Mỹ chuyển hướng giúp Ukraine đào tạo phi công trẻ lái F-16?

Tờ The Wall Street Journal ngày 17.10 đưa tin Mỹ đang tập trung đào tạo các phi công trẻ của Ukraine lái máy bay chiến đấu F-16 thay vì những lính không quân có kinh nghiệm, dù điều này có thể kéo dài thêm nhiều tháng trong kế hoạch của Kyiv nhằm có đầy đủ một phi đoàn sẵn sàng chiến đấu.

Thiếu học viên

Các quan chức Mỹ cho biết hướng đi mới này là kết quả của việc thiếu các phi công Ukraine giàu kinh nghiệm, có khả năng tiếng Anh cần thiết và có thể rời khỏi chiến trường để tham gia đào tạo.

Trong năm qua, Mỹ và các đối tác quốc tế đã đào tạo một số lượng nhỏ phi công Ukraine lái máy bay chiến đấu F-16 tại 3 địa điểm, gồm Căn cứ Không quân quốc gia Morris của Mỹ ở Arizona, Căn cứ Không quân Skrydstrup của Đan Mạch và Trung tâm Đào tạo Fetești mới mở ở Romania. Đến nay, hàng chục phi công hoàn thành các khóa học và 11 phi công hiện đang làm nhiệm vụ ở Ukraine.

Một số quan chức cũng cho biết Mỹ tin rằng các học viên trẻ hơn sẽ cởi mở hơn với hướng dẫn theo phong cách phương Tây.

Ukraine đang rất cần thêm máy bay chiến đấu F-16 và phi công để tăng cường khả năng phòng không, vốn đang bị các cuộc tấn công trên không của Nga áp đảo, gây thiệt hại cho quân đội, hạ tầng điện của Ukraine khi mùa đông đang đến.

Theo một người hiểu biết về chương trình, kể cả trước khi có quyết định trên, Ukraine có thể sẽ không có đủ một phi đoàn F-16 – gồm 20 máy bay và 40 phi công – cho đến sớm nhất là mùa xuân hoặc mùa hè năm sau.

Trong khi nhóm phi công Ukraine đầu tiên học lái máy bay F-16 đều có nhiều năm lái máy bay phản lực chiến đấu của Liên Xô cũ, liên minh gần đây đã bổ sung thêm nhiều học viên vào nhóm.

Các phi công có kinh nghiệm có thể bỏ qua khóa đào tạo bay cơ bản, nhưng những người mới phải dành một năm để học lái máy bay tại các cơ sở ở Anh và Pháp trước khi chuyển sang khóa học F-16 ở Mỹ và Romania.

“Đó là sự pha trộn. Một số người là phi công có kinh nghiệm, và chúng tôi vẫn đang tiếp nhận thêm nhiều phi công có kinh nghiệm hơn. Nhưng cũng có những người chưa được đào tạo và chưa có kinh nghiệm như thế”, theo một quan chức cấp cao Lầu Năm Góc.

Không quân Ukraine chưa trả lời yêu cầu bình luận về chương trình huấn luyện F-16.

Tăng tốc đào tạo

Đối với các phi công Không quân Mỹ, khóa đào tạo kéo dài khoảng 2 năm từ đầu đến cuối, theo trung tướng đã nghỉ hưu David Deptula, hiệu trưởng Viện Nghiên cứu Hàng không vũ trụ Mitchell (Mỹ).

Cần hoàn thành khóa đào tạo bay cơ bản trong 9 tháng đến một năm, sau đó là 4-6 tháng lái một máy bay đã chọn và thêm 4-6 tháng nữa để học các quy trình của một đơn vị tác chiến đầu tiên.

“Để có được một phi công có kinh nghiệm, bạn cần một phi công có kinh nghiệm. Đó chỉ là một thực tế của cuộc sống. Bạn không thể tốt nghiệp tiểu học và trở thành vận động viên Olympic chỉ trong vài tháng”, ông Deptula nói.

Thậm chí sau khi đào tạo, các phi công phương Tây thường xuyên bay trong nhiều tháng trong các cuộc tập trận và với các đơn vị của họ trước khi thực hiện các nhiệm vụ thực tế.

Ngược lại, các phi công F-16 mới của Ukraine đã chuyển từ huấn luyện trực tiếp sang chiến trường mà không có thời gian và kinh nghiệm để vận hành máy bay tiên tiến một cách tối ưu.

Mỹ đã đẩy nhanh khóa đào tạo cho các phi công kỳ cựu của Ukraine lên 6-9 tháng, tùy thuộc vào kinh nghiệm, bằng cách tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể mà họ sẽ phải đối mặt trong cuộc chiến chống lại Nga, chủ yếu là phòng không.

Các quan chức Ukraine đã lập luận trong nhiều tháng rằng việc đào tạo nhanh là cần thiết vì mối đe dọa hiện hữu mà đất nước họ đang phải đối mặt. Họ cho biết mình cần đào tạo phi công càng nhanh càng tốt và đã thúc đẩy Mỹ mở thêm các suất trong chương trình.

Giới chức Mỹ cho biết các học viên Ukraine đã phải chật vật chạy theo chương trình giảng dạy cũng như năng lực tiếng Anh, vốn là yêu cầu bắt buộc để hoàn thành khóa học.

Các giảng viên người Mỹ cũng phát hiện ra rằng một số phi công Ukraine trong các đợt học viên đầu tiên – những người có kinh nghiệm lái máy bay phản lực MiG do Liên Xô thiết kế và mới phục vụ trong một vùng chiến sự – đã phản đối các phương pháp đào tạo của Mỹ, theo các nguồn tin.