Mỹ được sử dụng ‘không hạn chế’ căn cứ ở Papua New Guinea

Theo thỏa thuận, Mỹ có thể triển khai quân và tàu thuyền tại 6 cảng và sân bay quan trọng của Papua New Guinea, quốc đảo ở nam Thái Bình Dương, trong đó có căn cứ hải quân Lombrum trên đảo Manus và các cơ sở ở thủ đô Port Moresby.

Washington sẽ được quyền tiếp cận “không hạn chế” tới các địa điểm này để “bố trí thiết bị, vật tư và vật liệu”, cũng như “sử dụng độc quyền” một số khu vực, nơi họ có thể tiến hành các hoạt động xây dựng và phát triển.

Thỏa thuận quốc phòng giữa Mỹ và Papua New Guinea được ký hồi tháng 5 khi Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tới thăm quốc đảo, nhưng các bên khi đó giữ kín mọi thông tin liên quan. Các chi tiết trong thỏa thuận chỉ được công bố khi tài liệu được trình bày tại quốc hội Papua New Guinea vào tối 14/6.

Những điều khoản trong thỏa thuận cho phép Mỹ có cơ hội thiết lập hiện diện quân sự tại một cảng nước sâu có giá trị chiến lược, vào thời điểm cạnh tranh với Trung Quốc ở Thái Bình Dương tăng nhiệt.

Nằm ở rìa tây nam của Thái Bình Dương, căn cứ hải quân Lombrum từng được sử dụng làm nơi đồn trú của quân đội Anh, Đức, Nhật Bản, Australia và Mỹ. Trong Thế chiến II, đây là một trong những căn cứ lớn nhất của Mỹ ở Thái Bình Dương, với 200 tàu neo đậu, trong đó có 6 chiến hạm và 20 tàu sân bay được sử dụng để giành lại Philippines từ Nhật Bản.

Giàu tài nguyên thiên nhiên và gần các tuyến đường biển quan trọng, Papua New Guinea ngày càng trở thành trung tâm của cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc. Bắc Kinh đã nỗ lực giành chỗ đứng tại Lombrum trong những năm gần đây, trước khi Australia và Mỹ ký các thỏa thuận hợp tác với Papua New Guinea năm 2018.

Việc quân đội Mỹ có thể tiếp cận Lombrum giúp củng cố các căn cứ của Mỹ trên đảo Guam ở phía bắc. Giới quan sát cho rằng đây có thể là chìa khóa với Mỹ trong trường hợp căng thẳng trong khu vực bùng phát thành xung đột.

Thanh Tâm (Theo AFP)