (Liên minh châu Âu) EU không hiểu điều đó, chúng ta phải giải thích cho họ”. Tổng thống Trump cho rằng khu vực này đang có sự hiện diện ngày càng nhiều của tàu Nga và Trung Quốc, làm tăng mối lo ngại về an ninh.

Ngay trước khi ông Vance đặt chân đến Greenland, bốn trong năm đảng chính trị của hòn đảo đã ký thỏa thuận lập chính quyền liên minh, khẳng định chủ quyền với tuyên bố: “Greenland thuộc về chúng tôi”. Theo thỏa thuận, chính quyền mới tại Greenland sẽ do lãnh đạo đảng Dân chủ Jens-Frederik Nielsen đứng đầu. Đảng Dân chủ giành được nhiều phiếu nhất trong cuộc tổng tuyển cử hôm 11.3, theo Reuters.

Căng thẳng gia tăng gần đây khi Tổng thống Trump tiếp tục nhấn mạnh Mỹ cần kiểm soát Greenland vì an ninh quốc gia. Tuy nhiên, Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen tuyên bố sẽ “chống lại áp lực không thể chấp nhận được” từ Washington.

Tân Thủ hiến Greenland Jens-Frederik Nielsen chỉ trích chuyến thăm của Vance là thiếu tôn trọng, khi ông đến vào thời điểm chưa có chính quyền mới. “Mỹ không thể áp đặt quyết định lên Greenland”, ông nhấn mạnh.

Trước phản ứng gay gắt từ Nuuk và Copenhagen, ông Vance đã cắt giảm lịch trình, chỉ ghé căn cứ quân sự Pituffik thay vì thăm thủ phủ Nuuk. Chính quyền Greenland cũng nhấn mạnh rằng họ sẽ tự quyết định tương lai và đối tác của mình.